W następnych piędu rozdziałach ma miejsce weryfikacja hipotez -przedstawiono wyniki badań percepcji parków narodowych, oceny zagrożeń środowiska przyrodniczego w parkach narodowych i ich sąsiedztwie, postrzegania różnych aspektów relacji między parkiem narodowym a mieszkańcami i władzami samorządowymi gmin parkowych oraz instrumentów służących kształtowaniu wzajemnych relacji. W poszczególnych rozdziałach prezentujących wyniki badań, wprowadzeniem są rozważania związane z przeglądem materiałów źródłowych oraz przedstawieniem stanowiska dyrekcji parków narodowych. Natomiast na końcu każdego rozdziału zamieszczono analizę porównawczą otrzymanych wyników z rezultatami badań innych autorów, zakończoną podsumowaniem ze wskazaniem dostrzeżonych prawidłowości i wnioskami.
Rozdział ósmy obejmuje propozycję modelu postępowania zmierzającego do polepszenia relacji międzyludzkich w parkach narodowych, z uwzględnieniem aktualnych uwarunkowań prawnych oraz wyników badań. Całość zamyka podsumowanie, zawierające wnioski dotyczące realizacji celów pracy i weryfikacji hipotez badawczych. Na końcu opracowania zamieszczono kwestionariusze ankiet, wykorzystane w badaniach.
W tym miejscu pragnę złożyć serdeczne podziękowania osobom, które pomogły mi w realizacji badań i powstaniu pracy.
Za inspirację do podjęcia badań składam podziękowania prof. dr hab. Florianowi Plitowi oraz prof. UŚ dr hab. Marii Z. Pulinowej.
Dziękuję prof. PAN dr hab. Jerzemu Solonowi za cenne uwagi merytoryczne na etapie koncepcyjnym pracy, a prof. UŚ dr hab. Jerzemu Runge za uwagi o charakterze metodologicznym. Dyrektorom parków narodowych i przedstawicielom władz gmin parkowych dziękują za wypełnienie kwestionariuszy ankiet. Dyrektorom gimnazjów - za możliwość przeprowadzenia badań ankietowych w szkołach oraz pomoc w zebraniu ankiet z gmin parkoioych.
Szczególnie podziękowanie kieruję do Panów Dyrektorów dr Józefa Partyki z OPN, mgr inż. Mirosława Markowskiego z KPN, mgr inż. Janusza Tomasiewicza z GPN i dr Tomasza Winnickiego z BdPN za czas poświęcony na rozmowy o problemach relacji polskich parków z lokalną społecznością i inne tematy związane z tematyką publikacji.
Dziękuję również prof. UŚ dr hab. Adamowi Bartoszkowi z Instytutu Socjologii UŚ za udostępnienie pakietu SPSS, a socjologom - dr Andrzejowi Górnemu z IS UŚ oraz dr Dariuszowi Świątkowi z IGiPZ PAN - za możliwość konsultacji opracowanych ankiet i uwagi pomocne w trakcie interpretacji wyników.
Recenzentom - prof. UG dr hab. Mariuszowi Kistowskiemu i prof. dr hab. arch. Krystynie Pawłowskiej składam podziękowania za cenne uwagi do manuskryptu.
10