plik


ÿþCentralna Komisja Egzaminacyjna Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczcia egzaminu. WPISUJE ZDAJCY Miejsce na naklejk KOD PESEL z kodem EGZAMIN MATURALNY Z BIOLOGII SIERPIEC 2010 POZIOM ROZSZERZONY Instrukcja dla zdajcego 1. Sprawdz, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 17 stron Czas pracy: (zadania 1  35). Ewentualny brak zgBo[ 150 minut przewodniczcemu zespoBu nadzorujcego egzamin. 2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy ka|dym zadaniu. 3. Pisz czytelnie. U|ywaj dBugopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 4. Nie u|ywaj korektora, a bBdne zapisy wyraznie przekre[l. 5. Pamitaj, |e zapisy w brudnopisie nie bd oceniane. 6. Podczas egzaminu mo|esz korzysta z linijki. 7. Na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej naklejk z kodem. Liczba punktów 8. Nie wpisuj |adnych znaków w cz[ci przeznaczonej do uzyskania: 60 dla egzaminatora. MBI-R1_1P-104 UkBad graficzny © CKE 2010 2 Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt) W komórkach mi[ni gBadkich ogólna zawarto[ biaBek (miozyny i aktyny) warunkujcych skurcz mi[ni wynosi zaledwie 10% ich zawarto[ci w mi[niach szkieletowych. BiaBka te nie tworz sarkomerów charakterystycznych dla tkanki poprzecznie pr|kowanej. Brak sarkomerów powoduje, |e siBa skurczu mi[ni gBadkich, w odró|nieniu od mi[ni szkieletowych, nie sBabnie przy znacznym ich rozcigniciu. Zakres wyj[ciowej dBugo[ci spoczynkowej, przy której siBa skurczu mi[ni gBadkich wzrasta, jest o wiele wikszy ni| w mi[niach szkieletowych. W porównaniu z mi[niami szkieletowymi w mi[niach gBadkich mniejsza jest tak|e zawarto[ ATP i fosfokreatyny, dlatego siBa skurczu mi[ni gBadkich jest znacznie mniejsza. Na podstawie informacji z tekstu: a) UzupeBnij tabel, wpisujc do niej wBa[ciwe okre[lenia wybrane spo[ród wymienionych w nawiasach tak, aby opisywaBy cechy tkanki mi[niowej gBadkiej. Obecno[ Zawarto[ SiBa skurczu Zawarto[ sarkomerów miozyny i aktyny przy rozciganiu ATP i fosfokreatyny (wystpuj/nie wystpuj) (mniejsza/wiksza) (sBabnie/nie sBabnie) (mniejsza/wiksza) b) Na podstawie informacji przedstawionych na wykresie podkre[l poprawne zakoDczenie zdania. Zale|no[ pomidzy dBugo[ci spoczynkow a siB skurczu mi[ni gBadkich ilustruje na wykresie A. krzywa I, poniewa| przedstawia wikszy zakres dBugo[ci spoczynkowej, przy której siBa skurczu mi[ni gBadkich wzrasta. B. krzywa I, poniewa| przedstawia mniejsz siB skurczu mi[ni gBadkich. C. krzywa II, poniewa| przedstawia wikszy zakres dBugo[ci spoczynkowej, przy której siBa skurczu mi[ni gBadkich wzrasta. D. krzywa II, poniewa| przedstawia wiksz siB skurczu mi[ni gBadkich. Egzamin maturalny z biologii 3 Poziom rozszerzony Zadanie 2. (1 pkt) Zu|ycie tlenu przez organizm jest [ci[le powizane z poziomem przemiany materii. Na przykBad podczas wysiBku fizycznego wzrasta zu|ycie tlenu, gdy| do skurczu komórek mi[niowych, wywoBanego [lizganiem si filamentów aktynowych i miozynowych wzgldem siebie, konieczna jest energia (ATP) pochodzca gBównie z procesów oddychania tlenowego. Wyja[nij, podajc jeden argument, dlaczego podczas intensywnej pracy umysBowej zwiksza si zu|ycie tlenu w komórkach nerwowych mózgu czBowieka. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 3. (2 pkt) Krzepnicie krwi jest zBo|on seri reakcji, w których bierze udziaB ponad 30 zwizków zwanych czynnikami krzepnicia. Pierwszym etapem tego procesu jest gromadzenie si w miejscu uszkodzenia naczynia krwiono[nego pBytek krwi, które uwalniaj substancje aktywujce czynniki krzepnicia. Nastpujca kaskada reakcji z udziaBem kolejnych czynników, do których nale| midzy innymi jony wapnia (Ca2+) zakoDczona jest przemian protrombiny w trombin. W dalszych etapach trombina katalizuje zamian rozpuszczalnego biaBka osocza  fibrynogenu w nierozpuszczaln fibryn (wBóknik). Czsteczki fibryny Bcz si w dBugie BaDcuchy, tworzc osnow skrzepu wychwytujc przepBywajce krwinki. Na podstawie powy|szych informacji wyja[nij, dlaczego a) podczas pobierania krwi do niektórych badaD, dodaje si do krwi odpowiedni porcj cytrynianu sodu, który wi|e jony wapnia ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... b) niedobór witaminy K powoduje spadek krzepliwo[ci krwi. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 4. (2 pkt) Spo[ród podanych ni|ej informacji wybierz dwie, które bBdnie opisuj funkcj jelita grubego u czBowieka. A. WchBanianie wody i soli mineralnych. B. Enzymatyczny rozkBad celulozy i wchBanianie produktów jej trawienia. C. WchBanianie witamin z grupy B oraz witaminy K produkowanych przez bakterie. D. WchBanianie produktów trawienia tBuszczów do naczyD limfatycznych. E. Produkcja [luzu uBatwiajcego przesuwanie si niestrawionych resztek. 4 Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony Zadanie 5. (2 pkt) W wtrobie zachodzi wiele ró|nych, istotnych dla organizmu procesów. Spo[ród wymienionych poni|ej wska| dwa procesy kataboliczne. A. synteza glikogenu B. magazynowanie witaminy A i D C. rozkBad glikogenu do glukozy D. wytwarzanie albumin E. beta-oksydacja kwasów tBuszczowych Zadanie 6. (2 pkt) Rozmieszczenie fotoreceptorów  czopków i prcików na obszarze siatkówki jest nierównomierne. Wyró|nia si na niej dwa charakterystyczne obszary: plamk, zwan te| plamk |óBt, bdc obszarem najlepszego widzenia, oraz tarcz nerwu wzrokowego, na której obraz nie powstaje. OceD prawdziwo[ stwierdzeD dotyczcych fotoreceptorów, wpisujc w odpowiednich miejscach tabeli liter P (prawda) lub F (faBsz). P/F Czopki odpowiadaj za widzenie barwne i ostre, a prciki za czarno-biaBe 1. i nieostre. 2. Na siatkówce znajduje si znacznie wicej czopków ni| prcików. Plamka |óBta to miejsce, w którym prciki wystpuj w najwikszym 3. zagszczeniu. 4. W obszarze tarczy nerwu wzrokowego nie wystpuj ani czopki, ani prciki. Zadanie 7. (1 pkt) Gonadotropina (HCG) jest hormonem produkowanym podczas ci|y i przedostajcym si do moczu. Popularne testy ci|owe zawieraj trzy typy przeciwciaB: " wolne przeciwciaBa A, wychwytujce czsteczki gonadotropiny " przeciwciaBa B, zlokalizowane w okienku I, zatrzymujce i wi|ce czsteczki gonadotropiny " przeciwciaBa C, zlokalizowane w okienku II, wychwytujce i wi|ce przeciwciaBa A. PrzeciwciaBa A maj przyBczon mikroskopijn kulk z czerwonego lateksu. W przypadku unieruchomienia przeciwciaB, kulki lateksu tworz w obrbie okienek czerwony pasek widoczny goBym okiem. W przypadku testu pozytywnego (ci|a), widoczne s dwa paski, po jednym w okienku I i II. Na podstawie analizy powy|szych informacji wyja[nij, dlaczego w przypadku negatywnego wyniku testu ci|owego, w okienku I nie pojawia si czerwony pasek. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z biologii 5 Poziom rozszerzony Poni|sze informacje wykorzystaj do rozwizania zadania nr 8 i 9. Na schemacie przedstawiono jeden z mechanizmów regulacji aktywno[ci enzymów w szlaku metabolicznym. Zadanie 8. (2 pkt) a) Podaj nazw mechanizmu regulacji przedstawionego na schemacie. ....................................................................................................................................................... b) Wyja[nij, na czym polega przedstawiony sposób regulacji aktywno[ci enzymów. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 9. (2 pkt) ZaBó|my, |e w szlaku metabolicznym przedstawionym na schemacie pewna toksyczna substancja jest inhibitorem enzymu 3. Podaj dwa przykBady niekorzystnych nastpstw w metabolizmie komórki, które mog by konsekwencj dziaBania takiej toksycznej substancji. 1. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 10. (2 pkt) Jdro komórkowe to struktura oddzielona od cytoplazmy otoczk zBo|on z dwóch bBon biaBkowo-lipidowych. W otoczce jdrowej znajduj si liczne pory  swoiste  furtki umo|liwiajce transport du|ych czsteczek, takich jak np. biaBka enzymatyczne, które powstaj w cytoplazmie, a katalizuj reakcje zachodzce w jdrze komórkowym. Podaj dwa inne przykBady czsteczek, których transport pomidzy jdrem a cytoplazm jest mo|liwy dziki obecno[ci porów w otoczce jdrowej. 1. ............................................................. 2. ......................................................................... 6 Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony Zadanie 11. (2 pkt) Plastydy s charakterystycznymi strukturami komórki ro[linnej Ze wzgldu na rol i pochodzenie dzieli si je na kilka typów. Proplastydy wystpuj w komórkach embrionalnych i s stadiami wyj[ciowymi w rozwoju wszystkich typów plastydów. Przy braku dostpu [wiatBa proplastydy przeksztaBcaj si w etioplasty. ZwiatBo powoduje przej[cie tych plastydów w chloroplasty. Bezbarwne leukoplasty powstaj zwykle z proplastydów i pod wpBywem [wiatBa mog zamienia si w chloroplasty. Cech charakterystyczn leukoplastów jest zdolno[ syntezy i magazynowania skrobi. Je[li wypeBnia ona caBe organellum nazywa si je amyloplastami. Chromoplasty powstaj z proplastydów lub cz[ciej z chloroplastów. Aktywne fotosyntetycznie chloroplasty powstaj z proplastydów, leukoplastów lub etioplastów. Na podstawie informacji z tekstu uzupeBnij schemat przedstawiajcy pochodzenie poszczególnych typów plastydów. Zadanie 12. (3 pkt) W mi[niu szkieletowym ssaków mog zachodzi procesy, w których glukoza ulega przemianom w procesach oddychania tlenowego lub oddychania beztlenowego. Porównaj w tabeli lokalizacj oraz substraty i produkty oddychania tlenowego i beztlenowego zachodzcego w komórce mi[niowej (nie uwzgldniaj przeno[ników energii oraz jonów wodorowych). Cecha porównywana Oddychanie tlenowe Oddychanie beztlenowe Lokalizacja procesu w komórce mi[niowej Substraty Produkty Egzamin maturalny z biologii 7 Poziom rozszerzony Zadanie 13. (2 pkt) W tabeli przedstawiono [rednie wyniki do[wiadczenia, w którym badano wpByw temperatury na intensywno[ fotosyntezy u pewnego gatunku ro[liny. Za pomoc specjalnego urzdzenia mierzono objto[ CO2 asymilowanego w jednostce czasu przez badane ro[liny przy tym samym nat|eniu [wiatBa, ale w ró|nych temperaturach. Temperatura Wizanie CO2 (oC) (jednostki umowne) 5 8 10 12 15 16 20 22 25 30 30 38 Na podstawie danych z tabeli narysuj wykres ilustrujcy wpByw temperatury na intensywno[ fotosyntezy u badanego gatunku ro[liny. 8 Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony Zadanie 14. (2 pkt) Uczniowie przygotowali zestawy do[wiadczalne do zbadania wpBywu temperatury na intensywno[ transpiracji u trzykrotki. Sze[ jednakowej dBugo[ci gaBzek trzykrotki, majcych po pi listków, umie[cili w takich samych cylindrach z podziaBk napeBnionych wod, tak aby zanurzone byBy dolne koDce gaBzek. Na cylindrach zaznaczyli pocztkowy poziom wody jednakowy we wszystkich naczyniach. Wszystkie zestawy do[wiadczalne postawili w sBoneczny dzieD na parapetach okien, przy czym " trzy zestawy na parapecie okna od strony póBnocnej w temperaturze 20°C " trzy zestawy na parapecie okna od strony poBudniowej w temperaturze 25°C. Po dwóch godzinach porównali poziom wody w cylindrach. Podaj jeden przykBad bBdu popeBnionego w opisanym do[wiadczeniu i skoryguj plan tego do[wiadczenia. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 15. (1 pkt) Pierwszy Drugi nukleotyd Trzeci nukleotyd U C A G nukleotyd U UUU fenyloalanina UCU seryna UAU tyrozyna UGU cysteina U C UUC fenyloalanina UCC seryna UAC tyrozyna UGC cysteina A UUA fenyloalanina UCA seryna UAA Stop UGA Stop G UUG leucyna UCG seryna UAG Stop UGG tryptofan U CUU leucyna CCU prolina CAU histydyna CGU arginina C C CUC leucyna CCC prolina CAC histydyna CGC arginina A CUA leucyna CCA prolina CAA glutamina CGA arginina G CUG leucyna CCG prolina CAG glutamina CGG arginina U AUU izoleucyna ACU treonina AAU asparagina AGU seryna A C AUC izoleucyna ACC treonina AAC asparagina AGC seryna A AUA izoleucyna ACA treonina AAA lizyna AGA arginina G AUG metionina, Start ACG treonina AAG lizyna AGG arginina U GUU walina GCU alanina GAU kw. asparaginowy GGU glicyna G C GUC walina GCC alanina GAC kw. asparaginowy GGC glicyna A GUA walina GCA alanina GAA kw. glutaminowy GGA glicyna G GUG walina GCG alanina GAG kw. glutaminowy GGG glicyna Korzystajc z tabeli kodu genetycznego, zapisz sekwencj aminokwasów, która powstanie w wyniku translacji fragmentu matrycowego RNA (mRNA) o sekwencji nukleotydów CCUUUCGUAAACGGA. ....................................................................................................................................................... Zadanie 16. (1 pkt) Zapisz sekwencj nukleotydów wystpujc we fragmencie nici DNA, na matrycy której powstaB fragment mRNA o sekwencji CCUUUCGUAAACGGA. ...................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z biologii 9 Poziom rozszerzony Zadanie 17. (1 pkt) Jednym z rodzajów zmienno[ci wystpujcych w przyrodzie jest zmienno[ modyfikacyjna, zwana te| fluktuacyjn. Wyja[nij, na czym polega ten rodzaj zmienno[ci. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 18. (1 pkt) Fenyloketonuria jest chorob uwarunkowan recesywnym genem autosomalnym, która dziedziczy si zgodnie z pierwszym prawem Mendla. Spo[ród zdaD (A D) wybierz i zaznacz bBdne stwierdzenie dotyczce dziedziczenia fenyloketonurii. A. Choroba wystpuje u homozygot recesywnych. B. Je|eli oboje rodzice s heterozygotami pod wzgldem obecno[ci genu warunkujcego fenyloketonuri, to prawdopodobieDstwo wystpienia choroby u dziecka wynosi 75%. C. PrawdopodobieDstwo wystpienia choroby u dziecka rodziców, z których jedno jest chore na fenyloketonuri, a drugie jest heterozygot pod wzgldem obecno[ci tego genu, wynosi 50%. D. Je|eli jedno z rodziców jest homozygot dominujc, a drugie heterozygot pod wzgldem genu fenyloketonurii, to prawdopodobieDstwo wystpienia choroby u dziecka wynosi 0%. Zadanie 19. (2 pkt) W 1962 roku odkryto u czBowieka antygen grupowy krwi a dziedziczony niezale|nie od ukBadu AB0 i przeciwciaBa skierowane przeciwko temu antygenowi. Gen warunkujcy obecno[ antygenu a jest zlokalizowany na krótkim ramieniu chromosomu X i wystpuje w postaci dwóch alleli: ga oraz g. W populacji ludzkiej istniej dwa typy osobników: a+ oraz a . W tabeli przedstawiono informacje dotyczce dziedziczenia tego antygenu. PBe Genotypy Fenotypy Czsto[ wystpowania w % XgaY a+ 67 M|czyzni XgY a 33 XgaXga a+ 89 Kobiety XgaXg a+ XgXg a 11 Korzystajc z powy|szych informacji, zaznacz w[ród zdaD (A E) dwa, które s prawdziwe. A. Jest to cecha sprz|ona z pBci. B. Kobieta a mo|e mie syna a+. C. M|czyzna a+ nie mo|e mie córki a . D. Kobieta a+ nie mo|e mie córki a . E. Rodzice a mog mie dziecko a+. 10 Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony Zadanie 20. (1 pkt) Zapisz wszystkie mo|liwe rodzaje genotypów gamet produkowanych przez organizm o genotypie AabbCc, przy zaBo|eniu, |e geny te dziedzicz si niezale|nie. ....................................................................................................................................................... Zadanie 21. (1 pkt) W gabinetach radiologicznych kobietom wykonuje si zdjcia rentgenowskie tylko w pierwszych dziesiciu dniach cyklu menstruacyjnego. W pozostaBych dniach cyklu takie badania wykonuje si tylko w przypadkach koniecznych, np. przy nagBym wypadku. Wyja[nij, podajc jeden argument, dlaczego u kobiet w pozostaBych dniach cyklu przeciwwskazana jest diagnostyka medyczna z wykorzystaniem zdj rentgenowskich. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 22. (2 pkt) Osignicia in|ynierii genetycznej s coraz cz[ciej stosowane w medycynie. Midzy innymi metodami in|ynierii genetycznej otrzymuje si znacznie bezpieczniejsze i taDsze od tradycyjnych szczepionek, tak zwane szczepionki zrekombinowane, które nie zawieraj caBych czstek infekcyjnych, ale tylko wybrane polipeptydy, otrzymane z odpowiednio genetycznie zmodyfikowanych bakterii lub dro|d|y. Podaj dwa argumenty wyja[niajce, dlaczego szczepionki zrekombinowane s bezpieczniejsze od szczepionek tradycyjnych. 1. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 23. (1 pkt) Drzewa le[ne |yj w symbiozie z ró|nymi gatunkami grzybów. Grzyby mikoryzowe uBatwiaj drzewom pobieranie wody i soli mineralnych, natomiast od swego partnera pobieraj gBównie cukry wytwarzane w procesie fotosyntezy. Wyja[nij, w jaki sposób grzyby mikoryzowe uBatwiaj drzewom pobieranie wody i soli mineralnych. ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z biologii 11 Poziom rozszerzony Zadanie 24. (2 pkt) Na schematach przedstawiono typowe cykle rozwojowe zwierzt (I) oraz ro[lin (II). Wypisz dwa oznaczenia literowe (spo[ród A F), którymi na schematach oznaczono miejsce podziaBu mejotycznego. ....................................................................................................................................................... Zadanie 25. (3 pkt) Kwiaty wielu gatunków ro[lin okrytonasiennych s zapylane przez wiatr. a) WymieD dwie cechy budowy kwiatów ro[lin okrytonasiennych, które s przystosowaniem do wiatropylno[ci. 1. ................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... b) PosBugujc si nazwami rodzajowymi, podaj dwa przykBady ro[lin okrytonasiennych zapylanych przez wiatr. ....................................................................................................................................................... 12 Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony Zadanie 26. (1 pkt) Na wykresie przedstawiono wyniki do[wiadczenia, w którym badano wpByw zawarto[ci NaCl w podBo|u na wzrost pdów trzech gatunków ro[lin: A, B i C. Okre[l, który gatunek ro[lin (A, B czy C) jest halofitem. Odpowiedz uzasadnij jednym argumentem. ....................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 27. (2 pkt) Podaj nazwy tkanek zwierzcych przedstawionych na rysunkach A i B. A. ........................................................ B. .......................................................... Egzamin maturalny z biologii 13 Poziom rozszerzony Zadanie 28. (2 pkt) Na wykresie przedstawiono wpByw temperatury otoczenia na tempo metabolizmu nornicy rudej oraz |aby wodnej. Na podstawie danych z wykresu: a) Porównaj tempo metabolizmu tych dwóch gatunków zwierzt. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... b) Okre[l wpByw wzrostu temperatury otoczenia na tempo metabolizmu obydwu gatunków. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 29. (1 pkt) Ustal przyczyn ró|nic tempa metabolizmu nornicy rudej i |aby wodnej opisanych w zadaniu 28. ....................................................................................................................................................... Zadanie 30. (2 pkt) W d|ungli na azjatyckiej wyspie Borneo |yj sBonie, które niedawno uznano za podgatunek sBonia indyjskiego. S one znacznie mniejsze od sBoni |yjcych na kontynencie. Badanie DNA tych dwóch podgatunków wykazaBo |e istniej midzy nimi pewne ró|nice genetyczne. Najprawdopodobniej podgatunek z Borneo oddzieliB si od sBoni kontynentalnych okoBo 300 tys. lat temu. a) Podaj, jaki rodzaj izolacji uniemo|liwiB krzy|owanie si obu podgatunków sBonia indyjskiego w warunkach naturalnych. ............................................................................. 14 Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony b) Podaj nazw rodzaju doboru naturalnego, którego dziaBanie spowodowaBo, |e sBonie podgatunku z Borneo maj znacznie mniejsze rozmiary od |yjcych na kontynencie. ...................................................................................................................................................... Zadanie 31. (2 pkt) Zwierzta magazynuj energi w postaci tBuszczu lub glikogenu. TBuszcze dostarczaj ponad dwukrotnie wicej energii ni| wglowodany, jednak mobilizacja tBuszczów jest procesem powolnym i do uzyskania energii z nich niezbdny jest dostp odpowiedniej ilo[ci tlenu. Glikogen w komórkach odkBadany jest wraz ze znaczn ilo[ci wody, dlatego jest dziesiciokrotnie ci|szy od tBuszczu o tej samej warto[ci kalorycznej. Dostarcza jednak do[ szybko substratów dla metabolizmu wglowodanowego oraz umo|liwia uzyskanie energii w procesie oddychania beztlenowego. Na podstawie tekstu wyja[nij, dlaczego ptaki migrujce magazynuj energi gBównie w postaci tBuszczu. Podaj dwa argumenty. 1. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 32. (2 pkt) Na wykresie przedstawiono trzy podstawowe typy krzywych prze|ywania. A. dotyczy populacji gatunków, u których [miertelno[ jest staBa niezale|nie od wieku B. charakteryzuje populacje gatunków, których [miertelno[ jest najwy|sza w[ród osobników najmBodszych, za[ w starszych klasach wiekowych jest niewielka. C. charakteryzuje populacje gatunków, w których [miertelno[ osobników jest niewielka przez wiksz cz[ |ycia, a wzrasta w[ród najstarszych osobników. a) Do krzywych prze|ywania typu I III, przyporzdkuj ich wBa[ciwe opisy, wybierajc spo[ród A C. I ............ II ............ III ........... b) Okre[l, która z krzywych prze|ywania (I III) jest charakterystyczna dla gatunku [ledzia. ................................................................................................................................................. Egzamin maturalny z biologii 15 Poziom rozszerzony Zadanie 33. (2 pkt) Organizmy charakteryzuj si ró|nym zakresem tolerancji na czynniki [rodowiska. Na schemacie przedstawiono zakresy tolerancji piciu gatunków |yjcych w [rodowisku wodnym (A, B, C, D oraz E) na dwa czynniki [rodowiska  temperatur oraz zasolenie. Okre[l, wpisujc oznaczenia literowe, który gatunek jest a) stenobiontem pod wzgldem obydwu czynników ........................................................... b) eurybiontem pod wzgldem obydwu czynników ............................................................. Zadanie 34. (1 pkt) Na schemacie przedstawiono wpByw temperatury i wilgotno[ci ziarna na wzrost populacji woBka ry|owego  uci|liwego szkodnika magazynowego. Na podstawie danych przedstawionych na wykresie sformuBuj jeden wniosek dotyczcy wpBywu temperatury i wilgotno[ci przechowywanego ziarna na ograniczenie szkód spowodowanych przez woBka. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 16 Egzamin maturalny z biologii Poziom rozszerzony Zadanie 35. (2 pkt) Badania naukowe dowodz, |e zadrzewienia [ródpolne wpBywaj na zwikszenie wysoko[ci uzyskiwanych plonów. Na schemacie przedstawiono wyniki badaD dotyczcych wpBywu zadrzewieD na mikroklimat pól uprawnych. Badano, w jaki sposób zadrzewienia wpBywaj na siB wiatru, poziom opadów oraz intensywno[ parowania z gleby. Uzasadnij stwierdzenie, |e zadrzewienia [ródpolne korzystnie wpBywaj na zwikszenie plonów. 1. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 2. ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin maturalny z biologii 17 Poziom rozszerzony BRUDNOPIS

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
2010 sierpień polski pp
2010 sierpień biologia PP
2010 sierpień
2010 sierpien
2010 sierpień
2010 sierpien 2
2010 sierpien klucz biologia PP
2010 sierpien
2010 sierpień p
2010 sierpień
2010 sierpień (5)
2010 sierpien
2010 sierpien podstawa arkusz

więcej podobnych podstron