Michał Płotek. Karol Dudek
udoskonalić umiejętność rozwiązywania zadań o charakterystycznej dla matury formie. Zwracamy uwagę na poprawność zapisu chemicznego, jak i matematycznego rozwiązywania zadań obliczeniowych.
Przykładowe zadanie z arkusza warsztatowego „Atom i cząsteczka”:
Informacje do zadań 4-6
Dane są wzory sumaryczne następujących związków:
HBr, HF, HI, HC1, NaCl, CC14
4. Temperatury wrzenia wodorków fłuorowców uszeregowanych wg malejącej wartości elektroujemności niemetalu wynoszą odpowiednio: 19,55°C; -85,1°C; -66,8°C; -35,44°C.
Można zauważyć, że wartość temperatury wrzenia wymieniona jako pierwsza jest największa i nie pasuje do tendencji zmian w dalszej części szeregu. Podaj przy czy nę takiego stanu rzeczy.
5. Z podanych w informacji wprowadzającej związków wybierz ten, którego cząsteczki mają budowę mepolamą. Narysuj wzór elektronowy cząsteczki tego związku. Podaj liczbę wiązań typu a i typu 7i.
6. Temperatura topnienia jednego ze związków wymienionych w informacji wprowadzającej wynosi 801°C. Powyżej tej temperatury' związek ten przewodzi prąd elektryczny. Podaj wzór i nazwę systematyczną opisanego związku oraz wzory elementów budujący ch (wzór elementu budującego) kryształ tego związku.
Komentarz:
Zadania te są zgodne z opisem wymagań maturalnych, mogą zatem znaleźć się w arkuszu egzaminacyjnym:
- Zadanie 4 zgodnie z opisem wymagań zakłada, że zdający potrafi: „Przedstawić przyczyny i sposób tworzenia wiązań wodorowych” (standard I, punkt lbó) oraz „przewidywać właściwości fizykochemiczne substancji, wynikające z rodzaju występujących w nich wiązań” (standard I, punkt lb7).
- Zadanie 5 zgodnie z opisem wymagań zakłada, że zdający potrafi: „Zapisywać [...] wzory elektronowe związków kowalencyjnych [...] z uwzględnieniem wiązań pojedynczych i podwójnych” (standard I, punkt lb5), „określić kształt prostych cząsteczek związków nieorganicznych i organicznych, wskazując, które z nich są polarne, a które niepolame” (standard I, punkt lb4) oraz „określić rodzaje wiązań (wiązania a, wiązania II) dla typowych cząsteczek nieorganicznych i organicznych” (standard I, punkt lb3).
62