Nawierzchnia z mieszanek mineralno-asfaltowych wytwarzanych i wbudowywanych na zimno GENERALNA DYREKCJA DRÓG PUBLICZNYCH   OGÓLNE SPECYFIKACJE TECHNICZNE   D - 05.03.06   NAWIERZCHNIA  Z  MIESZANEK MINERALNO-ASFALTOWYCH  WYTWARZANYCH I  WBUDOWYWANYCH  NA  ZIMNO   Warszawa 1998 Opracowanie wykonano na zlecenie Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych Zgodnie z decyzj¹ Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych niniejsza ogólna specyfikacja techniczna stanowi obowi¹zuj¹c¹ podstawê sporz¹dzenia szczegó³owej specyfikacji technicznej przy zlecaniu i realizacji robót na drogach krajowych i wojewódzkich oraz jest zalecona do wykorzystania przy zlecaniu robót na drogach miejskich i gminnych. Jednostka autorska, opracowanie edytorskie i rozpowszechnienie: Bran¿owy Zak³ad Doœwiadczalny Budownictwa Drogowego i Mostowego, Sp. z o.o. 03-802 Warszawa, ul. Skaryszewska 19, tel./fax [phone] Konsultacje: Wydzia³ Budowy Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych w Warszawie Treœæ ogólnej specyfikacji technicznej jest aktualna na dzieñ 30 kwietnia 1998 r. Przy sporz¹dzaniu szczegó³owej specyfikacji technicznej nale¿y ewentualnie uaktualniæ przepisy zawarte w wykorzystywanej niniejszej ogólnej specyfikacji technicznej.   NAJWA¯NIEJSZE OZNACZENIA I SKRÓTY OST - ogólna specyfikacja techniczna SST - szczegó³owa specyfikacja techniczna IBDiM - Instytut Badawczy Dróg i Mostów % m/m - procent masy sk³adnika w masie ca³kowitej    LCPC - Laboratoire Central des Ponts et Chaussees a Paris   Centralne Laboratorium Dróg  i Mostów w Pary¿u   SPIS TREŒCI   1. WSTÊP.. 3 2. materia³y.. 3 3. sprzêt.. 8 4. transport.. 8 5. wykonanie robót.. 9 6. kontrola jakoœci robót.. 11 7. obmiar robót.. 13 8. odbiór robót.. 13 9. podstawa p³atnoœci 13 10. przepisy zwi¹zane. 14       1. WSTÊP 1.1. Przedmiot OST                 Przedmiotem niniejszej ogólnej specyfikacji technicznej (OST) s¹ wymagania dotycz¹ce wykonania i odbioru robót zwi¹zanych z wykonywaniem warstw nawierzchni z mieszanek mineralno-emulsyjnych wytwarzanych i wbudowywanych na zimno. 1.2. Zakres stosowania OST                 Ogólna specyfikacja techniczna (OST) stanowi obowi¹zuj¹c¹ podstawê opracowania szczegó³owej specyfikacji technicznej (SST) stosowanej jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót na drogach krajowych i wojewódzkich.                 Zaleca siê wykorzystanie OST przy zlecaniu robót na drogach miejskich i gminnych.         1.3. Zakres robót objêtych OST                 Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotycz¹ zasad prowadzenia robót zwi¹zanych z zastosowaniem mieszanek mineralno-emulsyjnych.                 Mieszanki mineralno-emulsyjne mog¹ byæ stosowane dla dróg o obci¹¿eniu ruchem od bardzo lekkiego do œredniego. Mieszanki mineralno-emulsyjne przeznaczone s¹ do wykonywania: -      warstw œcieralnych nawierzchni, -      warstw wi¹¿¹cych nawierzchni, -      lokalnych profilowañ nawierzchni (³uki, nieprawid³owe przekroje poprzeczne), -      lokalnych remontów nawierzchni polegaj¹cych na wbudowaniu nowej warstwy bitumicznej o pe³nej gruboœci (odtworzenie konstrukcji po przekopach przez nawierzchniê lub wymiana niewielkich konstrukcji nawierzchni). 1.4. Okreœlenia podstawowe 1.4.1. Kationowa emulsja asfaltowa - lepiszcze bitumiczne w postaci zawiesiny rozproszonego asfaltu w wodzie, otrzymane przez mechaniczne wymieszanie asfaltu z wod¹, przy jednoczesnym zastosowaniu emulgatora kationowego. 1.4.2. Emulsja asfaltowa wolnorozpadowa - emulsja o tak zwolnionym czasie rozpadu, by mo¿liwe by³o ca³kowite otoczenie mieszanki mineralnej, nadanie jej urabialnoœci na czas transportu i wbudowania. 1.4.3. Emulsja asfaltowa szybkorozpadowa - emulsja charakteryzuj¹ca siê krótkim czasem rozpadu po zetkniêciu siê z kruszywem. 1.4.4. Mieszanka mineralna - mieszanka wype³niacza kamiennego z kruszywem ³amanym granulowanym, zestawiona w odpowiednich proporcjach. 1.4.5. Mieszanka mineralno-emulsyjna - mieszanka mineralna otoczona odpowiedni¹ iloœci¹ emulsji asfaltowej wolonorozpadowej, wytwarzana i wbudowywana na zimno. 1.4.6. Asfalt rezydualny - asfalt pozosta³y w mieszance po rozpadzie emulsji. 1.4.7. Emulgator - substancja powierzchniowo czynna u³atwiaj¹ca tworzenie siê emulsji i nadaj¹ca jej wymagan¹ trwa³oœæ. 1.4.8. Domieszka up³ynniaj¹ca - domieszka lekkich frakcji uzyskanych w wyniku destylacji ropy naftowej. 1.4.9. Domieszka fluksuj¹ca - domieszka frakcji olejowych uzyskanych w wyniku destylacji wêgla kamiennego. 1.4.10. Pozosta³e okreœlenia podstawowe s¹ zgodne z obowi¹zuj¹cymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 1.4. 1.5. Ogólne wymagania dotycz¹ce robót                 Ogólne wymagania dotycz¹ce robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 1.5. 2. materia³y 2.1. Ogólne wymagania dotycz¹ce materia³ów                 Ogólne wymagania dotycz¹ce materia³ów, ich pozyskiwania i sk³adowania, podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 2. 2.2. Asfalt                 Do wytwarzania emulsji asfaltowej wolnorozpadowej, przeznaczonej do produkcji mieszanek mineralno-emulsyjnych, nale¿y stosowaæ asfalt D 100 odpowiadaj¹cy wymaganiom normy PN-C-96170 [11].                 Do wytwarzania emulsji do warstwy œcieralnej nale¿y u¿ywaæ asfaltu D 100 bez domieszek up³ynniaj¹cych lub fluksuj¹cych.                 Do wytwarzania emulsji do warstwy wi¹¿¹cej mo¿na u¿ywaæ asfaltu D 100 bez domieszek lub z domieszkami up³ynniaj¹cymi albo fluksuj¹cymi.                 Dopuszczalna zawartoœæ domieszek: -      domieszki up³ynniaj¹ce do 3% masy asfaltu, -      domieszki fluksuj¹ce od 1 do 1,5% masy asfaltu. 2.3. Emulsja asfaltowa 2.3.1. Wymagania dla emulsji                 Do produkcji mieszanek mineralno-emulsyjnych wg niniejszych OST stosuje siê kationowe emulsje wolnorozpadowe.                 Emulsje powinny spe³niaæ wymagania zawarte w WT.EmA-94 [19] dla drogowej kationowej emulsji asfaltowej klasy K 3 z szeregiem obostrzeñ oraz dodatkowych wymogów.                 Wymagania dla emulsji zestawiono w tablicy 1. Tablica 1. Wymagania dla kationowych emulsji wolnorozpadowych Lp. W³aœciwoœci Wymagania Przeznaczenie emulsji Badania wed³ug warstwa œcieralna warstwa wi¹¿¹ca 1 Zawartoœæ asfaltu, % m/m 60 ±2 lub 65 ±2 65 ±2 WT.EmA-94 [19] 2 Lepkoœæ wg Englera w 20o C, oE od 4 do 7 od 11 do 13 WT.EmA-94 [19] 3 Jednorodnoœæ, pozosta³oœæ na sicie 0,063 mm, % masy < 0,15 < 0,15 WT.EmA-94 [19] 4 Sedymentacja po 5 dniach w cm3 < 4 < 4 WT.EmA-94 [19] 5 Trwa³oœæ podczas magazynowania, pozosta³oœæ na sicie 0,063 mm po       4 tygodniach, % m/m   < 0,5   < 0,5   WT.EmA-94 [19] 6 WskaŸnik rozpadu na m¹czce kwarcowej w g/100 g wartoœæ wymagana wartoœæ optymalna     > 150 od 180 do 200     > 100 od 120 do 150     WT.EmA-94 [19] 7 Przyczepnoœæ do kruszywa w % > 70 > 70 WT.EmA-94 [19] 8 Odpornoœæ na wstrz¹sy, h 2 2 WT.EmA-94 [19]   2.3.2. Magazynowanie emulsji                 Emulsjê mo¿na magazynowaæ w opakowaniach transportowych (cysterny, autocysterny, beczki itp.) lub w stacjonarnych zbiornikach pionowych z nalewaniem od dna. Nie nale¿y stosowaæ zbiornika typu walczaka, le¿¹cego, ze wzglêdu na tworzenie siê na du¿ej powierzchni „ko¿ucha” asfaltowego, zatykaj¹cego póŸniej przewody.                 Przy magazynowaniu emulsji nale¿y przestrzegaæ poni¿szych zasad: -      nie nale¿y nalewaæ emulsji do pojemników i zbiorników zanieczyszczonych sypkimi materia³ami mineralnymi, -      pojemniki i zbiorniki powinny byæ czyste, bez resztek innych lepiszcz (w tym emulsji) lub materia³ów. Przed pierwszym u¿yciem nale¿y zbiornik przeczyœciæ par¹, a nastêpnie roztworem kwasu solnego o stê¿eniu nie przekraczaj¹cym 0,001%, -      nie nale¿y nalewaæ do jednego pojemnika lub zbiornika, emulsji ró¿nego rodzaju lub o ró¿nym sk³adzie, a tak¿e wytworzonych przy zastosowaniu ró¿nych emulgatorów, -      nie nale¿y nalewaæ emulsji do zbiornika wierzchem ze znacznej wysokoœci, gdy¿ emulsja uderzaj¹c o dno zbiornika lub w powierzchniê znajduj¹cej siê w nim emulsji ulegnie rozpadowi, -      czas magazynowania emulsji nie powinien przekraczaæ okresu 3 miesiêcy od momentu jej wyprodukowania, -      temperatura przechowywanej emulsji nie powinna nigdy byæ ni¿sza ni¿ 3o C. 2.4. Wype³niacz                 Do wytwarzania mieszanek mineralno-emulsyjnych na zimno nale¿y stosowaæ wype³niacz podstawowy wg PN-S-96504 [13].                 Wymagania dla wype³niacza zestawiono w tablicy 2. Tablica 2. Wymagania dla wype³niacza Lp. W³aœciwoœci Wymagania Badania wed³ug 1 Zawartoœæ ziarn mniejszych od: - 0,180 mm, % m/m - 0,150 mm, % m/m - 0,075 mm, % m/m   100 ³ 95 ³ 80     PN-S-96504 [13] 2 Wilgotnoœæ, % m/m, nie wiêksza ni¿: 3 PN-S-96504 [13] 3 Powierzchnia w³aœciwa, cm2/g od 2500 do 4500 PN-B-04300 [1]                   Magazynowanie wype³niacza powinno odbywaæ siê zgodnie z norm¹ PN-S-96504 [13]. 2.5. Kruszywo                 Do produkcji mieszanek mineralno-emulsyjnych stosuje siê nastêpuj¹ce kruszywa: -      piasek ³amany, -      kruszywo drobne garnulowane, -      grys, -      niesortowane kruszywo granulowane. 2.5.1. Piasek ³amany                 Do produkcji mieszanki mineralno-emulsyjnej nale¿y stosowaæ piasek ³amany, odpowiadaj¹cy wymaganiom zawartym w PN-B-11112 [10].                 Wymagania dla piasku ³amanego zestawiono w tablicy 3.   Tablica 3. Wymagania dla piasku ³amanego Lp. W³aœciwoœci Wymagania Badania wed³ug 1 Zawartoœæ zanieczyszczeñ obcych, % m/m, nie wiêcej ni¿: 0,1 PN-B-06714-12 [3] 2 WskaŸnik piaskowy, nie wiêkszy ni¿: 65 BN-64/8931-01 [16] 3 Zawartoœæ zanieczyszczeñ organicznych. Barwa cieczy nad kruszywem nie ciemniejsza ni¿:   wzorcowa   PN-B-06714-26 [8] 4 Zawartoœæ nadziarna powy¿ej 2 mm, % m/m, nie wiêcej ni¿: 15 PN-B-06714-15 [2] 2.5.2. Kruszywo drobne granulowane                 Do produkcji mieszanki mineralno-emulsyjnej nale¿y stosowaæ kruszywo drobne granulowane, odpowiadaj¹ce wymaganiom PN-B-11112 [10].                 Wymagania dla kruszywa drobnego granulowanego zestawiono w tablicy 4. Tablica 4. Wymagania dla kruszywa drobnego granulowanego Lp. W³aœciwoœci Wymagania Badania wed³ug 1 Zawartoœæ zanieczyszczeñ obcych, % m/m, nie wiêcej ni¿: 0,1 PN-B-06714-12 [3] 2 WskaŸnik piaskowy, nie mniejszy ni¿: 65 BN-64/8931-01 [16] 3 Zawartoœæ zanieczyszczeñ organicznych. Barwa cieczy nad kruszywem nie ciemniejsza ni¿:   wzorcowa   PN-B-06714-26 [8] 4 Zawartoœæ nadziarna, % m/m, nie wiêcej ni¿: 15 PN-B-06714-15 [2] 2.5.3. Grys                 Grysy stosowane do produkcji mieszanek mineralno-emulsyjnych na zimno powinny odpowiadaæ wymaganiom normy PN-B-11112 [10] dla klasy I, gat. 1.                 Do mieszanek na warstwy wi¹¿¹ce nawierzchni dopuszcza siê kruszywo klasy II, gat. 1.                 Wymagania dla grysów w zale¿noœci od klas i gatunków zestawiono w tablicach  5 i 6.   Tablica 5. Wymagania dla grysów w zale¿noœci od klasy Lp. W³aœciwoœci Wymagania Badania wed³ug klasa I klasa II 1 Œcieralnoœæ w bêbnie kulowym - po pe³nej liczbie obrotów, % ubytku masy, nie wiêcej ni¿: -      po 1/5 pe³nej liczby obrotów, % ubytku masy w stosunku do ubytku masy po pe³nej liczbie obrotów, nie wiêcej ni¿:     25       25     35       30     PN-B-06714-42 [9] 2 Nasi¹kliwoœæ w stosunku do suchej masy kruszywa, %, nie wiêcej ni¿: frakcja od 4 do 6,3 mm frakcja powy¿ej 6,3 mm     1,5 1,2     2,0 2,0     PN-B-06714-18 [5] 3 Odpornoœæ na dzia³anie mrozu, % ubytku masy, nie wiêcej ni¿: 2,0 4,0 PN-B-06714-20 [7] 4 Odpornoœæ na dzia³anie mrozu wg zmodyfikowanej metody bezpoœredniej, % ubytku masy, nie wiêcej ni¿:   10   30   PN-B-06714-19 [6]   Tablica 6. Wymagania dla grysu w zale¿noœci od gatunku Lp. W³aœciwoœci Wymagania  gat. 1 Badania wed³ug 1 Sk³ad ziarnowy -      zawartoœæ ziarn mniejszych ni¿ 0,075 odsianych na mokro dla frakcji, % m/m       w grysie powy¿ej 6,3 mm       w grysie od 2 do 6,3 mm -      zawartoœæ frakcji podstawowej dla frakcji, % m/m, nie mniej ni¿:       w grysie powy¿ej 6,3 mm       w grysie od 2 do 6,3 mm -      zawartoœæ podziarna dla frakcji, % m/m, nie wiêcej ni¿:       w grysie powy¿ej 6,3 mm       w grysie od 2 do 6,3 mm -      zawartoœæ nadziarna, % m/m, nie wiêcej ni¿:       1,5 2,0     85 80     10 15   8               PN-B-06714-15 [2] 2 Zawartoœæ zanieczyszczeñ obcych, % m/m, nie wiêcej ni¿:   0,1 PN-B-06714-12 [3] 3 Zawartoœæ ziarn nieforemnych, % m/m, nie wiêcej ni¿:   25 PN-B-06714-16 [4] 4 Zawartoœæ zanieczyszczeñ organicznych. Barwa cieczy nad kruszywem nie ciemniejsza ni¿:   wzorcowa   PN-B-06714-26 [8]   2.5.4. Niesortowane kruszywo granulowane                 Jest rzecz¹ po¿¹dan¹ aby frakcje wype³niaczowe pochodzi³y z tej samej ska³y co szkielet mineralny. W zwi¹zku z tym dopuszcza siê stosowanie do mieszanek na warstwê œcieraln¹ niesortowanego kruszywa granulowanego od 0 do 10 mm uzupe³nionego ewentualnie o dodatek potrzebnych frakcji.                 Niesortowane kruszywo granulowane od 0 do 10 mm powinno spe³niaæ wymagania gatunkowe zestawione w tablicy 7.   Tablica 7. Wymagania dla niesortowanego kruszywa granulowanego Lp. W³aœciwoœci Wymagania  Badania wed³ug 1 Zawartoœæ zanieczyszczeñ obcych, % masy, nie wiêcej ni¿: 0,1 PN-B-06714-12 [3] 2 WskaŸnik piaskowy nie mniejszy ni¿ 65 BN-64/8931-01 [16] 3 Zawartoœæ zanieczyszczeñ organicznych. Barwa cieczy nad kruszywem nie ciemniejsza ni¿:   wzorcowa   PN-B-06714-26 [8] 4 Zawartoœæ nadziarna, nie wiêcej ni¿, % 5 PN-B-06714-15 [2]                   Frakcje powy¿ej 2 mm niesortowanego kruszywa granulowanego powinny spe³niaæ wymagania klasowe jak dla grysów w p. 2.5.3, tablica 5. 2.5.5. Sk³adowanie kruszywa                 Warunki sk³adowania kruszywa oraz lokalizacja sk³adowiska powinny byæ uzgodnione z In¿ynierem przed rozpoczêciem dostawy kruszywa. Na sk³adowiskach powinny byæ wyznaczone drogi o parametrach zapewniaj¹cych swobodny przejazd ³adowarek i œrodków transportu. Pod³o¿e sk³adowiska musi byæ utwardzone, równe i dobrze odwodnione, aby nie dopuœciæ do zanieczyszczenia kruszywa w trakcie sk³adowania. Poszczególne kruszywa nale¿y sk³adowaæ oddzielnie, w zasiekach, odpowiednio wysokich i szczelnych, uniemo¿liwiaj¹cych mieszanie siê s¹siednich pryzm materia³u.                 Kruszywa przeznaczone do produkcji mieszanki mineralno-emulsyjnej musz¹ byæ zabezpieczone przed opadami za pomoc¹ plandek lub zadaszeñ, a sk³adowiska kruszywa tak zorganizowane, aby kruszywo utrzymywa³o okreœlon¹ wilgotnoœæ.                 Mieszanka kruszywa od 2 do 14 mm powinna po skomponowaniu charakteryzowaæ siê œredni¹ wilgotnoœci¹ 1,3 ± 0,4% 2.6. Krawê¿niki                 Krawê¿niki stosowane do obramowania nawierzchni z mieszanek mineralno-emulsyjnych powinny odpowiadaæ wymaganiom zawartym w BN-66/6775-01 [14] i BN-80/6775-03/04 [15]. 2.7. Mieszanka mineralno-emulsyjna 2.7.1. Uziarnienie mieszanki mineralnej dla warstwy wi¹¿¹cej                 Dla warstwy wi¹¿¹cej uziarnienie od 2 do 14 mm charakteryzuj¹ce siê krzyw¹ typu nieci¹g³ego, podano w tablicy 8. Tablica 8. Rzêdne granicznych krzywych uziarnienia mieszanki mineralnej od 2 do 14 mm                     na warstwê wi¹¿¹c¹ Przechodzi przez sito # mm % 16 14 12,8 10 8 6,3 2 1 0,075 100 od 90 do 100 od 75 do 95 od 60 do 75 od 30 do 60 od 15 do 40 od 3 do 7 od 0 do 5 od 0 do 2 2.7.2. Uziarnienie mieszanki mineralnej dla warstwy œcieralnej                 Dla warstwy œcieralnej uziarnienie od 0 do 10 mm charakteryzuj¹ce siê krzyw¹ typu ci¹g³ego, podano w tablicy 9. Tablica 9. Rzêdne granicznych krzywych uziarnienia mieszanki mineralnej od 0 do 10 mm                     na warstwê œcieraln¹ Przechodzi przez sito # mm % 12,8 10 6,3 2 0,075 100 od 95 do 100 od 65 do 55 od 30 do 45 od 6do 9                   Jako rozwi¹zanie optymalne wskazane jest przyjmowaæ krzyw¹ o rzêdnych podanych w tablicy 10.     Tablica 10. Rzêdne optymalnej krzywej uziarnienia mieszanki mineralnej na warstwê                      œcieraln¹ Przechodzi przez sito # mm % 10 6,3 2 100 60 40                   Optymalna zawartoœæ frakcji wype³niaczowej, poni¿ej 0,075 mm wynosi od 7  do 8%.                 Powy¿sze dane o optymalnym uziarnieniu mieszanki wynikaj¹ z wielu lat doœwiadczeñ - Bulletin de Liaison nr 136 [21]. 2.7.3. Wymagania dla mieszanki mineralno-emulsyjnej na warstwê wi¹¿¹c¹                 Mieszanka mineralno-emulsyjna na warstwê wi¹¿¹c¹ powinna spe³niaæ nastêpuj¹ce wymagania: a) Zawartoœæ lepiszcza                 Wartoœci graniczne dla asfaltu wprowadzonego poprzez emulsjê: od 3,5 do 4,0%                 Wartoœci optymalne dla asfaltu wprowadzonego poprzez emulsjê: od 3,7 do 3,8% b) Zawartoœæ wody                 Optymalna zawartoœæ wody jest okreœlona poœrednio poprzez okreœlenie œredniej wilgotnoœci mieszanki kruszywa w p. 2.5.5.                 Zawartoœæ wody ma istotny wp³yw na urabialnoœæ mieszanki w momencie przygotowywania mieszanki mineralno-emulsyjnej oraz w trakcie jej rozk³adania i zagêszczania.                 Przy zbyt niskiej zawartoœci wody, emulsja nie pokryje wszystkich ziarn kruszywa.                 Przy produkcji tego typu mieszanki, woda pochodzi wy³¹cznie ze stosowanej 65% emulsji oraz z kruszywa, które musi charakteryzowaæ siê œredni¹ wilgotnoœci¹ wymagan¹ w p. 2.5.5. c) Zawartoœæ wolnych przestrzeni od 20 do 24% d) Cechy mechaniczne mieszanki mineralno-emulsyjnej                 Mieszanka mineralno-emulsyjna o uziarnieniu typu nieci¹g³ego powinna charakteryzowaæ siê nastêpuj¹cymi cechami mechanicznymi, oznaczonymi wed³ug zmodyfikowanej metody Durieza, podanej w opracowaniu pt. - „metoda postêpowania LCPC w Pary¿u” [22]: -      wytrzyma³oœæ na œciskanie proste (Rc) próbek nienasyconych wod¹ wiêksza ni¿  2,5 MPa, -      stosunek wytrzyma³oœci na œciskanie proste (I/Rc) próbek nasyconych wod¹ do nienasyconych wod¹ wiêkszy ni¿ 0,60, -      zagêszczenie (c) wiêksze ni¿ 78% (stosunek gêstoœci pozornej do max gêstoœci pozornej próbki).                 Jako zastêpcze dopuszcza siê kryteria ustalone przez IBDiM w Warszawie w pracy „Sprawozdanie z tematu TN-158” [20].                 Wymagania dla mieszanki mineralno-emulsyjnej typu betonowego przyjmuje siê na podstawie metody Marshalla: -      stabilnoœæ, nie mniej ni¿ 100 daN, -      odkszta³cenie, nie wiêcej ni¿ 5 mm. 2.7.4. Wymagania dla mieszanki mineralno-emulsyjnej na warstwê œcieraln¹                 Mieszanka mineralno-emulsyjna na warstwê œcieraln¹ powinna spe³niaæ nastêpuj¹ce wymagania: a) Zawartoœæ lepiszcza                 Wartoœci graniczne dla asfaltu wprowadzonego poprzez emulsjê: od 4,9 do 6,4%                 Wartoœci optymalne dla asfaltu wprowadzonego poprzez emulsjê: od 5,5 do 6,0% b) Zawartoœæ wody                 Wp³yw zawartoœci wody jak w p. 2.7.3.                 Zawartoœæ wody w mieszance o uziarnieniu typu ci¹g³ego mo¿e siê wahaæ w granicach: od 6,5 do 9%.                 Za wartoœæ optymaln¹ przyjmuje siê zawartoœæ wody od 6 do 7%.                 Dodatek wody, poza wod¹ z emulsji i kruszywa, wynosi w praktyce od 2 do 3%. c) Zawartoœæ wolnych przestrzeni od 8 do 15% d) Cechy mechaniczne mieszanki mineralno-emulsyjnej                 Mieszanka mineralno-emulsyjna o uziarnieniu typu ci¹g³ego powinna charakteryzowaæ siê nastêpuj¹cymi cechami mechanicznymi oznaczonymi wg zmodyfikowanej metody Durieza,  podanej w opracowaniu pt. - „Metoda postêpowania LCPC w Pary¿u” [22]: -      wytrzyma³oœæ na œciskanie proste (Rc) próbek nienasyconych wod¹ wiêksza ni¿                     4,5 MPa, -      stosunek wytrzyma³oœci na œciskanie proste (I/Rc) próbek nasyconych wod¹ do nienasyconych wod¹ wiêkszy ni¿ 0,69, -      zagêszczenie (c) wiêksze ni¿ 90% (stosunek gêstoœci pozornej do max gêstoœci pozornej próbki).                 Jako zastêpcze dopuszcza siê kryteria ustalone przez IBDiM wed³ug punktu 2.7.3. 3. sprzêt 3.1. Ogólne wymagania dotycz¹ce sprzêtu                 Ogólne wymagania dotycz¹ce sprzêtu podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 3. 3.2. Sprzêt do wykonania nawierzchni z mieszanek mineralno-emulsyjnych                 Wykonawca przystêpuj¹cy do wykonania nawierzchni z mieszanek mineralno-emulsyjnych wytwarzanych  i wbudowywanych na zimno powinien wykazaæ siê mo¿liwoœci¹ korzystania z nastêpuj¹cego sprzêtu: a) mieszarek o pracy ci¹g³ej na zimno   Mieszarka o pracy ci¹g³ej na zimno sk³ada siê z: -      dozatora wielokomorowego dozuj¹cego sk³adniki wagowo, -      przenoœnika taœmowego podaj¹cego mieszankê mineraln¹ bezpoœrednio do poziomego wlotu bêbna mieszalnika, -      mieszalnika.          Praca zestawu powinna byæ zautomatyzowana i sterowana za pomoc¹     odpowiedniego programu. b) mieszarek o pracy cyklicznej na zimno (betoniarek)          Produkcja mieszanki mineralno-emulsyjnej w betoniarkach jest rozwi¹zaniem zastêpczym, ze wzglêdu na stosunkowo nisk¹ wydajnoœæ tego typu urz¹dzeñ z uwagi na mieszanie cykliczne.          Do produkcji dopuszcza siê betoniarki z wymuszonym systemem mieszania, np. przeciwbie¿ne.          Betoniarka musi byæ przystosowana do produkcji mieszanek mineralno-emulsyjnych poprzez dobudowanie automatycznego systemu podawania emulsji.          Dopuszcza siê wy³¹cznie betoniarki pracuj¹ce w systemie automatycznego dozowania wszystkich sk³adników. c) mieszarek o pracy cyklicznej na ciep³o - otaczarki          Do produkcji mieszanek mineralno-emulsyjnych dopuszcza siê otaczarki o pracy cyklicznej odpowiednio dostosowane do tego celu.          Otaczarka musi byæ wyposa¿ona w wagowy system dozowania oraz dodatkowe doprowadzenie lepiszcza w postaci emulsji bezpoœrednio do mieszalnika. Ponadto w przypadku produkcji mieszanek mineralno-emulsyjnych na warstwê œcieraln¹ najczêœciej konieczne jest podanie dodatkowej iloœci wody do mieszalnika, co wymaga zamontowania systemu dozowania wody.          Systemy dozowania emulsji oraz wody musz¹ byæ bezpoœrednio zintegrowane z automatyk¹ dozowania pozosta³ych sk³adników. System dozowania emulsji musi byæ wyposa¿ony w zautomatyzowany przep³ywomierz lub inne urz¹dzenie dozuj¹ce wagowo lub objêtoœciowo, gwarantuj¹ce odpowiedni¹ dok³adnoœæ dozowania. System dozowania wody musi byæ wyposa¿ony w zautomatyzowany przep³ywomierz.          Otaczarka mo¿e pracowaæ wy³¹cznie w cyklu automatycznym. Zaleca siê, aby wytwórnia posiada³a zasobnik do czasowego przechowywania gotowej mieszanki mineralno-emulsyjnej, co pozwala na zapewnienie ci¹g³oœci produkcji i ekonomiczne wykorzystanie œrodków transportowych. Zgromadzona porcja mieszanki nie powinna przekraczaæ ³adownoœci jednego samochodu. d) uk³adarek          Do uk³adania warstw o sta³ej gruboœci w przekroju poprzecznym nale¿y stosowaæ mechaniczne uk³adarki, wyposa¿one w automatyczne sterowanie i p³ytê wibracyjn¹ o regulowanej sile wymuszaj¹cej. e) równiarek          Dopuszcza siê u¿ycie równiarek do wykonania warstw wyrównawczych lub wi¹¿¹cych na drogach o ruchu lekkim i bardzo lekkim. f) walców ogumionych          Nale¿y stosowaæ samobie¿ne walce ogumione, o g³adkim ogumieniu i masie od 12 do 16 Mg. g) walców g³adkich stalowych bez wibracji h) walców g³adkich stalowych z wibracj¹          Najbardziej dostosowane s¹ dwuwa³owe samojezdne stalowe walce g³adkie, z wibracj¹ o nastêpuj¹cej charakterystyce: stosunek M/L oko³o 35 kg/cm gdzie: M - pozorna masa wibruj¹ca, L  - d³ugoœæ pobocznicy stalowego wa³u.          Walec powinien byæ dostosowany do wibrowania z du¿¹ czêstotliwoœci¹ i ma³¹ amplitud¹. 4. transport 4.1. Ogólne wymagania dotycz¹ce transportu                 Ogólne wymagania dotycz¹ce transportu podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 4. 4.2. Transport emulsji                 Kationow¹ emulsjê wolnorozpadow¹ mo¿na transportowaæ w cysternach, autocysternach, beczkach i innych opakowaniach pod warunkiem, ¿e ich œciany nie bêd¹ wchodziæ w reakcjê z komponentami emulsji i nie bêd¹ powodowa³y jej rozpadu.                 Nie nale¿y u¿ywaæ do transportu emulsji opakowañ z metali lekkich, gdy¿ mo¿e zajœæ reakcja z wydzielaniem wodoru, co stwarza zagro¿enie wybuchem. Zastrze¿enie to nie dotyczy emulsji wyprodukowanych przy u¿yciu emulgatorów bezkwasowych, tj. takich, których stosowanie nie wymaga kwasów.                 W przypadku transportu emulsji na odleg³oœæ wiêksz¹ ni¿ 250 km, fakt ten nale¿y uzgodniæ z In¿ynierem oraz producentem.                 Przy transporcie emulsji nale¿y przestrzegaæ zasad jak przy magazynowaniu, a ponadto: a)     cysterny samochodowe i wszelkiego rodzaju pojemniki transportowe powinny byæ podzielone przegrodami dziel¹cymi je na komory o pojemnoœci nie przekraczaj¹cej 1 m3. Ka¿da przegroda powinna mieæ w œrodkowej czêœci przy dnie, wykroje umo¿liwiaj¹ce przep³yw emulsji miêdzy komorami. Podzia³ na komory przegrodami zabezpiecza œciany pojemnika przed  gwa³townymi uderzeniami fal emulsji, co mo¿e spowodowaæ jej rozpad w czasie transportu i zmniejsza statecznoœæ œrodka transportowego, b)    do ka¿dej transportowanej partii emulsji powinien byæ do³¹czony atest (œwiadectwo jakoœci) zawieraj¹cy datê produkcji i parametry lepiszcza wymienione w tablicy 1, c)     w przypadku transportu emulsji w pojemnikach fabrycznych, na ka¿dym z nich powinna byæ trwale zamocowana etykieta zawieraj¹ca nazwê lub znak handlowy producenta, klasê emulsji, masê (objêtoœæ) oraz informacjê o koniecznoœci zabezpieczenia przed mrozem. 4.3. Transport wype³niacza                 Transport wype³niacza mo¿e odbywaæ siê: -      w cysternach przystosowanych do przewozu materia³ów sypkich, posiadaj¹cych mo¿liwoœæ roz³adunku pneumatycznego, -      dowolnymi œrodkami transportu w przypadku gdy wype³niacz jest workowany w sposób zabezpieczony przed zawilgoceniem. 4.4. Transport kruszywa                 Kruszywo mo¿na przewoziæ dowolnymi œrodkami transportu w warunkach zabezpieczaj¹cych je przed zanieczyszczeniem, zmieszaniem z innymi materia³ami (asortymentami) i nadmiernym zawilgoceniem. 4.5. Transport mieszanki mineralno-emulsyjnej                 Transport mieszanki mineralno-emulsyjnej mo¿e siê odbywaæ samochodem samowy³adowczym. Nie stawia siê ograniczeñ co do odleg³oœci transportu mieszanki w danym dniu roboczym. Gdy czas transportu wynosi ponad 0,5 h podczas s³onecznej pogody lub gdy istnieje ryzyko przelotnych opadów, wtedy skrzynie samochodów z mieszank¹ powinny byæ przykryte plandek¹, aby zapobiec nadmiernemu odparowaniu wody lub odmyciu ziarn kruszywa.                 Nie nale¿y stosowaæ do transportu mieszanki mineralno-emulsyjnej samochodów z podgrzewan¹ skrzyni¹ ³adunkow¹. 5. wykonanie robót 5.1. Ogólne zasady wykonania robót                 Ogólne zasady wykonania robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 5. 5.2. Warunki przyst¹pienia do robót                 Mieszankê mineralno-emulsyjn¹ mo¿na uk³adaæ w temperaturze otoczenia powy¿ej +5o C. Nie dopuszcza siê uk³adania podczas opadów atmosferycznych. Temperatura w ci¹gu doby powinna utrzymywaæ siê powy¿ej 0o C. 5.3. Przygotowanie pod³o¿a                 Pod³o¿e (podbudowa, warstwa wyrównawcza lub wi¹¿¹ca, stara nawierzchnia) powinno byæ dok³adnie oczyszczone ze wszelkiego rodzaju zanieczyszczeñ (piasek, kurz, rozlane paliwo itp.) oraz zagruntowane.                 Gruntowanie pod³o¿a mo¿e byæ wykonane w postaci natrysku kationow¹ emulsj¹ asfaltow¹ szybkorozpadow¹ w iloœci oko³o 0,6 kg/m2.                 Do usuwania zanieczyszczeñ nale¿y u¿ywaæ szczotki mechaniczne i rêczne oraz sprzêt pneumatyczny (dmuchawy, ssawy itp.).                 Brzegi krawê¿ników oraz urz¹dzeñ instalacyjnych jak w³azy, wpusty itp. powinny byæ przed roz³o¿eniem mieszanki mineralno-emulsyjnej posmarowane emulsj¹ asfaltow¹. 5.4. Sk³ad mieszanki mineralno-emulsyjnej                 Projektowanie mieszanki mineralno-emulsyjnej polega na: -      doborze sk³adu mieszanki mineralnej spe³niaj¹cej wymagania pkt 2.7.1 lub 2.7.2, -      doborze iloœci lepiszcza, -      doborze iloœci wody.                 Ostateczny sk³ad mieszanki mineralno-emulsyjnej powinien byæ wybrany po zbadaniu: -      gêstoœci pozornej, -      cech mechanicznych wg Durieza lub Marshalla, -      zawartoœci wolnych przestrzeni w mieszance mineralno-emulsyjnej, -      urabialnoœci i stopnia otoczenia ziaren. 5.5. Wytwarzanie mieszanki mineralno-emulsyjnej 5.5.1. Produkcja mieszanek w mieszarce o pracy ci¹g³ej                 Zespó³ mieszaj¹cy musi byæ wyposa¿ony w uk³ad opóŸniaj¹cy rozpoczêcie dozowania wody i emulsji. Pocz¹tek dozowania wody winien nast¹piæ w momencie podania mieszanki mineralnej do wnêtrza mieszalnika. Pocz¹tek dozowania emulsji winien nast¹piæ po czêœciowym wype³nieniu mieszalnika.                 Ewentualny dodatek wody do mieszanki mineralnej powinien zostaæ podany w formie natrysku bezpoœrednio za wlotem. Podanie emulsji powinno nast¹piæ w 1/3 do 1/2 d³ugoœci bêbna mieszarki, licz¹c od wlotu kruszywa.                 Kruszywa i wype³niacz powinny byæ dozowane wagowo. Woda oraz emulsja mog¹ byæ dozowane objêtoœciowo.                 Dozowanie poszczególnych sk³adników powinno odbywaæ siê z nastêpuj¹c¹ dok³adnoœci¹: -      kruszywo        ± 2,5% w stosunku do wyprodukowanej mieszanki w jednostce czasu, -      wype³niacz     ± 1,0% w stosunku do wyprodukowanej mieszanki w jednostce czasu, -      emulsja            ± 0,3% bezwzglêdnej zawartoœci emulsji.                 W trakcie produkcji mieszanki mineralno-emulsyjnej prêdkoœæ obrotowa wa³u ³opatek mieszaj¹cych winna wynosiæ oko³o 85 obrotów na minutê. Konieczne jest, aby bezpoœrednio przed wylotem z mieszalnika umieszczone by³y ³opatki hamuj¹ce szybkie przemieszczanie siê mieszanki kruszywa z wod¹ i emulsj¹. 5.5.2. Produkcja mieszanek w betoniarce                 Produkcja mieszanek w betoniarkach o pojemnoœci mieszalnika poni¿ej 1000 dm3 mo¿e byæ prowadzona wy³¹cznie w przypadku ma³ego zapotrzebowania na mieszankê mineralno-emulsyjn¹. Dotyczy to: -      profilowania, -      odtwarzania warstw bitumicznych po przekopach, -      remontów nawierzchni, -      uk³adania warstw na krótkich odcinkach.                 Dozowanie sk³adników powinno odbywaæ siê w nastêpuj¹cej kolejnoœci: -      kruszywo, -      wype³niacz, -      woda, -      emulsja.                 Wszystkie sk³adniki dozuje siê do mieszalnika bêd¹cego w ruchu. Dok³adnoœæ dozowania jak w p. 5.5.1.                 Czas mieszania winien zostaæ dobrany doœwiadczalnie. Czas ten musi byæ wystarczaj¹co d³ugi, by zapewniæ jednorodnoœæ mieszanki mineralno-emulsyjnej (niewystêpowanie grudek oraz ca³kowite otoczenie ziarn kruszywa emulsj¹). Zbyt d³ugi czas mieszania mo¿e prowadziæ do wtórnego ods³aniania siê powierzchni ziarn grubego kruszywa. 5.5.3. Produkcja mieszanek w otaczarce                 Dozowanie sk³adników powinno odbywaæ siê w nastêpuj¹cej kolejnoœci: -      kruszywo, -      wype³niacz, -      woda, -      emulsja.                 Dok³adnoœæ dozowania jak w p. 5.5.1.                 Czas mieszania sk³adników ustala siê doœwiadczalnie. Musi byæ on wystarczaj¹co d³ugi, by zapewniona zosta³a jednorodnoœæ mieszanki mineralno-emulsyjnej (ca³oœæ powierzchni ziarn pokryta emulsj¹, bez zbryleñ i grud) jednoczeœnie wystarczaj¹co krótki, by nie doprowadziæ do objawów przedwczesnego rozpadu emulsji i segregacji mieszanki. 5.5.4. Zarób próbny                 Wykonawca, przed przyst¹pieniem do produkcji mieszanki mineralno-emulsyjnej jest zobowi¹zany do wykonania w obecnoœci In¿yniera zarobu próbnego, w oparciu o zatwierdzon¹ receptê laboratoryjn¹.                 Przed przyst¹pieniem do zarobu próbnego w otaczarce, nale¿y wykonaæ zarób próbny w laboratorium polowym, mieszaj¹c pobrane bezpoœrednio na placu sk³adniki w odpowiednich proporcjach i przeprowadzaj¹c ocenê wizualn¹. W przypadku pozytywnych rezultatów nale¿y przyst¹piæ do w³aœciwego zarobu próbnego.                 Z wykonanego zarobu nale¿y pobraæ co najmniej dwie próbki laboratoryjne o wadze nie mniejszej ni¿ 500 g ka¿da i okreœliæ ich sk³ad oraz przeprowadziæ analizê wyników, zgodnie z p. 6.3.2. 5.6. Wbudowanie mieszanki mineralno-emulsyjnej w nawierzchniê 5.6.1. Uk³adanie mieszanki mineralno-emulsyjnej przy pomocy uk³adarki mechanicznej                 Jest to zalecany sposób uk³adania mieszanek mineralno-emulsyjnych z uwagi na jednokrotn¹ operacjê przemieszania, co powoduje stosunkowo nieznaczny przyrost kohezji.                 Mieszankê nale¿y wbudowywaæ przy w³¹czonej wibracji sto³u, który powinien byæ lekko podgrzany dla zapewnienia ³atwego przesuwu uk³adanej mieszanki.                 Nale¿y do minimum zmniejszyæ k¹t nachylenia sto³u, by unikn¹æ sfalowañ uk³adanej warstwy.                 Równoœæ uk³adanej warstwy bêdzie w du¿ym stopniu zale¿a³a od chwilowej kohezji mieszanki mineralno-emulsyjnej. Kohezja ta jest doœæ zmienna i zale¿y od stopnia rozpadu emulsji, chwilowej wilgotnoœci mieszanki oraz zawartoœci frakcji wype³niaczowej i lepiszcza.                 Generalnie, z uwagi na mniejsze wahania kohezji, lepsz¹ równoœæ uzyskuje siê w przypadku rozk³adania mieszanek mineralno-emulsyjnych o uziarnieniu nieci¹g³ym.                 Uk³adarka powinna automatycznie dopasowywaæ siê do za³o¿onej niwelety lub istniej¹cego pod³o¿a. 5.6.2. Uk³adanie mieszanki mineralno-emulsyjnej przy pomocy równiarki                 Uk³adanie mieszanki przy pomocy równiarki zaleca siê jedynie przy profilowaniu, gdy¿ wielokrotne przemieszczanie mieszanki powoduje wzrost kohezji oraz trudnoœci w roz³o¿eniu i uzyskaniu odpowiedniej równoœci. 5.6.3. Zagêszczanie mieszanki mineralno-emulsyjnej o uziarnieniu ci¹g³ym                 Zagêszczanie mieszanki nale¿y rozpocz¹æ natychmiast po jej roz³o¿eniu. Wstêpne zagêszczanie nale¿y uzyskaæ przy pomocy walca ogumionego o parametrach wymaganych w p. 3.2, poruszaj¹cego siê z prêdkoœci¹ oko³o 3 km/h.                 Walec ogumiony, w przypadku tego typu mieszanek, jest stosunkowo nieefektywny i pozostawia wyraŸne œlady opon mog¹ce mieæ wp³yw na koñcow¹ równoœæ nawierzchni.                 W³aœciwe zagêszczenie i wyrównanie uzyskuje siê przy pomocy g³adkiego walca wibracyjnego o parametrach jak w p. 3.2. Walec ten powinien poruszaæ siê z prêdkoœci¹ od 1 do 2 km/h.                 Nale¿y stosowaæ nastêpuj¹ce parametry wibracji: -      czêstotliwoœæ                 od 30 do 40 Hz, -      amplitudê                       oko³o 1 mm.                 Je¿eli stwierdzi siê pêkanie lub przesuwanie mieszanki w trakcie zagêszczania walcem g³adkim, nale¿y tê czynnoœæ przerwaæ i przyst¹piæ do niej póŸniej, a¿ mieszanka w wyniku odparowania wody i czêœciowego rozpadu emulsji zwiêkszy swoj¹ kohezjê.                 W przypadku klejenia siê mieszanki do kó³ i wa³ów walców, nale¿y je delikatnie spryskaæ emulsj¹ wodno-olejow¹.                 W³aœciwy rozpad emulsji powinien nast¹piæ w wyniku intensywnego wa³owania.                 Po zagêszczeniu, nawierzchnie z mieszanek o uziarnieniu typu ci¹g³ego, charakteryzuj¹ siê niejednorodnym wygl¹dem powierzchni. W krótkim czasie po oddaniu do ruchu powierzchnia nawierzchni ulega ujednoliceniu.                 Bezpoœrednio po zagêszczeniu nawierzchnia mo¿e zostaæ oddana do ruchu. Minimalna gruboœæ warstwy wynosi 3 cm. 5.6.4. Zagêszczenie mieszanki mineralno-emulsyjnej o uziarnieniu nieci¹g³ym                 Zagêszczenie tego typu mieszanki natrafia na du¿e trudnoœci z uwagi na nisk¹ kohezjê. Do zagêszczania mieszanki nale¿y u¿yæ wy³¹cznie g³adkich walców stalowych bez wibracji, poruszaj¹cych siê z prêdkoœci¹ od 1 do 2 km/h. Minimalna gruboœæ warstwy wynosi 4 cm.                 Pozosta³e uwagi jak w p. 5.6.3. 5.6.5. Odcinek próbny                 Je¿eli w SST przewidziano koniecznoœæ wykonania odcinka próbnego, to co najmniej na 3 dni przed rozpoczêciem robót Wykonawca powinien wykonaæ odcinek próbny, w celu: -      stwierdzenia, czy sprzêt budowlany do produkcji mieszanki mineralno-emulsyjnej oraz jej wbudowania jest w³aœciwy, -      okreœlenia gruboœci wbudowanej mieszanki mineralno-emulsyjnej koniecznej do uzyskania wymaganej gruboœci warstwy nawierzchni, -      okreœlenia czasu mieszania sk³adników mineralnych z emulsj¹ asfaltow¹, koniecznego do uzyskania jednorodnoœci mieszanki mineralno-emulsyjnej.                 Do takiej próby Wykonawca powinien u¿yæ materia³ów oraz sprzêtu takich, jakie bêd¹ stosowane do wykonania nawierzchni.                 D³ugoœæ odcinka próbnego powinna wynosiæ co najmniej 50 m. Odcinek próbny powinien byæ zlokalizowany w miejscu wskazanym przez In¿yniera.                 Wykonawca mo¿e przyst¹piæ do wykonania nawierzchni po zaakceptowaniu odcinka próbnego przez In¿yniera. 6. kontrola jakoœci robót 6.1. Ogólne zasady kontroli jakoœci robót                 Ogólne zasady kontroli jakoœci robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 6. 6.2. Badania przed przyst¹pieniem do robót                 Przed przyst¹pieniem do robót Wykonawca powinien wykonaæ badania emulsji, wype³niacza oraz kruszyw przeznaczonych do wykonania mieszanki mineralno-asfaltowej i przedstawiæ wyniki tych badañ In¿ynierowi do akceptacji.                 Badania te powinny obejmowaæ wszystkie w³aœciwoœci okreœlone w pkt 2.3, 2.4, 2.5. 6.3. Badania w czasie robót 6.3.1. Czêstotliwoœæ oraz zakres badañ i pomiarów                 Czêstotliwoœæ oraz zakres badañ i pomiarów przy wykonywaniu nawierzchni z mieszanki mineralno-emulsyjnej podano w tablicy 11. Tablica 11.  Czêstotliwoœæ   oraz   zakres   badañ   i   pomiarów   podczas   wykonywania                       nawierzchni z mieszanki mineralno-emulsyjnej   Lp.   Wyszczególnienie badañ Czêstotliwoœæ badañ. Minimalna liczba badañ na dziennej dzia³ce roboczej 1 Sk³ad mieszanki mineralno-emulsyjnej 1 próbka na 300 Mg produkcji 2 Badanie w³aœciwoœci emulsji asfaltowej dla ka¿dej cysterny 3 Badanie w³aœciwoœci wype³niacza 1 na 100 Mg 4 Badanie w³aœciwoœci kruszywa a)     piasek ³amany, kruszywo drobne granulowane, niesortowane kruszywo granulowane b)    grys       1 na 200 Mg 1 na 500 Mg 5 Gruboœæ warstwy 1 na 200 m2 6 Stabilnoœæ i odkszta³cenie mieszanki mineralno-emulsyjnej 1 na 1000 Mg   6.3.2. Sk³ad mieszanki mineralno-emulsyjnej                 Próbki mieszanki przed wykonaniem ekstrakcji nale¿y wysuszyæ. Badanie sk³adu mieszanki mineralno-emulsyjnej polega na wykonaniu: -      ekstrakcji pobranej próbki mieszanki zgodnie z zasadami podanymi w PN-S-04001 [12], -      analizy sitowej mieszanki mineralnej uzyskanej w wyniku ekstrakcji.                 Otrzymane wyniki badañ próbek nale¿y porównaæ z wymaganiami recepty laboratoryjnej. Maksymalne dopuszczalne odchy³ki uzyskanych wyników badañ od wielkoœci ustalonych w recepcie wynosz¹: -      dla kruszywa powy¿ej 2 mm                                       ± 6,0%, -      dla wype³niacza (frakcja poni¿ej 0,075 mm)              ± 2,0%, -      dla asfaltu                                                                     ± 0,3%.                 Czêstotliwoœæ badañ mieszanki mineralno-emulsyjnej nie powinna byæ mniejsza ni¿ 1 badanie na 300 Mg wyprodukowanej mieszanki, ale nie mniej ni¿ jedna próbka na zmianê robocz¹. 6.3.3. Badanie w³aœciwoœci emulsji                 Dla ka¿dej cysterny Wykonawca powinien okreœliæ w³aœciwoœci podane w pkt 2.3 tablica 1 (lp. 1, 2, 3, 6). Pozosta³e w³aœciwoœci mo¿na przyjmowaæ wg atestu producenta. 6.3.4. Badanie w³aœciwoœci wype³niacza                 Na ka¿de 100 Mg zu¿ytego wype³niacza Wykonawca powinien okreœliæ w³aœciwoœci podane w pkt 2.4 tablica 2 (lp. 1, 2). Pozosta³e w³aœciwoœci mo¿na przyjmowaæ wg atestu producenta. 6.3.5. Badanie w³aœciwoœci kruszywa                 Badania powinny obejmowaæ w³aœciwoœci okreœlone w: -      pkt 2.5.1 tablica 3 dla piasku ³amanego, -      pkt 2.5.2 tablica 4 dla kruszywa drobnego granulowanego, -      pkt 2.5.3 tablica 6 dla grysu, -      pkt 2.5.4 tablica 7 dla niesortowanego kruszywa granulowanego. 6.3.6. Gruboœæ warstwy nawierzchni                 Gruboœæ nale¿y mierzyæ zaostrzonym prêtem metalowym z dok³adnoœci¹ ± 2 mm. 6.3.7. Sprawdzenie w³aœciwoœci mechanicznych mieszanki mineralno-emulsyjnej                 Sprawdzenie w³aœciwoœci mechanicznych mieszanki mineralno-emulsyjnej nale¿y wykonaæ metod¹ Marshalla wg BN-70/8931-09 [18] zmodyfikowan¹ przez IBDiM w Warszawie wg tematu TN-158 [20] lub metod¹ Durieza zmodyfikowan¹ przez LCPC w Pary¿u [22].                 Stabilnoœæ i odkszta³cenie wg zmodyfikowanej metody Marshalla oznacza siê w temperaturze + 20o C na próbkach zagêszczonych 2 x 75 uderzeñ ubijaka po 14 dniach przechowywania ich w warunkach pokojowych, w celu odparowania wody pochodz¹cej z rozpadu emulsji. Próbki zagêszczane s¹ w formach posiadaj¹cych po 24 otwory o œrednicy 2 mm, rozmieszczone równomiernie na obwodzie.                 Badanie cech mechanicznych metod¹ Durieza obejmuje oznaczenie: -      wytrzyma³oœci na œciskanie proste (Rc), -      stosunku wytrzyma³oœci na œciskanie proste próbek nienasyconych wod¹ i nasyconych wod¹ (I/C), -      zagêszczenia.                 Zmodyfikowana metoda Durieza opisana jest w „Badaniu wytrzyma³oœci na proste œciskanie wg LCPC dla mieszanek mineralno-emulsyjnych - Metoda postêpowania” [22].                 Wymagania dla warstwy wi¹¿¹cej i œcieralnej ocenianej wg ww. metody podano w p. 2.7.3 i 2.7.4.                 Czêstotliwoœæ badañ cech mechanicznych nie powinna byæ mniejsza ni¿ 1 badanie na 1000 Mg wyprodukowanej mieszanki. 6.4. Badania dotycz¹ce cech geometrycznych i w³aœciwoœci warstw nawierzchni        z mieszanki mineralno-emulsyjnej 6.4.1. Czêstotliwoœæ oraz zakres badañ i pomiarów                 Czêstotliwoœæ oraz zakres badañ i pomiarów podaje tablica 12. Tablica 12. Czêstotliwoœæ oraz zakres badañ i pomiarów wykonanej nawierzchni                    z mieszanki mineralno-emulsyjnej Lp. Wyszczególnienie badañ i pomiarów Minimalna czêstotliwoœæ badañ i pomiarów   1 Szerokoœæ nawierzchni 10 razy na 1 km   2 Równoœæ pod³u¿na W sposób ci¹g³y planografem albo co            20 m ³at¹ na ka¿dym pasie ruchu   3 Równoœæ poprzeczna 10 razy na 1 km   4 Spadki poprzeczne *) 10 razy na 1 km   5 Rzêdne wysokoœciowe co 100 m   6 Ukszta³towanie osi w planie *)     7 Gruboœæ nawierzchni w 3 punktach, lecz nie rzadziej ni¿ raz na 2000 m2   8 W³aœciwoœci mieszanki mineralno-emulsyjnej 2 próbki na 1 km   9 Obramowanie nawierzchni ocena wizualna 10 Wygl¹d zewnêtrzny ocena wizualna *) Dodatkowe pomiary spadków poprzecznych i ukszta³towania osi w planie nale¿y wykonaæ w punktach g³ównych ³uków poziomych. 6.4.2. Szerokoœæ nawierzchni                 Szerokoœæ nawierzchni nie mo¿e ró¿niæ siê od szerokoœci projektowanej o wiêcej ni¿ ± 5 cm. 6.4.3. Równoœæ powierzchni                 Nierównoœci pod³u¿ne nawierzchni nale¿y mierzyæ planografem, zgodnie z norm¹ BN-68/8931-04 [17].                 Nierównoœci poprzeczne nawierzchni nale¿y mierzyæ ³at¹ 4-metrow¹.                 Nierównoœci nawierzchni nie mog¹ przekraczaæ: -      dla dróg o ruchu lekkoœrednim i œrednim       6 mm dla warstwy œcieralnej,       9 mm dla warstwy wi¹¿¹cej, -      dla dróg o ruchu b. lekkim i lekkim        9 mm dla warstwy œcieralnej,      12 mm dla warstwy wi¹¿¹cej. 6.4.4. Spadki poprzeczne nawierzchni                 Spadki poprzeczne nawierzchni na prostych i ³ukach powinny byæ zgodne z dokumentacj¹ projektow¹ z tolerancj¹ ± 0,5%. 6.4.5. Rzêdne wysokoœciowe nawierzchni                 Ró¿nice pomiêdzy rzêdnymi wysokoœciowymi nawierzchni i rzêdnymi projektowanymi nie powinny przekraczaæ ± 1cm. 6.4.6. Ukszta³towanie osi w planie                 Oœ nawierzchni w planie nie mo¿e byæ przesuniêta w stosunku do osi projektowanej o wiêcej ni¿ ± 5 cm. 6.4.7. Gruboœæ nawierzchni                 Gruboœæ nawierzchni nie mo¿e ró¿niæ siê od gruboœci projektowanej o wiêcej ni¿  ± 10%. 6.4.8. W³aœciwoœci mieszanki mineralno-emulsyjnej                 W³aœciwoœci mieszanki mineralno-emulsyjnej okreœla siê na próbkach wyciêtych z nawierzchni. Zakres badañ obejmuje oznaczenie: -      sk³adu mieszanki mineralno-emulsyjnej wg pkt 6.3.2, -      zawartoœci wolnych przestrzeni wg PN-S-04001 [12], -      stopnia zagêszczenia wg PN-S-04001 [12]. 6.4.9. Obramowanie nawierzchni                 Warstwa jezdna powinna byæ obramowana krawê¿nikami drogowymi, opornikami lub odpowiednimi opaskami betonowymi na odcinkach pozamiejskich, jeœli szerokoœæ jej ma byæ taka sama jak podbudowy.                 W przypadku wykonywania jezdni bez obramowania, szerokoœæ poszczególnych warstw ni¿ej le¿¹cych powinna byæ wiêksza z ka¿dej strony o co najmniej 1,5 gruboœci warstwy le¿¹cej wy¿ej.                 Boczne powierzchnie poszczególnych warstw powinny byæ zagêszczone z równoczesnym nadaniem skosu oko³o 45o i powleczone emulsj¹ asfaltow¹.                 Przy wszelkich urz¹dzeniach instalacyjnych jak w³azy, kratki œciekowe, warstwa œcieralna powinna wystawaæ ponad poziom tych urz¹dzeñ 0,5 cm. 6.4.10. Wygl¹d zewnêtrzny                 Nawierzchnia powinna byæ bez spêkañ, deformacji i wykruszeñ. Spoiny pod³u¿ne powinny byæ wykonane w osi jezdni lub do niej równolegle, ³¹czone w jednym poziomie i ca³kowicie zwi¹zane. 7. obmiar robót 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót                 Ogólne zasady obmiaru robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 7. 7.2. Jednostka obmiarowa                 Jednostk¹ obmiarow¹ jest m2 (metr kwadratowy) wykonanej warstwy z mieszanki mineralno-emulsyjnej. 8. odbiór robót                 Ogólne zasady odbioru robót podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 8.                 Roboty uznaje siê za wykonane zgodnie z dokumentacj¹ projektow¹, SST i wymaganiami In¿yniera, je¿eli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wed³ug pkt 6 da³y wyniki pozytywne. 9. podstawa p³atnoœci 9.1. Ogólne ustalenia dotycz¹ce podstawy p³atnoœci                 Ogólne ustalenia dotycz¹ce podstawy p³atnoœci podano w OST D-M-00.00.00 „Wymagania ogólne” pkt 9. 9.2. Cena jednostki obmiarowej                 Cena wykonania 1 m2 warstwy nawierzchni z mieszanki mineralno-emulsyjnej obejmuje: -      prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, -      oznakowanie robót, -      dostarczenie materia³ów, -      wyprodukowanie mieszanki i jej transport na miejsce wbudowania, -      posmarowanie lepiszczem krawêdzi urz¹dzeñ obcych i krawê¿ników, -      roz³o¿enie mieszanki mineralno-emulsyjnej, -      zagêszczenie warstwy, -      obciêcie krawêdzi i posmarowanie lepiszczem, -      przeprowadzenie pomiarów i badañ laboratoryjnych wymaganych w specyfikacji technicznej. 10. przepisy zwi¹zane 10.1. Normy   1. PN-B-04300 Cement. Metody badañ. Oznaczenie cech fizycznych   2. PN-B-04714-15 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczenie sk³adu ziarnowego   3. PN-B-06714-12 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczenie zawartoœci zanieczyszczeñ obcych   4. PN-B-06714-16 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczenie kszta³tu ziaren   5. PN-B-06714-18 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczenie nasi¹kliwoœci   6. PN-B-06714-19 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczenie mrozoodpornoœci metod¹ bezpoœredni¹   7. PN-B-06714-20 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczenie mrozoodpornoœci metod¹ krystalizacji   8. PN-B-06714-26 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczenie zawartoœci zanieczyszczeñ organicznych   9. PN-B-06714-42 Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczenie œcieralnoœci w bêbnie Los Angeles 10. PN-B-11112 Kruszywa mineralne. Kruszywa ³amane do nawierzchni drogowych 11. PN-C-96170 Przetwory naftowe. Asfalty drogowe 12. PN-S-04001 Drogi samochodowe. Metody badañ mas mineralno-bitumicznych 13. PN-S-96504 Drogi samochodowe. Wype³niacz do mas bitumicznych 14. BN-66/6775-01 Elementy kamienne. Krawê¿niki uliczne, mostowe i drogowe 15. BN-80/6775-03/04 Prefabrykaty budowlane z betonu. Krawê¿niki i obrze¿a 16. BN-64/8931-01 Drogi samochodowe. Oznaczenie wskaŸnika piaskowego 17. BN-68/8931-04 Drogi samochodowe. Pomiar równoœci nawierzchni planografem i ³at¹ 18. BN-70/8931-09 Drogi samochodowe i lotniskowe. Oznaczenie stabilnoœci i odkszta³cenia mas mineralno-asfaltowych 10.2. Inne dokumenty     19.  Warunki techniczne. Drogowe kationowe emulsje asfaltowe. EmA-94. IBDiM - 1994.     20.  IBDiM Sprawozdanie z realizacji tematu TN-158 etap 3 pt. Prace badawczo-doœwiadczalne w zakresie stosowania emulsji wolnorozpadowej do wytwarzania i stosowania mieszanki mineralno-emulsyjnej do nawierzchni drogowych.     21.  Bulletin de Liaison LCPC no 136 mars-avril 1985 article „Enrobes denses a froid traites a l’emulsion de bitume repandus en couches continues, Enrobes denses et enrobes ouverts”. J.F.Lafon.         Biuletyn   Wspó³pracy   LCPC   nr  136   marzec-kwiecieñ  1985,  artyku³   „Mieszanki         typu   betonowego  na  zimno  na  bazie emulsji  rozk³adane  w  warstwach  ci¹g³ych.         Mieszanki typu betonowego oraz otwarte”. J.F.Lafon.     22.  Laboratoire Central des Ponts et Chaussees a Paris. Essai de compression simple type LCPC Grave emulsion. Mode operatoire mai 1973.         Centralne  Laboratorium  Dróg i Mostów w  Pary¿u. Badanie wytrzyma³oœci na proste         œciskanie wg LCPC dla mieszanek mineralno-emulsyjnych - Metoda         postêpowania,  maj 1973.