1310108610

OCENA WPŁYWU SUBSTANCJI POWIERZCHNIOWYCH PSZENŻYTA OZIMEGO NA MSZYCĘ ZBOŻOWĄ SITOBION AVENAE (FABR.)

Agnieszka Wójcicka

Uniwersytet Przyrodniczo - Humanistyczny w Siedlcach, Katedra Biochemii i Biologii Molekularnej, ul. B. Prusa 12, 08-110 Siedlce, e-mail: [e-mail]

Badania dotyczące wzajemnych relacji owad-roślina potwierdzają obecność szeregu adaptacji wypracowanych zarówno przez owady, jak i rośliny. Obserwowana na roślinach o zredukowanym wosku większa wrażliwość na owady niż na roślinach o typowej woskowości powoduje, że właściwości strukturalne powierzchni roślin w znacznej mierze uzależnione od składu chemicznego wosku, najczęściej rozpatruje się w kontekście mechanicznej bariery przeciwko roślinożernym owadom. Należy jednak pamiętać, że niezwykle cenne w tych relacjach jest bogactwo komponentów woskowych, wśród których spotykamy substancje należące do bloku metabolizmu wtórnego:    glukozynolany,

furanokumaryny, alkaloidy, terpenoidy, flavonoidy oraz fenole. Kompozycja tych substancji zależy od gatunku, genotypu oraz fazy rozwojowej rośliny. Różnice w chemicznym składzie powierzchni roślin mogą być ściśle powiązane z odpornością na roślinożerców i wpływać na ich zachowanie podczas żerowania oraz parametry życiowe.

W prezentowanej pracy zbadano wpływ substancji występujących na powierzchni pszenżyta ozimego na mszycę zbożowej Sitobion avenae /F/. Materiał do badań stanowiły dwa genotypy pszenżyta ozimego: silnie woskowy RAH 122 oraz prawie pozbawiony nalotu woskowego RAH 366.

Przeprowadzone badania wykazały, że ekstrakty wosków powierzchniowych z roślin silnie woskowego genotypu RAH 122 naniesione na rośliny genotypu RAH 366 zmniejszały ich atrakcyjność wobec mszycy zbożowej S. avenae. Podobne tendencje obserwowano na pożywkach sacharozowo-agarozowych. Uzyskane wyniki wskazują, że składniki wosków epikutykulamych pełnią istotną rolę w interakcjach mszyce-pszenżyto i mogą być ważnymi czynnikami odpornościowymi dla badanego gatunku mszycy.