1299075986

112 Sposoby zawierania małżeństw

utrata „czystości” (wchłonięcie przez kobietę wydzielin ciała mężczyzny). Nie może być więc mowy o nielegalnym seksie przed ślubem, ponieważ defloracja już sama w sobie jest formą zawarcia związku małżeńskiego. F. Cozannet opisuje sytuację, kiedy porwanie jest integralną częścią zaślubin. Wśród grup wędrujących w Niemczech i Anglii nowożeńcy, po podjęciu przez rodziców decyzji o zorganizowaniu zaślubin, muszą opuścić obóz, żeby poza nim skonsumować małżeństwo¹⁸, czyli faktycznie zawiązać je. Respondenci objęci badaniami i deklarujący związki krewniacze z Romami z terenów Niemiec i Anglii (Pachowiaki, Lesiaki i Berniki, czasem Jaglanie) opisywali tego typu zaślubiny, zaznaczając przy tym, że po powrocie z porwania dokonuje się wiązania rąk młodym.

Porzucona czy „wykorzystana” dziewczyna była (jest) traktowana jako „nie-pelnowartościowa”, czyli pozbawiona wartości, jaką jest dziewictwo, i może wyjść za mąż za dużo starszego od niej mężczyznę. Respondenci sądzą, że to źle, gdy młoda dziewczyna wiąże się np. z rozwodnikiem, bo to takie „brzydkie” małżeństwo i nienaturalna sytuacja. Związki pomiędzy młodą dziewczyną a dużo starszym od niej mężczyzną są nie do przyjęcia w opinii wszystkich respondentów, zarówno tych pochodzących z bogatych, jak i z biednych rodzin. Sądzę, że chodzi tu

0 wyodrębnianie młodości i starości w oddzielne grupy (wiekowe), które nie powinny się ze sobą mieszać. Chodzi tu również o to, że za dziewczynę „niepełnowar-tościową” uzyskuje się w przypadku małżeństwa opartego na uzgodnieniach pomiędzy rodzinami niższy dar lub nie otrzymuje się go wcale. Kolejna rzecz, że cały proces socjalizacji dziewcząt sprowadza się ogólnie biorąc do przygotowania do pełnienia roli matki i żony, do bycia kobietą skromną, wstydliwą, posłuszną, której atutem jest jej przedmałżeńska „czystość”, czyli dziewictwo. Takie kobiety są pożądane w rodzinach mężczyzn i taki jest wzór osobowy pożądany kulturowo (społecznie). Nie można jednak zakładać, że Romowie kierują się tylko zimną kalkulacją, na pewno w grę wchodzą również uczucia do konkretnego przedstawiciela pici przeciwnej. Dlatego, mimo że w społecznościach patrylinearnych zwykle szczególny nacisk kładzie się na seksualną czystość dziewczyny przed ślubem,

1 tak jest wśród Romów, to nie wolno pomijać wrażliwości i potrzeb emocjonalnych jednostek, gdyż to one często motywują do zachowań niezgodnych z wartościami uznawanymi społecznie. Stąd też zastrzeżenia i uwagi respondentów cytowane wcześniej i dotyczące wolnego wyboru młodych.

Po uzyskaniu zgody na ślub rozpoczynają się przygotowania do wesela. Czas ten niektórzy Romowie porównują do okresu zaręczyn u Polaków. Samo umówienie się na ślub nie jest wzbogacone dodatkowym prezentem i może być zdaniem respondentów zaręczynami. Niektórzy Romowie z kolei urządzają zaręczyny w formie podobnej do zaręczyn nie-Romów (Chaladytka Roma, związki mieszane). Odbywają się one w domu dziewczyny. Chłopiec wraz z rodzicami oficjalnie prosi rodziców młodej o zgodę na ślub z ich córką. Chłopak klęczy przed nimi i całuje ich w rękę. Po uzyskaniu zgody przez chłopaka rodzice obojga błogosławią młodych, kładąc im lewe dłonie na głowach. Następnie chłopak wręcza ojcu dziewczyny pierścionek zaręczynowy, a ten zakłada go na jej środkowy palec lewej ręki. Wtedy

F. Cozannet, op. cit., s. 135.