1419576610

2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA SYSTEMÓW KANALIZACYJNYCH

2.1. RYS HISTORYCZNY ROZWOJU KANALIZACJI

Bliski Wschód. Na najstarsze ślady starożytnych przewodów wodnych natrafiono w Syrii (dawniej Asyria), gdzie już ok. 3500 lat p.n.e. w miejscowości Habuba Kabira nad brzegiem Eufratu istniała rozwinięta cywilizacja. Znaleziono tam ślady przewodów o przekroju kołowym (z rur ceramicznych łączonych na „bosy koniec-kielich”) lub prostokątnym (układanych z kamieni i cegieł), doprowadzających wodę pitną bądź odprowadzających wody opadowe/ścieki (rys 2.1).

Rys. 2.1. Historyczne sposoby budowy przewodów i kanałów wodnych

Historia budowy i rozwoju systemów odwodnień terenów (kanalizacji) sięga 3000 lat przed narodzeniem Chrystusa. Przykładowo, w Babilonie stosowano już wówczas drenaże i studnie chłonne do odprowadzania wód deszczowych z dachów czy utwardzonych placów i ulic, do gruntu.

W Egipcie, w grobowcu z ok. 2700 r. p.n.e., w miejscowości Saqquara przy ujściu Nilu, odkryto pierwsza ..toaletę” - przeznaczoną dla zmarłych. Około roku 2500 r. p.n.e. w miastach Mezopotamii budowane były już pierwsze sieci kanałów do odprowadzania ścieków z toalet domowych spłukiwanych woda - do dołów kloacznych. Kanały były budowane z rur miedzianych.

Europa. Początki rozwoju systemów kanalizacyjnych w starożytnym Rzymie sięgają VIII do VII wieku p.n.e. Około 610 roku p.n.e. zaczęto budować główny kanał ściekowy, zwany „Cloaca Maxima”. który funkcjonuje do dzisiaj (wymiar odcinka końcowego: 3,15/4,1 m). Początkowo służył do odprowadzania wód deszczowych, a później i ścieków bytowych. Retencjonowano też wody deszczowe w zbiornikach zwanych cysternami.

Powstanie nowoczesnych systemów kanalizacyjnych w Europie - z oczyszczaniem ścieków włącznie, wiązało się z tzw. rewolucją przemysłową i burzliwym rozwojem miast w w XIX wieku. Wybuch epidemii cholery w 1831 r. zdecydowanie przyspieszył ten proces.

Polska. Początki rozwoju kanalizacji na ziemiach polskich sięgają XIV wieku - Gdańsk, Kraków, Kamieniec, Bolesławiec, Reszel i inne. Przykładowo na Dolnym Śląsku, w Bolesławcu od 1531 roku ścieki komunalne odprowadzane były nie do rzeki Bóbr, lecz na łąki, w celu ich rolniczego wykorzystania (naturalny nawóz) a jednocześnie unieszkodliwiania (oczyszczania). System eksploatowany był do początku XX wieku.

10