Instytut Psychologii
Okres Świąt Bożego Narodzenia obfituje w wiele duchowych jak materialistycznych doświadczeń, które mogą wpływać pozytywnie lub negatywnie na poczucie dobrostanu psychicznego. Celem naszego badania była replikacja badania T.Kasser’a i K.M.Sheldon’a (2002), które dotyczyło wpływu konsumenckich praktyk podczas Świąt Bożego Narodzenia na poczucie dobrostanu. Badanie to zostało przeprowadzone na grupie Amerykanów, więc sugerując się wnioskami jego autorów postanowiliśmy sprawdzić jakie wyniki będziemy mogli otrzymać w odmiennej kulturowo Polsce. W badaniu wzięło udział 127 osób w wieku od 18 do 66 roku życia, które poproszone były o wypełnienie kwestionariusza, zawierającego: 5 adaptowanych punktów ze Skali Satysfakcji z Życia (SWB), Skalę do badania pozytywnego i negatywnego afektu (PANAS), 4 punkty (adaptowane z kwestionariusza T.Kasser’a i K.M.Sheldon’a) dotyczące poziomu stresu podczas Świąt. Powyższe skale posłużyły nam podobnie jak Autorom oryginalnego badania do wyznaczenia czynnika ‘Christmas well-being’ czyli dobrostanu psychicznego podczas Świąt. W kwestionariuszu znajdowały się również 22 stwierdzenia dotyczące doświadczeń oraz czynności wykonywanych w okresie Świątecznym. Osoby badane proszone były o zaznaczenie, w jakim stopniu miały ono miejsce w ich przypadku. Dodatkowo zadaniem badanych było podanie informacji na temat wydatków związanych z okresem Świątecznym, oraz udzielenie odpowiedzi na pytania poświęcone pozytywnym czynnościom konsumenckim. Istotnym był czas przeprowadzenia badania w okolicach Świąt Bożego Narodzenia. Uzyskane wyniki badania wskazały na występowanie istotnej ujemnej korelacji między poczuciem dobrostanu psychicznego podczas Świąt a pomaganiem innym, które sprzyja także odczuwaniu negatywnego afektu. Oszczędzanie natomiast pozytywnie korelowało z poczuciem dobrostanu i satysfakcją w czasie Świąt. Także czynny udział w tradycyjnych świątecznych rytuałach i aktywnościach, dodatnio korelował z poczuciem dobrostanu. Spotkania w gronie najbliższych sprzyjały odczuwaniu pozytywnych emocji, korelowały ujemnie z afektem negatywnym. Angażowanie się w religijne obrzędy i przeżycia duchowe sprzyjały pozytywnemu afektowi i satysfakcji, jednakże sama koncentracja na tradycji wiązała się ze stresem. Ponadto odmiennie niż w grupie Amerykanów, w polskich warunkach nie wystąpiła istotna korelacja między wiekiem a poczuciem dobrostanu.