plik


ÿþZabójcza Hiszpanka i ci, którzy j pamitaj Kiedy byBam maBa, uwielbiaBam sBucha o prababci Mariannie. ByBa niezwykle pikna, miaBa dBugie blond wBosy, zmarBa mBodo po krótkiej i ci|kiej chorobie, a jej m| rozpaczaB tak bardzo, |e podczas pogrzebu chciaB rzuci si za ni do grobu. Choroba, która zabraBa Mariann, nazywaBa si niewinnie   hiszpanka . ByBa to pandemia grypy, która przetoczyBa si przez [wiat w latach 1918  1919 . Liczb jej ofiar szacuje si na co najmniej 50 milionów, czyli wicej, ni| zginBo w wyniku I wojny [wiatowej. W przeciwieDstwie do zwykBej grypy, która uderza najbardziej w dzieci i staruszków, ta zabijaBa ludzi w wieku 20  40 lat. Co spowodowaBo, |e byBa taka grozna i dlaczego atakowaBa gBownie mBodych i zdrowych ludzi? Wirus grypy Trzy lata temu na podstawie sekwencji znalezionych u zamarznitej ofiary choroby na Alasce odtworzono caBego wirusa hiszpaDskiej grypy H1N1 (Tumpey i in. 2005). Analiza sekwencji wirusa pozwoliBa badaczom wysnu wniosek, |e wirus hiszpanki wyewoluowaB z wirusa ptasiej grypy (Taubenberger i in. 2005), jednak nie wszyscy zgadzaj si z t teori. Odtworzony wirus okazaB si bardzo zjadliwy  namna|aB si bByskawicznie w zara|onych nim myszach, wywoBujc zapalenie pBuc (podobnie dziaBo si z ludzmi chorymi na hiszpank), i powodowaB ich [mier w cigu 3 do 5 dni (Kash i in. 2006). Kontrolne wirusy grypy nie byBy takie grozne. Tak naprawd wystarczyBo podmieni jeden gen, kodujcy hemaglutynin, |eby wirus utraciB cz[ swojej zjadliwo[ci. Zmutowanie hemaglutyniny utrudnia tez przenoszenie sie wirusa (Tumpey i in. 2007). Kolejne badania (Kobasa i in. 2007)  tym razem na makakach  wykazaBy, |e wirus powoduje olbrzymie zniszczenia w pBucach tych maBp. Analiza ekspresji genów u zainfekowanych hiszpank maBp wykazaBa nadmiernie wysok i przedBu|on ekspresj genów kodujcych biaBka zaanga|owane w nieswoist odpowiedz immunologiczn, w tym prozapalne cytokiny i chemokiny ( burza cytokinowa ). Ta niezwykle silna odpowiedz immunologiczna jest jednym z powodów wysokiej [miertelno[ci chorych  ogólnoustrojowa reakcja zapalna powoduje zespóB ostrej niewydolno[ci oddechowej (ARDS) i mo|e doprowadzi do niewydolno[ci wielonarzdowej. By mo|e wBa[nie to wyja[nia, dlaczego hiszpanka zbieraBa |niwo gBównie w[ród osób mBodych i zdrowych  u nich odpowiedz immunologiczna jest silniejsza, zatem burza cytokinowa mogBa powodowa wiksze spustoszenia. Niektórzy badacze podejrzewaj tak|e, |e ekspozycja na wirusa grypy podczas poprzedniej pandemii w 1847 zapewniBa odporno[ osobom starszym (Morens i Fauci 2007). W Nature wBa[nie ukazaBa si praca (Yu i in. 2008) opisujca osoby, które prze|yBy epidemi hiszpanki. Badani (32 osoby) maja obecnie od 91 do 101 lat, czyli w 1918 mieli od 1 do 11 lat. Wielu z nich pamita lub sByszaBo o chorym na hiszpank domowniku, zatem prawdopodobnie wszyscy mieli bezpo[redni kontakt z wirusem. U wszystkich badanych zaobserwowano reaktywno[ surowicy na odtworzonego wirusa z 1918 r, co oznacza, ze w ich krwi znajduj si przeciwciaBa skierowane przeciw temu wirusowi. Takiej reakcji nie wykazywaBa surowica pobrana od osób urodzonych miedzy 1926 a 1955 rokiem, a wiec nie majcych w przeszBo[ci kontaktu z hiszpaDsk gryp. Ponadto surowica osób, które miaBy kontakt z hiszpank, znacznie sBabiej (lub wcale) reagowaBa na biaBka wirusów z pózniejszych epidemii grypy. Nastpnie badacze spróbowali wyhodowa limfocyty B z krwi 8 badanych. W przypadku siedmiu z nich udaBo im si uzyska limfocyty produkujce przeciwciaBa, które wi| si do hemaglutyniny wirusa hiszpanki. Nastpnie wybrali te komórki, które wydzielaBy ich najwicej, i przez ich fuzj z komórkami szpiczaka uzyskali nie[miertelne klony komórkowe produkujce tylko jeden rodzaj przeciwciaB, czyli przeciwciaBa monoklonalne. Kiedy zbadali geny kodujce anty-hiszpankowe przeciwciaBa w tych limfocytach (jak wygldaj geny kodujce immunoglobuliny, ju| kiedy[ pisaBam), stwierdzili, |e w porównaniu z losowo wybranymi genami z kontrolnych limfocytów B jest w nich bardzo du|o mutacji somatycznych. To [lad po wielu rundach selekcji takich limfocytów, które produkuj przeciwciaBa najlepiej wi|ce biaBka wirusa. Badacze podali te| te przeciwciaBa myszom zainfekowanym dzieD wcze[niej odtworzonym wirusem hiszpanki i okazaBo si, |e wirus w ich pBucach namna|aB si znacznie wolniej, a myszy prze|ywaj chorob. Zatem we krwi osób, które prze|yBy pandemi hiszpaDskiej grypy, caBy czas kr| limfocyty B (pamici), które s w stanie produkowa przeciwciaBa neutralizujce tego wirusa, mimo, |e od kontaktu z nim minBo niemal sto lat. Nie jest to zreszt a| tak olbrzymie zaskoczenie, jak mogBoby si wydawa  badania nad szczepionk przeciwko ospie prawdziwej wykazaBy, |e 90% osób szczepionych 25-75 lat wcze[niej nadal ma przeciwciaBa przeciw wirusowi krowianki, który wykorzystywano jako szczepionk przeciwko ospie prawdziwej (Hammarlund i in. 2003), a w ich krwi kr| produkujce te przeciwciaBa limfocyty B pamici i specyficzne limfocyty T (Crotty i in. 2003). To jednak nie koniec ciekawych wyników. Jeden z badanych klonów limfocytów B okazaB si jeszcze bardziej wyjtkowy  produkowane przez niego przeciwciaBa radziBy sobie tak|e z niektórymi z pózniejszych wariantów wirusa. Czy dzieje si tak dlatego, |e te przeciwciaBa wi| si z kilkoma ró|nymi biaBkami, czy te| dlatego, |e wirus z 1977 r przypadkiem miaB tak sam hemaglutynin, jak wirus hiszpanki, tego badacze jeszcze nie wiedz. Czyli nasi dziadkowie mog mie we krwi pot|n broD, któr by mo|e daBoby si wykorzysta tak|e wtedy, gdy zagrozi nam kolejna pandemia grypy.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WSZYSTKIM KTÓRZY O NAS PAMIĘTALI Cz Gitary txt
Ci, którzy szukają przebaczenia
Po Co Ci Telewizor (Cichy Zabójca)
Dziękujemy ci zas…a Polsko
Ronikier Pamiętniki 1939 1945

więcej podobnych podstron