2277150978

Uzyskanie dużych dokładności wymaga zastosowania kolejno po sobie następujących operacji. Przykładem jest obróbka czopa pod łożysko, który wykonany ma być w 6 klasie dokładności i posiadać chropowatość powierzchni Ra = 0,63pm. Kolejnymi operacjami będą: toczenie zgrubne (po którym zostawiamy odpowiedni naddatek), toczenie kształtujące (po którym zostawiamy odpowiedni naddatek), , toczenie wykańczające (po którym zostawiamy odpowiedni naddatek) i szlifowanie. Dopiero podczas szlifowania uzyskujemy właściwy wymiar średnicy czopa.

Określenie odpowiednich wielkości naddatków pozwala nam dobrać odpowiedni materiał wejściowy (półfabrykat). Średnica materiału wejściowego dla czopa łożyska omówionego wyżej będzie więc sumą średnicy końcowej (zaznaczonej na rysunku) i naddatków na toczenie zgrubne, kształtujące, wykańczające i szlifowanie.

Wielkość naddatków przyjmuje się z odpowiednich tablic zamieszczonych w poradnikach lub innej literaturze fachowej. Naddatki te określa się osobno na:

-    naddatki dla powierzchni zewnętrznych,

-    naddatki dla otworów,

-    naddatki dla powierzchni czołowych,

-    naddatki dla płaszczyzn.

Oprócz naddatków na obróbkę skrawaniem możemy wyróżnić naddatki na odcinanie i na uchwycenie.

Naddatki na odcinanie przyjmuje się w zależności od szerokości narzędzia odcinającego. Naddatek na uchwycenie przyjmuje się w zależności od wymaganej długości mocowania w uchwycie elementu, by umożliwić obróbkę..

Przykładem jest obróbka wałka na tokarce mocowanego w uchwycie trój szczękowym. Długość półfabrykatu będzie składać się wtedy z długości części, naddatków na obróbkę dwóch czół oraz naddatku na uchwycenie.

Bazy

Bazą nazywamy płaszczyznę, krawędź, bądź punkt, względem którego określamy położenie innych płaszczyzn, krawędzi, bądź punktów. Bazy możemy podzielić na konstrukcyjne i technologiczne.

Baza konstrukcyjna jest przyjmowana przez konstruktora wyrobu w celu określenia położenia powierzchni, linii lub punktu w sposób zapewniający współpracę tej części z innymi częściami. Bazy te uwidocznione są na rysunkach technicznych (np. płaszczyzna od której zaczynają się wymiary).

Baza technologiczna jest to płaszczyzna, linia lub punkt przyjęte w procesie obróbki części w sposób określający położenie obrabianych powierzchni (np. płaszczyzna dolna frezowanej kostki metalowej, od której określamy wysokość obrabianej powierzchni górnej).

Bazy technologiczne możemy podzielić na bazy obróbkowe (wykorzystywane w procesach technologicznych obróbki skrawaniem) i bazy montażowe (wykorzystywane do wzajemnego ustalania części w procesie montażu).

W procesie wykonania części optymalnym rozwiązaniem jest pokrywanie się baz konstrukcyjnych z technologicznymi, gdyż wtedy jest większe prawdopodobieństwo osiągnięcia większej dokładności wykonania.

W procesach technologicznych przyjęto pewne symbole służące do bazowania (ustalania przedmiotów obrabianych). Wybrane przykłady symboli bazowania przedstawia tabela 3.

„Projekt współfinansowany ze środków europejskiego Funduszu Społecznego"

12