1310109041

Łukasz Baka'

Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

Zakład Psychologii

Ro Polski, młody konsument - patriota, czy racjonalista? Teoria opanowania trwogi a etnocentryzm konsumencki

Teoria opanowania trwogi (TOT), w swoich założeniach teoretycznych, dążyła do wyjaśnienia źródeł uprzedzeń społecznych. Wiele badań pokazało, że doświadczanie trwogi nasila etnocentryzm grupowy. Z czasem okazało się, że implikacje płynące z badań mogą być generalizowane na inne obszary ludzkich zachowań, m.in. na zachowania konsumenckie. Przykładowo, w sytuacji trwogi ludzie pożądają produkty oferujące prestiż społeczny,jak również produkty krajowe lub lokalne. Zdaniem twórców TOT - Greenberga, Pyszczynskiego, Solomona - posiadanie luksusowych dóbr materialnych jest wskaźnikiem sukcesu i użyteczności społecznej, co działa jako bufor neutralizujący przeżywaną trwogę. Niniejsze badania miały na celu znalezienie odpowiedzi na pytanie - czy doświadczanie trwogi przyczynia się do nasilenia etnocentryzmu konsumenckiego wśród młodych Polaków. Osobami badanymi byli studenci oraz młodzi polscy przechodnie (N=304). Wyniki trzech przeprowadzonych eksperymentów pokazały zgodnie, że w sytuacji trwogi polscy konsumenci bardziej pożądają i wyżej oceniają produkty zagraniczne. Nie stwierdzono natomiast różnic istotnych statystycznie w odniesieniu do produktów polskiego pochodzenia. Dane te okazały się niezgodne z założeniami TOT. Próba wyjaśnienia przyczyn tej niezgodności podjęta jest w dyskusji. Słowa kluczowe: teoria opanowania trwogi, wzbudzanie trwogi, etnocentryzm konsumencki