1419577164

Profesor Eugeniusz Świtoński Doktorem Honoris Causa AGH

Na wniosek Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki, Senat AGH uchwalą nr 77/2012, podjętą w dniu 25 kwietnia 2012, nadat tytuł Doktora Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej, profesorowi Eugeniuszowi Świtońskiemu - wybitnemu uczonemu w zakresie mechaniki i budowy maszyn, nauczycielowi, wychowawcy i promotorowi wielu pracowników naukowych, za niezwykle bogatą i różnorodną pracę naukową oraz w uznaniu istotnych dokonań organizacyjnych służących rozwojowi nauk technicznych.

Podczas uroczystego posiedzenia Senatu AGH w dniu 20 czerwca 2012, Rektor AGH prof. Antoni Tajduś wręczył insygnia

godności Doktora Honoris Causa AGH prof. Eugeniuszowi Świ-

Promotorem nadania godności Doktora Honoris Causa AGH był prof. Janusz Kowal. Dziekan Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki (tekst laudacji wygłoszonej przez pana profesora w Irak-cie uroczystego posiedzenia Senatu AGH w dniu 20 czerwca 2012 przedstawiamy poniżej).

Recenzentami byli: prof. dr hab. inż. Włodzimierz Kurnik z Politechniki Warszawskiej oraz prof. zw. dr hab. inż. Eugeniusz Rusiński z Politechniki Wrocławskiej.

Laudacja poświęcona

prof. dr. hab. inż. Eugeniuszowi Świtońskiemu

Magnificencjo Rektorze!

Wysoki Senacie!

Dostojny Doktorze Honorowy!

Szanowne Panie, Szanowni Panowie!

Przypadł mi jako promotorowi ogromny zaszczyt, a zarazem wielka przyjemność wygłoszenia elogium dla mojego drogiego przyjaciela, wybitnego badacza, profesora Eugeniusza Świtońskiego, który za chwilę zostanie ogłoszony Doktorem Honoris Causa Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie.

Przedstawiając zgodnie z tradycją uniwersytecką mowę głoszącą chwalę uczonego, jego dziel i zasług, należy podkreślić, że jest tych dokonań tak wiele zarówno w obszarze badań, organizacji nauki, jak również kształcenia i kreowania młodej kadry naukowej. Wszędzie łam pozostał trwały ślad działalności profesora Świtońskiego, który wytyczył nowe drogi rozwoju mechaniki oraz zastosowań tej dziedziny wiedzy w praktyce inżynierskiej. Nie ulega wątpliwości, że wkład profesora Świtońskiego w rozwój mechaniki i budowy maszyn, polskiej i światowej jest znaczący, a w niektórych obszarach wręcz doniosły. Profesor jest postacią dobrze znaną w naszym środowisku, a jego osiągnięcia są tak ewidentne, że uzasadnienie wniosku uważam za czysto formalną konieczność, wymaganą przez odpowiednie procedury, dlatego przedstawiam je w ogromnym skrócie.

Cale tak aktywne i bogate życie zawodowe poświęcone działalności naukowo--dydaktycznej - połączył profesor z Politechniką Śląską. Po ukończeniu studiów w Politechnice Poznańskiej w 1963 roku, rozpoczął pracę w Politechnice Śląskiej, z którą związany jest zawodowo do dnia dzisiejszego.

Dzięki swojej wszechstronności i niezwykłemu zaangażowaniu w prawie 50-letnim okresie pracy zyskał autorytet wybitnego uczonego, pedagoga i organizatora, łączącego umiejętnie pracę naukową, dydaktyczną oraz działalność organizatorską oraz społeczną.

Działalność naukowo-dydaktyczną rozpoczął od stanowiska stażysty, przechodząc w następnych latach kolejne szczeble kariery naukowej, aż do stanowiska profesora zwyczajnego. Pracę naukową rozpoczął studiami nad zagadnieniami teorii powłok i analizy drgań. Pierwsze prace dotyczyły stateczności prętów cienkościennych oraz badań teoretyczno-doświadczalnych stateczności powłok o kształcie hiperboloidy obrotowej poddanej ciągłemu obciążeniu zewnętrznemu, przy jednoczesnym uwzględnieniu ciężaru własnego powłoki.

Drugi obszar zainteresowań naukowych profesora, to dynamika wież wyciągowych oraz badania teoretyczne dotyczące stateczności i dynamiki prętów cienkościennych o zmiennym przekroju. Za te prace został wyróżniony nagrodami indywidualnymi Ministra Nauki Szkolnictwa Wyższego i Techniki. Podjęte badania zagadnień teorii powłok i prętów cienkościennych były inspirowane bezpośrednimi potrzebami przemysłu hutniczego i obronnego.

W1970 roku, po obronie z wyróżnieniem pracy doktorskiej, został zatrudniony na stanowisku adiunkta. Uzyskanie przez prof. Świtońskiego stopnia naukowego doktora i doktora habilitowanego było potwierdzeniem jego predyspozycji naukowych, umiejętności, pracowitości, wiedzy i aktywności -Jego twórczej osobowości.

Kolejnym obszarem, w którym profesor zainicjował badania było opracowanie w ujęciu mechatronicznym, oryginalnej metodyki modelowania oraz algorytmów i programów obliczeniowych do predykcji właściwości dynamicznych elektromechanicznych napędów maszyn, a w szczególności napędów maszyn górniczych dużej mocy. Opracowana przez profesora wspólnie z zespołem metodyka modelowania i obliczeń właściwości dynamicznych napędów maszyn jest owocem wieloletnich prac badawczych i wdrożeniowych. Wynikiem zakrojonych na szeroką skalę badań analitycznych i doświadczalnych było ujawnienie istotnego wpływu sprzężenia zwrotnego układu elektiycznego i mechanicznego na wartości sil dynamicznych w parach kinematycznych układu napędowego. Z tą tematyką związanych było siedem obronionych rozpraw doktorskich, wykonanych pod kierunkiem prof. E. Świtońskiego.

Ważnym osiągnięciem szkoły naukowej profesora jest opracowanie metodyki kształtowania właściwości dynamicznych maszyn, wykorzystującej metody modelowania oparte na dyskretyzacji z użyciem elementów skończonych, analizę wrażliwości, metody optymalizacji oraz metody doświadczalnej identyfikacji parametrów opisujących modele. Metodyka ta jest efektywnym narzędziem projektowym, umożliwiającym optymalizację takich kryteriów jakości projektowanego urządzenia jak np. minimalizacja kosztów, masy, gabarytów, maksymalizacja przenoszonej mocy, minimalizacja obciążeń dynamicznych. W zakresie tej działalności prowadzone są badania dotyczące opracowania algorytmu kształtowania charakterystyk dynamicznych układów maszynowych, zapewniających im pożądane cechy dynamiczne.

Z początkiem lat dziewięćdziesiątych profesor Eugeniusz Świtoński podjął ba-

Biuletyn AGH 54/55-2012 11