Do instrumentów materialnej polityki bilansowej zaliczamy również swobodne przyporządkowanie składników do grup bilansowych. Szczególne znaczenie wśród nich ma swoboda zaliczenia instrumentów finansowych do aktywów trwałych albo aktywów obrotowych14. Nabycie akcji, w zależności od stanowiska kierownictwa spółki, może być długoterminową lokatą w celu uzyskania dywidendy lub innych korzyści, ale może też wynikać z przyczyn spekulacyjnych lub krótkoterminowej lokaty pieniądza. Decyzje pozwalające na określony sposób przyporządkowania składników, prawie nie kwestionowane przez osoby trzecie, stwarzają jednostce gospodarczej możliwość wpływania, w pewnych granicach, na stosunek między aktywami trwałymi a obrotowymi.
Kolejna grupa instrumentów odnosi się do formy oraz szczegółowości prezentacji informacji zawartych w sprawozdaniach. Do grupy instrumentów formalnej polityki bilansowej zaliczamy:
• wariant rachunku zysków i strat,
• wariant rachunku przepływów pieniężnych,
• sposób prezentacji i stopień szczegółowości danych liczbowych w sprawozdaniach finansowych, informacji dodatkowej i sprawozdaniu z działalności w ramach przewidzianych zakresem ustawy,
• uzupełnienie informacji dodatkowej i sprawozdania z działalności dodatkowymi informacjami,
• sposób podziału zysku.15
Za istotne prawo wyboru można uznać prawo stosowania porównawczego albo kalkulacyjnego rachunku zysków i strat. W firmach zobowiązanych do sporządzania rachunku przepływów pieniężnych wystąpi prawo wyboru sporządzania tego rachunku metodą pośrednią albo bezpośrednią. Wybór wariantu rachunku zysków i strat lub metody rachunku przepływów pieniężnych jest uzależniony od charakteru prowadzonej działalności, zasad ewidencji operacji gospodarczych, w tym szczególnie kosztów, potrzeb informacyjnych zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych.
Sposób prezentacji danych w sprawozdaniach finansowych16 obejmuje możliwość wyboru:
• poziomu szczegółowości według wzoru z ustawy o rachunkowości;
• wersji uproszczonej ograniczonej do określonych pozycji;
14 Dotyczy papierów wartościowy ch krótko- i długoterminowych.
15 Polityka bilansowa i sprawozdawczość finansowa .... op. cit., s. 17. Iń Wprowadzenie do rachunkowości spółek, op. cit.,s. 189.