1105140727

1. ERGONOMIA ŚRODOWISKA PRACY

1.1. BIOMECHANICZNA OCENA OBCIĄŻENIA MIĘŚNI PRZEDRAMIENIA I RĘKI PODCZAS PISANIA NA KLAWIATURZE

Andrzej MASTALERZ, Iwona PALCZEWSKA Instytut Wzornictwa Przemysłowego, Warszawa

Wstęp

Wraz z upowszechnieniem zastosowania komputerów osobistych do prac biurowych, nastąpił wzrost zachorowalności na choroby przeciążeniowe układu ruchu w obrębie pasa barkowego i kończyn górnych. Wyniki badań Simoneau i wsp. (2003) oraz Woods i Babski-Reeve (2005) wskazują, że zmiana takich parametrów ergonomicznych, jak kąt i kierunek pochylenia klawiatury może przyczynić się w znaczącym stopniu do zmniejszenia ryzyka rozwoju chorób przeciążeniowych.

Metody

Zbadano 10 kobiet w wieku 20-49 lat, ochotniczek, w dobrym ogólnym stanie zdrowia, nie uskarżających się na dolegliwości układu ruchu. Badania przeprowadzono na specjalnie do tego celu skonstruowanym doświadczalnym stanowisku badawczym. Do oceny EMG wykorzystano ośmiokanałowy systemu do pomiaru EMG - Octopus AMT. Na podstawie danych antropometrycznych indywidualnie dobierano wysokość siedziska i oparcia, pozycję kończyn górnych i pozycję klawiatury.

Wyniki

Istotne statystycznie różnice wartości AEMG zanotowano tylko dla aktywności mięśnia prostownika palców (ED) notowanej podczas pracy przy kącie plus 15° i minus 15°. Wystąpiły one dla obu położeń kątowych w stawie łokciowym 90° (p<0,05) i 120° (p<0,02). Aktywność mięśnia zginacza głębokiego palców (FDP) była maksymalnie o 2,2% większa i 3,8% mniejsza od aktywności notowanej względem klawiatury ustawionej płasko.

Ryc. 1. Różnice pomiędzy względną aktywnością mięśni w funkcji pozycji w stawie biodrowym (b), ustawienia klawiatury (k) i kąta w stawie łokciowym (Ł); 0 opowiada aktywności mięśni dla klawiatury ustawionej pod kątem 0°

(***    -    p<0,002,    **    -

p<0,05).

Podsumowanie

Simoneau et al. [2003] wskazują, że mimo istotnego zmniejszenia obciążenia układu mięśniowego, zastosowanie kata pochylenia klawiatury równego -15° niosło ze sobą odczucie dyskomfortu i było postrzegane jako trudne do użytkowania przez profesjonalne maszynistki komputerowe. Wydaje się, że kąt -15° stanowi granicę z punktu widzenia użytkowego i w naszej pracy pozwolił na uchwycenie zależności między pochyleniem klawiatury i aktywnością mięśni podczas pisania.

12