plik


ÿþARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE DO MOMENTU ROZPOCZCIA EGZAMINU! WypeBnia kandydat przed rozpoczciem pracy PESEL KANDYDATA KOD KANDYDATA EGZAMIN WSTPNY MCH-R1_1P-083 Z CHEMII POZIOM ROZSZERZONY ROK 2008 Czas pracy 150 minut Instrukcja dla zdajcego 1. Sprawdz, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 15 stron (zadania 1  30). Ewentualny brak zgBo[ przewodniczcemu zespoBu nadzorujcego egzamin. 2. Rozwizania i odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy ka|dym zadaniu. 3. W rozwizaniach zadaD rachunkowych przedstaw tok rozumowania prowadzcy do ostatecznego wyniku oraz pamitaj o jednostkach. 4. Pisz czytelnie. U|ywaj dBugopisu/pióra tylko z czarnym Za rozwizanie tuszem/atramentem. wszystkich zadaD 5. Nie u|ywaj korektora, a bBdne zapisy wyraznie przekre[l. mo|na otrzyma 6. Pamitaj, |e zapisy w brudnopisie nie podlegaj ocenie. Bcznie 7. Mo|esz korzysta z karty wybranych tablic chemicznych, linijki 60 punktów oraz kalkulatora. {yczymy powodzenia! 2 Egzamin wstpny z chemii Poziom rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt) Liczba masowa (A) pewnego izotopu pierwiastka E jest równa 234. Neutrony stanowi 60,68% liczby nukleonów. Oblicz warto[ liczby atomowej (Z) tego pierwiastka. Obliczenie: Odpowiedz: ................................................................................................................................ Zadanie 2. (1 pkt) Sztuczne przemiany jdrowe mo|na podzieli miedzy innymi na - reakcje jdrowe przebiegajce wedBug schematu: czstka + jdro ’! nowe jdro + nowa czstka - rozszczepienia jdrowe przebiegajce wedBug schematu: neutron + du|e jdro ’! [rednie jdro + [rednie jdro + kilka neutronów - fuzje jdrowe przebiegajce wedBug schematu: jdro lekkie + jdro lekkie ’! nowe jdro + czstka Na podstawie powy|szego tekstu obok podanych równaD przemian jdrowych wpisz nazwy tych przemian. 2 1 H+3H’!4 He+0n 1 1 2 ........................................................................................... 1 1 n+235 U’!141Ba+92 Kr +30 n 0 92 56 36 ........................................................................................... 1 n+198 Hg’!198 Au +1p 0 80 79 1 ........................................................................................... Zadanie 3. (1 pkt) yródBem neutronów mo|e by reakcja jder berylu z czstkami ±, któr opisuje równanie: 9 4 A 1 Be + He ’! X + n 4 2 Z 0 Podaj liczb masow (A) i symbol powstajcego w tej reakcji nuklidu X. Liczba masowa (A): ............................................. Symbol: ........................................................ Egzamin wstpny z chemii 3 Poziom rozszerzony Zadanie 4. (1 pkt) PrzykBadem reakcji katalizowanej jest synteza chlorku nitrozylu. Równanie reakcji bez katalizatora: 2NO + Cl2 Ä! 2NOCl Równania reakcji z udziaBem katalizatora: 2NO + Br2 Ä! 2NOBr 2NOBr + Cl2 Ä! 2NOCl + Br2 Na podstawie podanych wy|ej równaD uzupeBnij poni|sze zdania. Katalizatorem reakcji syntezy chlorku nitrozylu jest ................................................................... Produktem przej[ciowym jest zwizek o wzorze ........................................................................ Zadanie 5. (3 pkt) W czsteczkach zwizków organicznych orbitalom atomowym atomów wgla mo|na przypisa ró|ne typy hybrydyzacji. UzupeBnij poni|sz tabel. Schemat Wzór póBstrukturalny i nazwa systematyczna Typ zhybrydyzowanych wglowodoru, w którego czsteczkach hybrydyzacji orbitali wszystkim atomom wgla mo|na przypisa ten atomowych typ hybrydyzacji Wzór: A. Nazwa: ................................................................ Wzór: B. Nazwa: ................................................................. Zadanie 6. (1 pkt) Przygotowano mieszanin wody z lodem i wody z etanolem. Wstaw znak X w odpowiednie pola tabeli, tak aby najpeBniej scharakteryzowa otrzymane mieszaniny. UkBad JednoskBadnikowy DwuskBadnikowy Jednofazowy Dwufazowy Mieszanina Woda z lodem Woda z etanolem 4 Egzamin wstpny z chemii Poziom rozszerzony Zadanie 7. (3 pkt) Jedn z podstawowych wBa[ciwo[ci fizycznych, którymi ró|ni si substancje o wizaniach jonowych, kowalencyjnych spolaryzowanych i kowalencyjnych (niespolaryzowanych) jest ich temperatura topnienia. UzupeBnij tabel, przyporzdkowujc podanym substancjom odpowiedni rodzaj wizania i prawdopodobn temperatur topnienia. Wybierz spo[ród: rodzaj wizania: kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe, temperatura topnienia (pod ci[nieniem 1013 hPa):  259,3 oC,  114,2 oC , 776,0 oC o Nazwa substancji Rodzaj wizania Temperatura topnienia, C Chlorek potasu Chlorowodór Wodór Zadanie 8. (1 pkt) Na wykresie przedstawiono zmiany energii podczas przebiegu reakcji zachodzcej zgodnie ze schematem: A + B ’! C + D Dokonaj analizy wykresu. Wybierz i podkre[l wszystkie okre[lenia charakteryzujce t reakcj. Reakcja: egzoenergetyczna, endoenergetyczna, o efekcie energetycznym E1, o efekcie energetycznym E2, o energii aktywacji E1, o energii aktywacji E2. Zadanie 9. (1 pkt) Napisz równania reakcji zachodzcych po wprowadzeniu H2S do wody. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin wstpny z chemii 5 Poziom rozszerzony Informacja do zadania 10. i 11. Poni|ej przedstawiono opisy wybranych metod otrzymywania trzech tlenków. I SO2  powstaje oprócz siarczanu(VI) miedzi(II) i wody podczas reakcji st|onego kwasu siarkowego(VI) z miedzi w podwy|szonej temperaturze. II Cr2O3  powstaje oprócz azotu i wody podczas rozkBadu dichromianu(VI) amonu. III NO  powstaje oprócz wody w wyniku reakcji amoniaku z tlenem w obecno[ci katalizatora platynowego. Tlenki te ró|ni si charakterem chemicznym, co mo|na wykaza, badajc ich zachowanie wobec wody, kwasów i zasad. Zadanie 10. (3 pkt) Napisz w formie czsteczkowej równania reakcji otrzymywania tlenków (I  III) opisanymi metodami. I: .................................................................................................................................................. II: ................................................................................................................................................. III: ................................................................................................................................................ Zadanie 11. (3 pkt) a) UzupeBnij tabel, wpisujc wzory tlenków wymienionych w informacji do zadania, których zachowanie wobec wody, kwasu i zasady przedstawiono poni|ej. Reakcja z Wzór tlenku H2O HCl NaOH     + + +  + (+) reakcja zachodzi, ( ) reakcja nie zachodzi b) Napisz w formie czsteczkowej równania reakcji tlenku reagujcego z kwasem solnym i z zasad sodow, wiedzc, |e gBównym produktem reakcji tego tlenku ze st|onym wodnym roztworem NaOH jest zwizek kompleksowy (hydroksokompleks), w którym liczba koordynacyjna jonu centralnego wynosi 6. Równanie reakcji z HCl(aq): ......................................................................................................... ......................................................................................................... Równanie reakcji z NaOH(aq): ...................................................................................................... ....................................................................................................... 6 Egzamin wstpny z chemii Poziom rozszerzony Zadanie 12. (3 pkt) Zaprojektuj sposób przygotowania 200 cm3 wodnego roztworu wodorotlenku sodu o st|eniu 0,1 mol/dm3. W tym celu: a) oblicz, jak mas substancji nale|y u|y do przygotowania roztworu. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... b) wybierz i zaznacz litery opisujce odpowiedni sprzt laboratoryjny. A. B. C. D. E. c) wymieD kolejne czynno[ci, które nale|y wykona aby sporzdzi roztwór. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 13. (3 pkt) Zgodnie z koncepcj Brönsteda, kwas to substancja, której czsteczki zdolne s do oddawania protonów, zasada jest to substancja, której czsteczki mog przyBcza protony. WedBug Brönsteda rol kwasu mo|e speBnia czsteczka obojtna, jon ujemny lub dodatni. Równie| zasady mog by czsteczkami obojtnymi, jonami ujemnymi lub dodatnimi. Na podstawie: A. BielaDski, Podstawy chemii nieorganicznej, PWN, Warszawa, 1987. Z podanego zbioru czsteczek i jonów wybierz i wpisz do tabeli wzory tych, które w roztworach wodnych mog peBni rol tylko kwasów, tylko zasad oraz kwasów lub zasad Brönsteda. H3O+, HCOO , HS , [Al(OH) (H2O)5]2+, CH3NH2, CH3COOH W roztworze wodnym mo|e peBni rol tylko kwasu tylko zasady kwasu lub zasady Brönsteda Brönsteda Brönsteda Czsteczka obojtna    Kation    Anion    Egzamin wstpny z chemii 7 Poziom rozszerzony Zadanie 14. (3 pkt) W tabeli zestawiono warto[ci stopnia dysocjacji pewnego jednoprotonowego kwasu w roztworach o ró|nym st|eniu, w temperaturze 25 oC. c, mol/dm3 0,1 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 ±, % 7,5 5,3 3,8 3,1 2,7 2,6 a) Na podstawie danych z tabeli wykonaj wykres zale|no[ci stopnia dysocjacji tego kwasu od st|enia molowego jego roztworu wodnego. b) Odczytaj z wykresu warto[ stopnia dysocjacji badanego kwasu w jego roztworze wodnym o st|eniu 0,5 mola/dm3. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 8 Egzamin wstpny z chemii Poziom rozszerzony Zadanie 15. (3 pkt) W pewnym ogniwie galwanicznym zachodzi reakcja zilustrowana sumarycznym równaniem: Zn + 2Ag+ ’! Zn2+ + 2Ag a) UzupeBnij poni|szy rysunek ilustrujcy dziaBanie tego ogniwa. W tym celu wpisz przy znakach ( ) i (+) sBowo anoda lub katoda w zale|no[ci od tego, które z póBogniw peBni t rol. Wpisz w odpowiednie miejsca symbole metali i wzory jonów stanowicych elementy skBadowe obu póBogniw. .................................... ( ) (+) .................................. ..................... ........................ ................ ................ b) Oblicz SEM tego ogniwa w warunkach standardowych. SEM: ............................................................................................................................................ Zadanie 16. (2 pkt) Oblicz, ile minut nale|y prowadzi proces elektrolizy wodnego roztworu azotanu(V) srebra prdem o nat|eniu 2A, aby pokry przedmiot metalowy warstw srebra o masie 5,4 g. W obliczeniach przyjmij, |e staBa Faradaya F = 96 500 C/mol a masa molowa srebra MAg = 108 g/mol. Obliczenia: Odpowiedz.................................................................................................................................... Egzamin wstpny z chemii 9 Poziom rozszerzony Zadanie 17. (2 pkt) Oblicz standardow entalpi tworzenia etenu z wgla i wodoru: 2C(s) + 2H2(g) ’! C2H4(g) znajc efekty energetyczne reakcji: 0 C(s) + O2(g) ’! CO2(g) ”H1 = -393,5kJ 2H2(g) + O2(g) ’! 2H2O(c) ”H0 = -571,8 kJ 2 0 C2H4(g) + 3O2(g) ’! 2H2O(c) + 2CO2(g) ”H3 = -1411,2 kJ Obliczenia: Odpowiedz: Zadanie 18. (2 pkt) Narysuj wzory póBstrukturalne (grupowe) oraz podaj nazwy systematyczne dwóch wglowodorów o wzorze sumarycznym C5H10, wiedzc, |e wglowodór I nie odbarwia wody bromowej, a wglowodór II odbarwia j. Wglowodór I Wglowodór II Wzór póBstrukturalny Nazwa systematyczna 10 Egzamin wstpny z chemii Poziom rozszerzony Zadanie 19. (2 pkt) Reakcja utleniania alkinów manganianem(VII) potasu w [rodowisku kwasowym znalazBa zastosowanie do okre[lania budowy tych wglowodorów. Procesy te przebiegaj zgodnie z podanymi ni|ej schematami: + KMnO4 H R1-Ca"C-R2 ¯#¯#¯#,¯#’! R1COOH + R2COOH ¯# + KMnO4 H R-Ca"C-H ¯#¯#¯#,¯#’! RCOOH + CO2 ¯# + KMnO4 H H-Ca"C-H ¯#¯#¯#,¯#’! 2CO2 ¯# Na podstawie powy|szej informacji napisz wzory póBstrukturalne (grupowe) alkinów, które poddano reakcji z zakwaszonym roztworem manganianu(VII) potasu, je|eli otrzymano a) kwas etanowy (octowy) i tlenek wgla(IV). ....................................................................................................................................................... b) kwas etanowy (octowy) i kwas n butanowy (masBowy). ....................................................................................................................................................... Zadanie 20. (2 pkt) Odwracaln reakcj estryfikacji kwasu etanowego z etanolem ilustruje równanie: CH3COOH + CH3CH2OHÄ! CH3COOCH2CH3 + H2O W naczyniu o objto[ci 1 dm3 zmieszano 1,25 mola kwasu etanowego, 2,00 mole alkoholu etylowego oraz niewielk ilo[ st|onego H2SO4 i ogrzewano do ustalenia stanu równowagi. Oblicz, z dokBadno[ci do dwóch miejsc po przecinku, liczb moli estru w mieszaninie poreakcyjnej, je|eli st|eniowa staBa równowagi (Kc) tej reakcji, w opisanych warunkach wynosi 1,00. Obliczenia: Odpowiedz.................................................................................................................................... Egzamin wstpny z chemii 11 Poziom rozszerzony Zadanie 21. (2 pkt) Utlenienie etanolu dichromianem(VI) potasu w [rodowisku kwasowym ilustruje schemat: CH3CH2OH + Cr2O72 + H+ ’! CH3COOH + Cr3+ + H2O Dobierz i uzupeBnij wspóBczynniki stechiometryczne, stosujc metod bilansu elektronowego. Bilans elektronowy: ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Równanie reakcji: ....... CH3CH2OH + ...... Cr2O72 + ...... H+ ’! ...... CH3COOH + ...... Cr3+ + ....... H2O Zadanie 22. (4 pkt) W celu identyfikacji wodnych roztworów kwasu etanowego (octowego) i heksadekanianu (palmitynianu) potasu zbadano ich odczyn przy u|yciu wskaznikowych papierków uniwersalnych. a) UzupeBnij poni|sz tabel, podajc zabarwienie papierka uniwersalnego i okre[lajc odczyn ka|dego roztworu. Zabarwienie papierka uniwersalnego Odczyn roztworu kwas octowy palmitynian potasu b) Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji, które decyduj o odczynie roztworów badanych substancji. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... 12 Egzamin wstpny z chemii Poziom rozszerzony Zadanie 23. (2 pkt) Przeprowadzono identyfikacj roztworów: glukozy, sacharozy, laktozy i skrobi, wykonujc szereg do[wiadczeD. Na podstawie przedstawionych ni|ej wyników do[wiadczeD, ustal i wpisz do tabeli nazwy zidentyfikowanych zwizków. Do[wiadczenie Wynik do[wiadczenia Próba Trommera negatywna pozytywna pozytywna negatywna Efekt Tyndala wystpuje nie wystpuje nie wystpuje nie wystpuje Próba Tollensa negatywna pozytywna pozytywna negatywna Hydroliza zachodzi nie zachodzi zachodzi zachodzi Nazwa zwizku Zadanie 24. (3 pkt) a) UzupeBnij poni|szy schemat, tworzc wzór D-glukozy w projekcji Fischera. CHO CH2OH b) Zaprojektuj do[wiadczenie pozwalajce udowodni, |e czsteczki glukozy zawieraj grupy hydroksylowe przy ssiednich atomach wgla. Wybierz odczynnik spo[ród: zawiesina Cu(OH)2, Br2(aq), FeCl3(aq), AgNO3(aq). Napisz, jakie obserwacje potwierdz obecno[ grup hydroksylowych przy ssiednich atomach wgla. Odczynnik: ................................................................................................................................... Obserwacje: .................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Egzamin wstpny z chemii 13 Poziom rozszerzony Informacja do zadaD 25.  27. Dane s aminokwasy o nastpujcych wzorach póBstrukturalnych: COOH COOH CH3 CH CH2 CH2 XY CH2 CH2 COOH Z NH2 NH2 NH2 CH3 CH2 CH CH COOH HOOC CH2 CH COOH W U CH3 NH2 NH2 Zadanie 25. (1 pkt) Spo[ród przedstawionych wy|ej wzorów aminokwasów wybierz ten, który nie mo|e by aminokwasem biaBkowym. Napisz liter, któr oznaczono ten aminokwas. ....................................................................................................................................................... Zadanie 26. (1 pkt) Korzystajc z podanych wy|ej wzorów aminokwasów, napisz wzór póBstrukturalny (grupowy) tripeptydu o sekwencji Z-X-U. Zadanie 27. (1 pkt) UzupeBnij poni|sze schematy, tworzc wzory dwóch diastereoizomerów (w projekcji Fischera) aminokwasu oznaczonego liter W. COOH COOH CH2CH3 CH2CH3 14 Egzamin wstpny z chemii Poziom rozszerzony Zadanie 28. (1 pkt) Okre[l stopnie utlenienia atomów wgla w czsteczce kwasu mlekowego (kwasu 2-hydroksypropanowego). Warto[ci stopni utlenienia wpisz w odpowiednie pola. H3C CH COOH H3C CH COOH OH OH Zadanie 29. (1 pkt) Kwas mlekowy (kwas 2-hydroksypropanowy) wykazuje wBa[ciwo[ci typowe dla kwasów karboksylowych oraz alkoholi. Grupa hydroksylowa pod wpBywem utleniaczy przeksztaBca si w grup karbonylow. Na podstawie powy|szych informacji uzupeBnij schemat reakcji utleniania kwasu mlekowego, wpisujc wzór póBstrukturalny (grupowy) powstajcego produktu organicznego. [O] CH3 CH COOH OH ............................................................................... Zadanie 30. (2 pkt) Imbir stosowany jest w medycynie naturalnej np. do leczenia przezibieD. Za ostry zapach imbiru i jego wBa[ciwo[ci lecznicze odpowiedzialne s ró|ne zwizki, midzy innymi zingeron o wzorze: O CH2 CH2 C CH3 O CH3 OH Na podstawie analizy wzoru zingeronu oceD poprawno[ poni|szych zdaD. Wpisz w odpowiednim wierszu tabeli liter P, je[li uznasz zdanie za prawdziwe, lub liter F, je[li uznasz zdanie za faBszywe. 1. W czsteczce zingeronu wystpuje grupa karbonylowa. 2. Zingeron mo|e ulega reakcji nitrowania. 3. Zingeron daje pozytywny wynik próby Tollensa. 4. Zingeron mo|e reagowa z wodorotlenkiem sodu. 5. W czsteczce zingeronu znajduje si grupa estrowa. Egzamin wstpny z chemii 15 Poziom rozszerzony BRUDNOPIS

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
2008 EGZ WSTĘPNY NA AM (4)
2008 EGZ WSTĘPNY NA AM
2008 EGZ WSTĘPNY NA AM ODP
2008 EGZ WSTĘPNY NA AM (2)
2006 EGZ WSTĘPNY NA AM (3)
2011 EGZ WSTĘPNY NA AM ODP
2009 EGZ WSTĘPNY NA AM (2)
2009 EGZ WSTĘPNY NA AM (1)

więcej podobnych podstron