2659241513

Źródło: Chybalski F„ Matejun M., Organizacja jako przedmiot badań - od zbierania danych do analizy wyników, [w:] Adamik A. (red.), Nauka o organizacji. Ujęcie dynamiczne, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2013, s. 93-151

Stanowisko idiograficzne i wykorzystanie jakościowych metod badawczych w naukach o zarządzaniu jest charakterystyczne dla określonych podejść metodologicznych, do których można zaliczyć¹⁰:

1.    Etnograficzną tradycję metodologiczną, opartą na paradygmacie interpretatywnym, a w jego ramach - na fenomenologii i konstruktywizmie społecznym. Jest ona bliska nurtowi naturalistycznemu" i stanowi indukcyjne podejście do prowadzenia badań terenowych, w ramach których badacz osobiście przebywa w analizowanym środowisku na zasadzie bezpośredniego oraz intensywnego czasowo (dynamicznego) i poznawczo zaangażowania;

2.    Etnometodologię, której przedmiotem zainteresowania są metody tworzenia i interpretacji społecznych interakcji przez ludzi będących ich uczestnikami. Badania skupiają się tutaj na interpretacji świata, podejmowanych zachowań i działań ludzi na poziomie codziennej aktywności tzw. aktorów społecznych, realizowanej przede wszystkim w trakcie rozmów i innych form relacji międzyludzkich;

3.    Teorię ugruntowaną, która polega na budowaniu teorii (przede wszystkim średniego zasięgu) w oparciu o systematycznie zbierane dane empiryczne. Propozycje teoretyczne wyłaniają się tutaj, w trakcie konsekwentnie prowadzonych badań terenowych, z danych empirycznych, które bezpośrednio odnoszą sie do obserwowanej części rzeczywistości społecznej. Również hipotezy, pojęcia i własności pojęć są tu budowane, modyfikowane i weryfikowane w trakcie badań empirycznych¹²;

4.    Poszerzone studium przypadku, w ramach którego badania empiryczne są przeplatane analizami literatury i wykorzystaniem wcześniejszych teorii, głównie w celu ich przebudowy. Z tego powodu M. Kostera traktuje to podejście jako półindukcyjną metodologię służącą do rekonstrukcji istniejących teorii poprzez ich uzupełnianie i dodawanie istotnych elementów w miejscach występujących luk.

Podstawową formą i jednocześnie pierwotną metodą prowadzenia badań jakościowych są badania terenowe. Wpisują się one przede wszystkim w etnograficzną tradycję metodologiczną, są również bliskie podejściu opartemu na teorii ugruntowanej i właściwe dla badań prowadzonych w ramach studiów przypadku. Ich podstawową cechą jest bezpośrednie wejście badacza w nauk ekonomicznych, [w:] K. Kuciński (red.). Metodologia nauk ekonomicznych. Dylematy i wyzwania, Difin, Warszawa 2010, s. 58-61.

¹⁰    M. Kostera, Antropologia... op. cit., s. 39-49

¹¹    Zob. szerzej: J. Surma, Podejście naturalistyczne w naukach ekonomicznych, [w:] K. Kuciński (red.), Metodologia... op .cit. s. 150-161.

¹²    K. Konecki, Studia z metodologii badań jakościowych, Teoria ugruntowana, PWN, Warszawa 2000, s. 26-27.

125