2192972458

W dozymetrii stosuje się również pojęcie narządu krytycznego, czyli takiego, który jako pierwszy doznaje określonych niepożądanych skutków. Stężenie krytyczne, jakie może przyjąć narząd krytyczny służy do określania limitów dopuszczalnych dawek w ochronie radiologicznej.

Pochłonięcie energii

	Zmiany w maki (DNA, błony	Jl 1?
Brak skutków

Naprawa uszkodzeń

| Niepetna/nieskuleczna | |_Skuteczna

Mutacje_]    |_Śmierć komórki

Rys. 4 Sekwencja zdarzeń i możliwe skutki [14]

Skutki napromieniania możemy podzielić na skutki stochastyczne i skutki deterministyczne. Do skutków stochastycznych zaliczamy choroby nowotworowe, oraz zmiany dziedziczne u potomstwa. Skutek stochastyczny określany jest na zasadzie prawdopodobieństwa i nie ma ustalonego progu. Szansa wystąpienia skutku wzrasta wraz ze wzrostem dawki. Skutki deterministyczne występują w przypadku otrzymania dużych dawek promieniowania i powodują zazwyczaj stałe lub przejściowe uszkodzenie tkanek. W przypadku bardzo dużych dawek może dojść nawet do choroby popromiennej, która w efekcie może doprowadzić nawet do śmierci. Takie skutki pojawiają się przy dawkach przekraczających 0,5 Gy (wartość może być dużo mniejsza, w zależności od organu narażonego na promieniowanie). Skutki niestochastyczne można klinicznie obserwować od etapu, gdy organizm już nie jest w stanie kompensować strat, związanych ze zniszczeniem komórek na sposób promieniowania

Tabela 1. Wartość dawki progowej dla wybranych rodzajów deterministycznych skutków działania promieniowania jonizującego

7