1299076157

Tradycja i nowoczesność 219

l

Ozdobne wozy mieszkalne zamieniono na ozdobne domy, ale niewiele rodzin romskich stać na ich utrzymanie. Fot. ze zbiorów A. J. Kowarskiej

Jest jeszcze jeden, bardzo istotny, skutek wyjazdów poszczególnych członków rodziny lub nawet całej rodziny. Pojawia się on wtedy, kiedy wyjazd jest czasowy, to znaczy osoba wyjeżdżająca planuje powrót. Otóż mężczyzna lub kobieta podczas wyjazdu spotyka się z krewnymi i znajomymi, których zasób wiedzy, zachowania, czy poglądy są odmienne (lub co najmniej zmienione) od jego lub jej wiedzy, zachowań i poglądów, które z kolei przejął lub przejęła na skutek wychowania w ramach własnej rodziny (rodu, skupiska). Spotkanie z nieco odmiennymi zachowaniami krewnych i powinowatych może wpłynąć na zasób wiedzy danej osoby przez przejęcie pewnych wartości jako interesujących, wartościowych lub jako ciekawostki, które po powrocie do kraju przekazuje swoim najbliższym. Możliwe jest zatem akceptowanie określonych zachowań jako bardziej „światowych”, bo pochodzących spoza granic Polski. Dzięki temu następuje modernizacja zachowań tradycyjnych, które potem mogą zostać zaakceptowane przez starszyznę. Nie są to jakieś bardzo wyraziste zmiany, ale raczej sprowadzające się do zmian, powiedziałabym, „kosmetycznych”.

Ze względu na rozróżnienie rzeczywistości na „czyste” i „zanieczyszczone” możliwości wykonywania wielu czynności, zajęć i zawodów po prostu nie bierze się pod uwagę. Grupą idealnych zawodów są zajęcia związane z handlem oraz muzykowaniem. Inne zawody można wykonywać (w wypożyczalniach, hotelach, restauracjach), pod warunkiem że zajmuje się stanowisko szefa. Wszystkie inne za-