Obciążenia pracą dynamiczną
Obciążenie rąk i nóg. Kryterium obciążenia rąk i nóg stanowi wartość wysiłku fizycznego (w KG) potrzebnego do poruszania odpowiednich urządzeń sterowniczych. Wartości te zamierzone (dla prototypu) lub założone przez konstruktora (ocena dokumentacji) należy porównać z wartościami optymalnymi określonymi w zależności od ustalonej populacji użytkowników, rodzaju ruchów oraz ich częstości.
Obciążenie innych części ciała. Powodowane jest ono przeważnie niewłaściwym rozmieszczeniem urządzeń sterowniczych, co zmusza do pracy w niewygodnej pozycji, nadmiernych skłonów, wychyleń itp. Jest to często wynikiem źle zaprojektowanej przestrzeni roboczej.
Ogólnie uznanym miernikiem ciężkości dynamicznej pracy fizycznej jest wydatek energetyczny. Jest to ilość kilodżuli potrzebnych do wykonania pracy. Wydatek energetyczny wyraża się w tzw. kJ efektywnych, czyli kJ netto, które oblicza się, odejmując je od ogólnej ilości zużytych kJ tzw. brutto, wyrażających wielkość podstawowej przemiany materii.
Metody i narzędzia
Do najprostszych metod oznaczania wydatku energetycznego należą m.in. :
• metoda tabelaryczna która polega na wyliczeniu wydatku energetycznego z tabel opracowanych przez G. Lehmana czy Spitzera - Hettingera w oparciu o dokładną analizę procesu pracy;
• metoda gazometryczna która opiera się na pomiarach wskaźników wymiany gazowej, a wydatek energetyczny oblicza się w zależności od zużytego tlenu; jest to metoda klasyczna, stosowana od prawie 100 lat w badaniach przemiany materii;
• metoda telemetryczna która opiera się na pomiarach częstości skurczów serca. Współczesne metody pomiarów częstości skurczów serca polegają na przekazaniu drogą radiową krzywej elektrokardiograficznej. Badania wykazany, że częstość skurczów serca wzrasta proporcjonalnie do obciążenia pracą1; metoda ta jest najbardziej użyteczna przy pracach ruchliwych i niecyklicznych.
4