2628896669

Wydarzenia po 1831 r. zahamowały rozwój nauk ekonomicznych. Z tego okresu pochodził przekład pracy Jerome Blanąui Ekonomia przemysłowa i Adołpha Thiersa 0 własności*¹. Szczególnie w drugim przypadku mamy od czynienia z apo-logią stosunków kapitalistycznych rozwijających się w krajach europejskich. Natomiast twórczość naukową polskich ekonomistów reprezentuje ponownie Skarbek jako autor Ogólnych zasad nauki gospodarstwa narodowego — stanowiących wykład ekonomii politycznej. Faktycznie rozprawa ta powstała już w 1826 r., zaś wydana została w Paryżu w 1829 r. pt. Theorie des nchesses $ociales_y zyskując duże uznanie środowiska. Natomiast wspomniane Ogólne zasady stanowiły polską wersję wydaną dopiero po trzydziestu latach⁶².

Aktualna problematyka ekonomiczno-społeczna znalazła swoje odbicie w pracy Seweryna Uruskiego — marszałka szlachty guberni mazowieckiej. Sprawa włościańska dotycząca jakże aktualnego w połowie XIX wieku problemu prezentowała koncepcje rozwiązania tej istotnej kwestii. Zebrane wypowiedzi drukowane już były w latach 1856-1859.

Pedagogika

Zainteresowanie zasadami wychowania widoczne było w stworzeniu sekcji pedagogiki, filozofii i moralności w Towarzystwie Przyjaciół Nauk, kontynuowano je również później⁶³.

Wydane w prenumeracie rozważania koncentrowały się na wybranych zagadnieniach: wychowaniu dziewcząt, pracy z dziećmi głuchoniemymi oraz metodyce nauczania najmłodszych. Stworzony przez Klementynę Hoffmanową obraz kobiety--matki w Amelia matką, będącej kontynuacją Pamiątki po dobrej matce, cieszył się popularnością do okresu pozytywizmu, o czym świadczyły liczne wydania tej książki.

Natomiast praca Wawrzyńca Wysockiego wiązała się z działalnością Warszawskiego Instytutu Głuchoniemych istniejącego od 1817 r. Obserwacje autora, będącego równocześnie dyrektorem zakładu oraz badania prowadzone w Instytucie przez Jana Siestrzyńskiego i Jakuba Falkowskiego, złożyły się na obraz przedstawionych propozycji w zakresie pracy ze specyficzną grupą uczniów.

Ostatni traktat Jana Swobody zalecał wprowadzenie metody nauki poprzez zabawę, w odróżnieniu od tradycyjnych koncepcji. Przeznaczony był dla prowadzących ochronki i dla rodziców.

Filozofia

Filozofia to skąpo reprezentowany dział w zebranym materiale. Jedna rozprawa filozoficzna, Przewodnik filozofii Jules’a Simona, Emila Saisseta i Amadeusza Ja-cquasa, ukazała się w 1862 r. z inicjatywy tłumacza Eleonory Ziemięckiej. Pomyślana jako systematyczny wykład całości zagadnień współczesnej, szeroko rozumianej filozofii składała się z kilku odrębnych części. Partie wstępne wprowadzały w przedmiot i zasady filozofii, natomiast części kolejne zajmowały się problemami

⁶¹    Seria pt. „Biblioteka Zagraniczna” wyd. przez red. „Biblioteki Warszawskiej”.

⁶²    L. Guzicki, S. Zurawicki, op. cii., s. 37-38. Autorzy podają mylnie rok wyd. polskiego.

⁶³    Historia nauki. .., s. 737.

36