PRAWO WYŁĄCZNE DO WYNALAZKU TO „PATENT”, od łac. litterae patentes „listy otwarte”, inaczej:
„potwierdzające dokumentem urzędowym nadanie podmiotom w nim wymienionym określonych praw, przywilejów lub tytułów" (du Vall 2008)
potocznie - dokument stwierdzający własność wynalazku i wyłączność na korzystanie z niego na terytorium danego kraju
Patenty są udzielane - bez względu na dziedzinę techniki - na WYNALAZKI, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania (art. 24 p.w.p.)
PRZESŁANKI ZDOLNOŚCI PATENTOWEJ (OCHRONNEJ) WYNALAZKU
1. Nowość. 2. Poziom wynalazczy. 3. Przemysłowa stosowalność.
1. Nowość
Wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest on częścią stanu techniki (art. 25 ust. 1 p.w.p) Przez stan techniki rozumie się wszystko to, co przed datą według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób (art. 25 ust. 2 p.w.p.). Ujawnienie wynalazku skutkuje utratą nowości.
2. Poziom wynalazczy
Wynalazek uważa się za posiadający poziom wynalazczy, jeżeli wynalazek ten nie wynika dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki, (art. 26 ust. 1 p.w.p)
Znawcą jest osoba, która w dziedzinie, której dotyczy wynalazek posiada wiedzę i umiejętności co najmniej takie, (...) które można określić jako powszechnie i ogólnie uznawany dorobek w tej dziedzinie techniki (za Sieńczyło-Chlabicz 2011)
Poziom wynalazczy czyli „nieoczywistośćpomysłu ”, w szczególności:
1) rozwiązanie problemu bezskutecznie dotąd podejmowanego,
2) zaspokojenie nowej potrzeby społecznej,
3) zastosowaniu środka tworzącego nowe rozwiązanie (Nowińska i in. 2011) Przykłady: żarówka, telefon, karta płatnicza, system GPS. kod kreskowy.
3. Przemysłowa stosowalność
Wynalazek uważany jest za nadający się do przemysłowego stosowania, jeżeli według wynalazku może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystywany sposób, w rozumieniu technicznym, w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa (art. 27 p.w.p.). Wynalazek:
1) musi być możliwy do urzeczywistnienia
2) musi być możliwy do stosowania z identycznym skutkiem w sposób powtarzalny
3) musi realizować konkretny cel praktyczny wskazany w zgłoszeniu.
WYŁĄCZENIA - dwie grupy:
Za wynalazki (...) nie uważa się w szczególności [art. 28 p.w.p]
1) odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych;
2) wytworów o charakterze jedynie estetycznym;
3) planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier;
4) wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki;
5) programów do maszyn cyfrowych;
6) przedstawienia informacji.
Patentów nie udziela się na (art. 29 ust. 1 p.w.p)