plik


ÿþSygn. akt I CSK 649/09 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 11 sierpnia 2010 r. Sd Najwy|szy w skBadzie : SSN StanisBaw Dbrowski (przewodniczcy, sprawozdawca) SSN Iwona Koper SSN Barbara Myszka w sprawie z powództwa "J. M. D." S.A. z siedzib w K. przeciwko E.G. i Stowarzyszeniu Poszkodowanych przez Wielkie Sieci Handlowe  B. z siedzib w O. o ochron dóbr osobistych, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 11 sierpnia 2010 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sdu Apelacyjnego z dnia 5 maja 2009 r., uchyla zaskar|ony wyrok i spraw przekazuje Sdowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postpowania kasacyjnego. 2 Uzasadnienie Sd Okrgowy w W. wyrokiem z dnia 11 kwietnia 2008 r. zobowizaB pozwanych E. G. i Stowarzyszenie Poszkodowanych przez Wielkie Sieci Handlowe  B. z siedzib w O. do usunicia skutków naruszenia dóbr osobistych powoda w sprawie z powództwa J. M. D. S.A. z siedzib w K. w postaci dobrego imienia i zamieszczenia w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia si orzeczenia w dzienniku  Gazeta Wyborcza o[wiadczenia o wymiarach co najmniej ¼ strony o nastpujcej tre[ci:  E. G. oraz Stowarzyszenie Poszkodowanych przez Wielkie Sieci Handlowe  B. z siedzib w O. przepraszaj J. M. D. S.A. w K. za podawanie nieprawdziwych i naruszajcych dobre imi tej firmy zarzutów jakoby firma J. M. D. S.A. w K. przekupiBa [wiadków zeznajcych w procesie z powództwa pani B. A. przeciwko J. M. D. S.A. w K. celem skBonienia ich do zmiany dotychczasowych zeznaD oraz zobowizuj si do nierozpowszechniania w przyszBo[ci tego rodzaju kBamliwych informacji . Upowa|niB powoda do zastpczego wykonania powy|szego zobowizania, w wypadku jego niewykonania w terminie przez pozwanych, na ich koszt. Sd Okrgowy poczyniB nastpujce ustalenia faktyczne. E. G. peBnicy funkcj Przewodniczcego Stowarzyszenia Poszkodowanych przez Wielkie Sieci Handlowe  B. z siedzib w O. w dniu 27 wrze[nia 2008 r. uczestniczyB, w charakterze przedstawiciela tej organizacji, w rozprawie jaka odbywaBa si przed Sdem Okrgowym w E. w sprawie z powództwa B. A. przeciwko J. M. D. S.A. w K. o wynagrodzenie za prac w godzinach nadliczbowych. W toku rozprawy peBnomocnik J. M. D. S.A. zBo|yB wniosek o ponowne przesBuchanie [wiadków E. K. i R. J. Uczestniczcy w rozprawie E. G. zaoponowaB, domagaB si odroczenia, twierdziB, |e w sprawie niezbdny jest udziaB prokuratora poniewa| zachodzi podejrzenie skorumpowania [wiadka przez J. M. Obie ponownie przesBuchane panie przyznaBy, |e czBonkowie zarzdu J. M. D. S.A. spotkali si z nimi proszc o zBo|enie ponownych zeznaD, na co one wyraziBy zgod. Ponowne ich zeznania ró|niBy si od zeznaD uprzednio zBo|onych, byBy niekorzystne dla B. A. 3 Bezpo[rednio po rozprawie pozwany udzieliB dziennikarzom Gazety Wyborczej M. K. i G. S. wypowiedzi, w której odniósB si do wydarzeD z rozprawy stwierdzajc, |e osoby te  zostaBy zwyczajnie przekupione przez J. M . DodaB tak|e, |e zapytaB je, jak to si staBo, |e zmieniBy zeznania. W odpowiedzi, jak stwierdziB, przyznaBy, |e namówili je do tego na specjalnym spotkaniu pracownicy J. M. Ta wypowiedz pozwanego E. G. zostaBa przytoczona w artykule pod tytuBem  A. w tarapatach zamieszczonym w Gazecie Wyborczej z dnia [...]. W ocenie Sdu Okrgowego pozwani przez swoj wypowiedz naruszyli dobra osobiste powoda w postaci czci, zaufania, dobrej sBawy i reputacji. UzasadniaBo to udzielenie powodowi ochrony na podstawie art. 24 k.c. przez nakazanie pozwanym zBo|enia o[wiadczenia o tre[ci jak w wyroku. Na skutek apelacji pozwanych Sd Apelacyjny wyrokiem dnia 5 maja 2009 r. zmieniB wyrok Sdu pierwszej instancji w ten sposób, |e oddaliB powództwo. Sd Apelacyjny podzieliB ustalenie Sdu pierwszej instancji co do tre[ci wypowiedzi pozwanego E. G. w rozmowie z dziennikarzem Gazety Wyborczej. Sd Apelacyjny stwierdziB, |e wypowiedz pozwanego zamieszczona w artykule, wizaBa si z przebiegiem rozprawy w dniu 27 wrze[nia 2005 r. przed Sdem Okrgowym w E. w sprawie w z powództwa B. A. Okoliczno[ci, które w czasie tej rozprawy zaistniaBy zdeterminowaBy wypowiedz pozwanego E. G. W czasie tamtej rozprawy na sal weszBy osoby, które ju| w sprawie zeznawaBy i wyraziBy ch zBo|enia ponownych zeznaD W toku przesBuchania wyja[niBy, |e pracownicy powoda przeprowadzili z nimi rozmowy, te rozmowy skBoniBy ich, [wiadków do zBo|enia ponownych zeznaD. Zeznania okazaBy si zeznaniami innymi ni| uprzednio zBo|one, niekorzystnymi dla B. A. OkazaBo si, |e [wiadkowie gotowi s zBo|y (i zBo|yli) odmienne, korzystne dla strony zeznania - po rozmowach z t stron. Zdaniem Sdu Apelacyjnego, okoliczno[ci te ka|dego, a nie tylko uczestników tamtego postpowania, skBaniaj do pytania o przyczyn zmiany zeznaD. Pozwany wyraziB przekonanie, |e [wiadkowie zostali przekupieni. W ocenie Sdu Apelacyjnego na decyzj [wiadków co do zmiany zeznaD wpBynBy przeprowadzone z nimi rozmowy. Zwiadkowie zostali przez powoda 4 przekonani. W tym zakresie wypowiedz pozwanego pokrywa si z faktami, jest to wypowiedz prawdziwa. Zdaniem E. G. przekonanie przybraBo posta przekupstwa. Nie jest wiadome czy zostaBa obiecana, dana, przyjta jakakolwiek korzy[ majtkowa i osobista i jest to okoliczno[, której najprawdopodobniej nie da si udowodni. Metoda jak zastosowano dla skBonienia [wiadków do zmiany zeznaD nie jest znana. Przez rozmowy ze [wiadkami powód skBoniB ich do zmiany zeznaD sobie wiadomym sposobem i ten u|yty przez powoda sposób pozwany E. G. nazwaB przekupstwem. Zdaniem Sdu Apelacyjnego w tej cz[ci wypowiedz ta mo|e by traktowana jako ocena. Jest to ocena krytyczna. Wobec zakwalifikowania tej cz[ci wypowiedzi jako oceny, punkt widzenia pozwanego, co zreszt wyraznie podkre[lono w tre[ci artykuBu ( E. G., szef poszkodowanych przez B., ma swoj teori... ) odwoBywanie si do potrzeby analizowania jej w kategoriach prawdy lub faBszu jest chybione. Ta wypowiedz jako opinia, biorc pod uwag wy|ej wskazane fakty, nie byBa nieuzasadniona. W wypowiedzi pozwanego wystpuj twierdzenia o faktach i osdy ocenne. Powód przez podjte przez siebie dziaBania skBoniB [wiadków do zmiany zeznaD  ta cz[ wypowiedzi odpowiada prawdzie. OddziaBywanie na przebieg procesu przez stron przez uzyskiwanie oczekiwanych zeznaD jakkolwiek pozaprocesow metod (przekupstwem lub inn form perswazji) jest nieetyczne, jest ponadto ingerencj w wymiar sprawiedliwo[ci, jest wypaczaniem tego wymiaru. Sd Okrgowy u|yB formuBy  manipulacja procesem i jest to okre[lenie wBa[ciwe. Przekaz, |e powód podejmuje dziaBania sprzeczne z porzdkiem prawnym nakazuje postrzega go jako podmiot, który nie respektuje prawa, a zatem jego wiarygodno[, prawidBowo[ i uczciwo[ metod dziaBania, równie| w dziaBalno[ci gospodarczej, budzi powa|ne wtpliwo[ci. PowoBujc si na uchwaB skBadu siedmiu sdziów Sdu Najwy|szego z dnia 18 lutego 2005 r., III CZP 53/09 (OSNC nr 7/8 z 2005 r., poz. 114) i szereg innych orzeczeD Sdu Najwy|szego Sd Apelacyjny uznaB, |e pozwany o[wiadczajc dziennikarzowi, i| [wiadkowie zostali namówieni do zmiany zeznaD na specjalnym spotkaniu, dziaBaB w okoliczno[ciach, które nale|y poczyta za ostatecznie wyBczajce bezprawno[. W ocenie Sdu Apelacyjnego, skBadajc takie 5 o[wiadczenie, prawdziwe, pozwany dziaBaB w ramach porzdku prawnego. PodaB prasie w okoliczno[ciach toczcej si, budzcej powszechne zainteresowanie sprawie, informacj istotn. Przez takie dziaBanie pozwany dziaBajcy jako przedstawiciel organizacji, która celem statutowym uczyniBa ochron pracowników przed wykorzystywaniem przez pracodawc jego silnej pozycji, zrealizowaB przysBugujce mu z mocy przepisów Konstytucji (art. 54 ust. 1 Konstytucji) prawo do swobody wypowiedzi, wolno[ci sBowa. Uwzgldni te| trzeba, |e powód nale|y do tej kategorii podmiotów, w odniesieniu do których Europejski TrybunaB Praw CzBowieka w sprawie nr 68416/01 Steel i Morris v. Wielka Brytania (wyrok z dnia 15 lutego 2005 r., Lex nr 148018) stwierdziB, |e nieuchronnie i [wiadomie wystawiaj si na szczegóBow kontrol swych dziaBaD, a granice dopuszczalnej krytyki w odniesieniu do takich przedsibiorstw s szersze. Swoboda wypowiedzi stanowi jeden z fundamentów demokratycznego spoBeczeDstwa. Z zastrze|eD ust. 2 art. 10 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw CzBowieka i Podstawowych Wolno[ci swoboda wypowiedzi odnosi si nie tylko do informacji czy pogldów, które spotykaj si z przychyln reakcj lub s uznawane za nieobrazliwe lub indyferentne, ale równie| do tych, które obra|aj, szokuj czy rozbudzaj niepokój (wyrok ETPC z dnia 27 maja 2003 r. w sprawie nr 43425/98 SkaBka v. Polska, lex nr 78513). Zdaniem Sdu Apelacyjnego spór w sprawie niniejszej nie mo|e sta si sporem o ocen sposobu skBaniania [wiadków do zmiany zeznaD i o to czy skBanianie przekupstwem narusza dobre imi powoda skoro w ogóle podejmowanie przez stron procesu pozaprocesowych dziaBaD majcych na celu doprowadzenie do uzyskania korzystnych dla niej dowodów jest nie tylko z gruntu nieetyczne, ale jest dziaBaniem sprzecznym z porzdkiem prawnym, gdy| jest ingerowaniem w wymierzanie sprawiedliwo[ci, wymiar sprawiedliwo[ci nale|y za[ do sdów. WpBywanie na tre[ zeznaD jakkolwiek pozaprocesow metod w ogóle poczyta nale|y za niedopuszczalne, a skoro takie czynno[ci powód podjB, to tym samym przedstawiB sam siebie jak osob nie respektujc obowizujcych standardów. W takiej te| sytuacji ta cz[ wypowiedzi pozwanego nie mo|e zniesBawia powoda, skoro caBe jego dziaBanie byBo niegodne. 6 W skardze kasacyjnej od wyroku Sdu Apelacyjnego strona powodowa zarzuciBa naruszenie prawa materialnego: art. 24 § 1 k.c. w zw. z art. 43 k.c. poprzez jego niezastosowanie pomimo braku przesBanek uzasadniajcych brak bezprawno[ci dziaBania pozwanych; art. 24 § 1 k.c. w zw. z art. 54 ust. 1 Konstytucji poprzez ich niewBa[ciwe zastosowanie i przyjcie, |e pozwany udzielajc wypowiedzi  osoby te zostaBy zwyczajnie przekupione przez J. M. dziaBaB w ramach porzdku prawnego i realizowaB przysBugujce mu z mocy art. 54 Konstytucji prawo do swobody wypowiedzi i wyra|enia opinii, podczas gdy zarzut pozwanego  osoby te zostaBy zwyczajnie przekupione przez J. M. byB faBszywy, nie miaB charakteru oceny, a faBszywy zarzut nie podlega ochronie, jaka Konstytucja w art. 54 ust. 1 przyznaje informacjom prawdziwym. Zarzucono tak|e naruszenie przepisu postpowania majce istotny wpByw na rozstrzygnicie, a mianowicie art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie w uzasadnieniu zaskar|onego orzeczenia jakiejkolwiek normy prawa, któr powód naruszyB proszc [wiadków o zBo|enie powtórnych zeznaD w postpowaniu sdowym. Sd Najwy|szy zwa|yB, co nastpuje: Zarzuty skargi kasacyjnej s cz[ciowo zasadne. Za trafny uzna trzeba zarzut naruszenia art. 24 § 1 k.c. w zw. z art. 54 ust. 1 Konstytucji. Nie mo|na zgodzi si ze stanowiskiem Sdu Apelacyjnego, |e wypowiedz pozwanego E. G. o przekupieniu [wiadków przez J. M. nie odnosi si do faktów, ale jest dopuszczaln ocen, nie podlegajc analizie w kategoriach prawdy lub faBszu. Pozwany podniósB konkretny zarzut przekupienia [wiadków przez stron powodow. Przekupstwo jest dziaBaniem polegajcym na nakBanianiu osoby przekupywanej do okre[lonego zachowania w zamian za korzy[ majtkow lub osobist, nale|y wic jak najbardziej do sfery faktów. Pozwany E. G. w swojej wypowiedzi dla dziennikarza nie u|ywaB sformuBowaD typowych dla wyra|ania opinii czy oceny, ale postawiB wprost tez o przekupstwie. ArtykuB 54 Konstytucji zapewnia wolno[ wyra|ania swoich pogldów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji. Jednak|e, nie jest to wolno[ do rozpowszechniania informacji nieprawdziwych, naruszajcych dobre imi innych osób. 7 Wbrew wywodom skargi kasacyjnej trafny jest natomiast pogld Sdu Apelacyjnego, |e w okoliczno[ciach niniejszej sprawy nakBanianie przez stron powodow [wiadków bdcych jej pracownikami do zmiany zeznaD byBo naganne i samo w sobie godziBo w jej dobre imi. Prawdziwo[ tej okoliczno[ci pozwani wykazali, co uchyla bezprawno[ wypowiedzi pozwanego E. G. w zakresie w jakim ta wypowiedz dotyczy faktu nakBaniania przez stron powodow [wiadków do zmiany zeznaD. Jednak|e, nie sposób nie zauwa|y, |e jakkolwiek nakBanianie przez pracodawc swoich pracowników do zmiany zeznaD w tym kierunku, aby byBy one korzystne dla niego jest naganne, to naganno[ nakBaniania kwalifikowanego poprzez przekupywanie [wiadków byBaby o wiele wiksza. Za bBdny nale|y uzna pogld, |e osoba postpujca nagannie traci prawo do dobrego imienia w tym sensie, |e wolno jej zarzuci wszelkie jeszcze bardziej niegodne zachowania, niezale|nie od tego czy s prawdziwe czy nieprawdziwe. Art. 23 k.c. ani art. 24 § 1 k.c. nie daj podstaw do takiego ograniczenia ochrony. Odrbnym i dotychczas nierozwa|anym zagadnieniem jest kwestia czy w okoliczno[ciach tej sprawy dla usunicia skutków naruszenia przez pozwanych dobrego imienia strony powodowej niezbdne jest aby o[wiadczenie przepraszajce w Gazecie Wyborczej miaBo rozmiar a| co najmniej ¼ strony. Pozwani nie podnosili tego zagadnienia, lecz jest to usprawiedliwiane tym, |e kwestionowali |danie pozwu co do zasady. Z powy|szych wzgldów na podstawie art. 39815 k.p.c. Sd Najwy|szy orzekB jak w sentencji wyroku.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
IV CSK 109 09 1
I CSK 166 09 1
IV CSK 457 09 1
II CSK 614 09 1
I CSK 457 09 1
I CSK 45 09 1
II CSK 326 09 1 (2)
IV CSK 43 09 1
I CSK 582 09 1
I CSK 692 09 1
IV CSK 297 09 1
IV CSK 166 09 1
II CSK 169 09 1
I CSK 651 09 1
pref 09
amd102 io pl09
2002 09 Creating Virtual Worlds with Pov Ray and the Right Front End

więcej podobnych podstron