2192972525

1. CZAS NAUKI

1.1. SZKOŁA PODSTAWOWA i LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE.

SZKOŁA PODSTAWOWA. 1946-52.

Wahałem się czy pozostawić ten opis lat szkolnych.

Był rok 1946, mieszkaliśmy w 7 osób w domu po rodzicach mamy, Adeli Dąbrowskiej w Skierbieszowie. Po powrocie z wysiedlenia, Milka, mamy siostra, uczyła mnie przez lato czytać, pisać i liczyć. Kiedy we wrześniu 1946 r. poszedłem do szkoły, to po kilku dniach nauki przeszedłem od razu do klasy drugiej.

Budynek szkoły w Skierbieszowie został wybudowany w 1934 r., murowany, 3-kondygnacyjny. Został spalony i mocno zniszczony pod koniec wojny. Dopiero kilka lat później, chyba około 1950 r., został ostatecznie wyremontowany i 5-7 klasę już tam kończyłem. Naukę w szkole zorganizowano już w 1944 r. Szkoła tuż po wojnie mieściła się w drewnianym budynku, stojącym w centrum Skierbieszowa, dróżce odchodzącej w kierunku tzw. Zielonki. W budynku tym była też biblioteka.

Po niedługim czasie szkoła została przeniesiona do budynków przedwojennego Dworu Pańskiego. Pamiętam jak pewnego dnia zapadła się ziemia na placu koło "dworu"-szkoły, odkrywając wybetonowany tunel, w który była woda. Te podziemne lochy podobno szły aż na Lipinę, ktoś tam ze świecą trochę wędrował. Potem wejście zostało solidnie zamknięte. Szkoda, że nikt nie zbadał, dokąd naprawdę prowadziły te podziemne korytarze wybudowane przecież 300 czy 400 lat temu.

W jednym z budynków na terenie Dworu, na strychu, w czasie zabawy znalazł któryś z uczniaków zawinięty w szmaty, naoliwiony pistolet. Został oddany "władzom". Całe wzgórze wokół dawnego dworu porośnięte było, i jest, dużymi drzewami, liściastymi i iglastymi. Pod tymi drzewami wieczorem szkoła urządzała "ogniska" harcerskie.

Kilka słów o dawnej szkole.

Do 1918 r., do czasu odzyskania niepodległości, tam gdzie postawiono szkołę, stała w Skierbieszowie cerkiew prawosławna, spaliła się w 1918 r. w czasie walk rosyjsko-austriackich. W Skierbieszowie żył w tym czasie Michał Urbański, syn Jana i Zofii z Dąbrowskich (c. Stanisława i Katarzyny z Bratkiewiczów), człowiek trochę wykształcony i inteligentny. Umiał pisać po polsku i rosyjsku. Pisywał listy do krewnego (Jana Dąbrowskiego), który został wzięty do wojska rosyjskiego w czasie I wojny światowej, potem pozostał w Rosji do końca życia, osadzony koło UFY, niedaleko Uralu.

Tenże Michał Urbański zebrał grupę mieszkańców Skierbieszowa, napisał odpowiednie pismo do jakiegoś urzędu w Zamościu i na czele delegacji poszedł do Zamościa z prośbą o zgodę na wybudowanie szkoły na placu, gdzie poprzednio stała cerkiew oraz o przydział pieniędzy na budowę bitej drogi z Zamościa do Skierbieszowa. Droga została zbudowana ok. 1927 r. a szkoła w 1934 roku.

Około 1950 roku został wyremontowany i oddany do użytku przedwojenny budynek szkoły. Tu już było dużo klas. Przyjeżdżało kino objazdowe i były wyświetlane filmy. (Filmy były też wyświetlane w nowo zbudowanym budynku gminy, w części południowo-zachodniej. Pamiętam jak siedziało się na krzesłach stojących na ubitej ziemi, nie było jeszcze podłogi). Na północ od budynku szkoły, przy ul. Nadrzecznej, wybudowano później budynek mieszkalny dla nauczycieli.

40 lat później, po 1990 r., wybudowano nową szkołę, nieco na północny-zachód od starej szkoły, a jeszcze później, w 2001 r., wybudowano halę sportową.

Z domu do szkoły było 1,5 km. Ale podziwiać należy te wszystkie dzieci, które przez całe lata chodziły do szkoły po kilka kilometrów codziennie. Zimą, wiosną, jesienią i latem! Z Iłowca, Podhuszczki, Zrębia, Wysokiego, Lipiny, Dólniku itd. A "po szkole" przecież każdy jeszcze pomagał w domu w pracy.

6