Rys. 7. Profilogram przedstawiający przekrój jednego z otrzymanych rowków (centrum planu badań). Zmierzona szerokość pomiędzy punktami 0 i 1 /=932 pm
Rys. 11. Wykres zależności obliczonych głębokości uzyskanych otworów funkcji zmienności przyłożonego napięcia i ciśnienia elektrolitu _
Podsumowanie
Proces jet ECM jest, na razie, słabo poznaną i opisaną w literaturze odmianą obróbki elektrochemicznej. Przeprowadzone wstępne badania pokazują, że kontrola podstawowych parametrów procesu umożliwia uzyskiwanie znaczących efektów obróbki. Zaobserwowano, że stosowanie wysokich napięć i ciśnień elektrolitu sprzyja wzrostowi objętości usuniętego naddatku, przy równoczesnej poprawie lokalizacji procesu (przykład - rys. 8). W związku z tym proces jet ECM nadaje się idealnie do wykonywania otworów (np. wstępnych) oraz teksturowania powierzchni obrabianej. Mankamentem może być fakt, że przy stosowaniu napięć powyżej 120 V, z uwagi na ograniczoną przewodność elektrolitu, dochodzi do jego wrzenia, a tym samym do przerwania procesu oraz występowania niekorzystnych wyładowań.
Niskie koszty związane z doposażeniem standardowego stanowiska do ECM w układ dostarczania elektrolitu pod ciśnieniem oraz zasilacza statoprądowego, o wysokim jak na standardy ECM napięciu rzędu 160V, sprawiają, że stosowanie odmiany jet ECM jest w zasięgu większości laboratoriów zajmujących się obróbkami niekonwencjonalnymi.
Przeprowadzone badania pozwoliły na wyznaczenie zakresów podstawowych parametrów obróbki, dzięki którym możliwe jest stworzenie wytycznych do planowania prac badawczych i zastosowań przemysłowych mikroob-róbki jet ECM.
Badania zostały zrealizowane w ramach projektu rozwojowego NR03-0031-10/2010 finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.
LITERATURA
1. M. KUNIEDA, K. MIZUGAI , S. WATANAB'E, N. SHIBUYA, N. IWAMOTO: Electrochemical micromachining using fiat elect-rolyte jet. CIRP Annals - Manufacturing Technology 60 (2011) 251+254.
2. M. HACKERT-OSCHATZCHEN, G. MEICHSNER, M. ZINECKER, A. MARTIN, A. SCHUBERT: Micro machining with continuous electrolytic free jet. Precision Engineeńng 36 (2012) 612+619.
3. M. SEN, H.S. SHAN: A review of electrochemical macro- to
micro-hole drilling processes. International Journal of Machinę Tools Manufacture 45(2005)137+152. ■