3475916122

Makroekonomia

dr Adrian Horzyk [e-mail])

Makroekonomia - Ćwiczenia 1

Wykład

Indeks cen konsumpcyjnych (CPI). Na podstawie badań statystycznych można określić, jakie dobra i usługi należy uwzględnić w takim typowym koszyku. Wybierany jest okres bazowy i określa się ilość produktów wchodzących w skład kost ka w tymże okresie bazowym. Następnie oblicza się wielkość wydatków w okresie bazowym mnożąc ceny produktów przez zakupywane ich ilości. Ten sam koszyk nabywany jest w roku bieżącym, dlatego obliczamy jego wartość, ale już w cenach roku bieżącego. Ziając wydatki i ten sam koszyk w różnych okresach obliczamy stosunek procentowy wydatków okresu bieżącego do wydatków okresu bazowego i to już jest indeks cen dla konsumentów (CPI).

Przykład:

Obliczmy indeks cen dla dóbr konsumpcyjnych CPI dla Wyspy Elegancików. Mieszkańców wyspy charakteryzuje to. że skrupulatnie dbają o swoją linię. Temu celowi podporządkowują więc między innymi swoje odżywianie. Wystarczy powiedzieć, że jedynym spożywanym przez nich produktem jest sok pomarańczowy. Ich troska o wygląd wyraża się także tym, że niezależnie od okoliczności codziennie odwiedzają fryzjera, aby nikt i niczego nie mógł zarzucić ich przykładnemu uczesaniu i odpowiedniemu ostrzyżeniu. Kolejną, cenną zaletą Elegancików^r jest punktualność. Nie chcąc się spóźniać jeżdżą oni wszyscy mikrobusikami. Na koniec przyjmijmy, że walutą owej wyspy jest muszelka.

Produkty z typowego koszyka dóbr konsumpcyjnych	Okres bazowy			Okres bieżący
	Ilość	Cena	Wydatki	Ilość	Cen,	Wydatki
Pomarańcze	5	0.8	4 muszelki	5	1.2	6 muszelki
Fryzowanie	6	11.0	66 muszelek	6	12.5	75 muszelek
Przejażdżki	200	0,7	140 muszelek	200	0,75	150 muszelek
Wydatki całkowite			210 muszelek			231 muszelek
CPI	1^-100 = 100			o o o

Do koszyka w okresie bazowym wchodzi 5 kg pomarańczy, 6 wizyt u fryzjera i 200 przejażdżek mikrobusikiem. W okresie bazowym wydatki ponoszone na ten koszyk wyniosły 210 muszelek. Niestety ceny rosną i w okresie bieżącym za ten sam koszyk Elegancik musi zapłacić 231 muszelek. CPI równa się stosunkowi wąrtości koszyka obliczonej w cenach bieżących do wartości koszyka obliczonej w cenach bazowych pomnożonemu przez 100. W okresie bazowym CPI = 100. bo przecież ceny bazowe są cenami bieżącymi w okresie bazowym. Dla okresu bieżącego CPI wynosi 110, co oznacza, że ceny wzrosły o 10% w okresie bieżącym w porównaniu z okresem bazowym. Oj, ciężkie jest życie Elegancika w inflacji!

Wielkości realne i nominalne.

Wielkość nominalna, inaczej mówiąc pieniężna, wyraża wartość wykorzystując ceny bieżące.

Wielkość realna uw zględnia istnienie inflacji umożliwiając porównanie wartości w czasie.

Aby przeliczyć wielkości nominalne na wielkości realne posługujemy się indeksami:

Przykład:

Twój znajomy św ietnie zarabia, ale przez cały czas martw i się, czy jego szef właściwie uwzględnia inflację podnosząc jego pensję. Rok temu zarabiał 2400zl, a w tym roku jego dochody wynoszą 2700zl miesięcznie, gdzie CPI dla roku poprzedniego równa się 147,7 i CPI dla roku bieżącego wynosi 169,1. Znajomy może stwierdzić, czy jego dochody rosną czy też nie nadążają za inflacją wykorzystując następującą formulę:

CPI roku poprzedniego

Wartość w zl roku poprzedniego = Wartość w zl roku bieżącego x-------------------------------------

CPI roku bieżącego

Wartość realna bieżącego dochodu Twojego znajomego mierzonego w złotówkach z roku poprzedmego wynosi więc:

147,7

Wartość w zl roku poprzedniego = 2700zl x---------= 2358,2zł

169,1

Na podstawie obliczeń widzimy, że za 2700 zl z roku bieżącego można kupić tyle dóbr i usług konsumpcyjnych, co za 2.358,2 zl w roku poprzednim. Oznacza to, że obawy Twojego kolegi byty słuszne, gdyż pomimo, że jego dochód nominalny wzrósł z 2400zl do 2700zl, to w ujęciu realnym zmalał z 2400zl do 2358,2zl. Dochód pieniężny znajomego więc rósł, lecz ceny rosły jeszcze szybciej, tak że siła nabywcza jego dochodu zmalała.