1862543677

dr inż. Agnieszka Twardowska - Autoreferat

postaci nanokrystalitów rozproszonych w amorficznej osnowie a-TiBx), o różnym udziale objętościowym fazy TiB2.

8.    Analiza procesu niszczenia systemu powłoka- podłoże przy użyciu zaawansowanych metod mikroskopii elektronowej skaningowej i skaningowo-transmisyjnej i transmisyjnej.

9.    Otrzymanie cienkich warstw typu a-TixSiyC na podłożu stalowym, zastosowanie ich, jako międzywarstw w powłokach złożonych typu Ti-B/Ti-Si-C, wykazujących w procesie niszczenia powłok pod wpływem przyłożonego obciążenia skupionego, zdolność pochłaniania nadmiaru energii odkształcenia.

10.    Wykazanie korzystnego wpływu reakcji tribo-chemicznych zachodzących pomiędzy powłoką Ti-B a atmosferą obróbki stali, prowadzonej z dużymi szybkościami skrawania bez użycia cieczy-chłodząco smarujących, na zwiększenie odporności na zużycie ostrz narzędzi korundowych pokrytych taką powłoką.

4.2 Cele technologiczne i aplikacyjne badań naukowy badań przedstawionych do oceny

Obok wymienionych wyżej wartości naukowych, uzyskane wyniki badań własnych

pozwoliły na osiągnięcie celów technologicznych i aplikacyjnych obejmujących:

1.    Określenie warunków otrzymywania na podłożu stalowym powłok typu Ti-Si-C o budowie amorficznej lub amorficzno-krystalicznej (tj. z udziałem nanokrystalitów faz TisSisC, TiSi2) o dobrych właściwościach mechanicznych i tribologicznych, pozwalających na zastosowanie ich jako smaru stałego przeznaczonego do współpracy ze stalą, w atmosferze powietrza o normalnej wilgotności.

2.    Wykazanie korzystnego wpływu obecności nanokrystalicznego dwuborku tytanu w powłokach przeciwzużyciowych typu Ti-B/Ti-Si-C na właściwości mechaniczne oraz tribologiczne pokrytych podłoży stalowych współpracujących ze stalą, korundem oraz diamentem.

3.    Określenie warunków nakładania powłok Ti-B na podłoża ze spieków AI2O3 oraz opracowanie narzędzi skrawających w postaci wymiennych płytek wieloostrzowych pokrytych tego typu powłoką, przeznaczonych do wysokowydajnej obróbki skrawaniem twardych stali, prowadzonej bez użycia cieczy chłodząco-smarujących. Zgłoszenie patentowe nr P.410047, z dnia 3.11.2014, Urząd Patentowy RP, tytuł wynalazku: „Sposób nakładania powłoki Ti-B na podłoże ceramiczne AI2O3, powłoka Ti-B naniesiona na podłoże ceramiczne AI2O3 tym sposobem oraz wyroby ceramiczne, zwłaszcza narzędzia skrawające na bazie AI2O3 pokryte powłoką Ti-B”, Autorzy wynalazku: A. Twardowska, B. Rajchel, L Jaworska, zgłaszający Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie).

4.3. Przedmiot badań przedstawianego do oceny osiągnięcia i jego znaczenie dla rozwoju dyscypliny Inżynieria Materiałowa.

Istotnym kryterium przydatności materiału do zastosowań przeciwzużyciowych jest wysoka twardość, sztywność, stabilność temperaturowa oraz niski współczynnik tarcia. Sprawdzoną metodą podwyższania odporności materiałów na zużycie jest nakładanie na ich powierzchnie powłok. Ważną grupą tworzyw stosowanych na powłoki ochronne do zastosowań tribologicznych są azotki, węgliki, węgliko-azotki oraz borki metali grup przejściowych, takich jak Ti, Ta, Zr, W, Cr czy V [1,2], Są one osadzane na powierzchniach podłoży ceramicznych najczęściej z fazy gazowej metodami chemicznymi (CVD) lub z wykorzystaniem procesów fizycznych (PVD): rozpylania, odparowywania, czy ablacji laserowej. Procesy PVD nie wymagają wysokich temperatur, co umożliwia użycie podłoży metalicznych, preferowanych

5