Istotnym elementem przytoczonej definicji jest zwrócenie uwagi na niezależność biegłych rewidentów od badanej jednostki, co stanowi zasadniczy warunek wiarygodności wydanej opinii. W definicjach rewizji sprawozdań finansowych zwraca się często uwagę na jej systemowy charakter.
W tym nurcie rewizja sprawozdań finansowych określana jest jako „systemowe badanie, polegające na:
a) obiektywnym ustaleniu prawdziwości i ocenie danych o wynikach działalności gospodarczej oraz stanie finansowym i majątkowym badanej jednostki, zawartych w jej sprawozdaniu finansowym oraz stanowiących podstawę jego sporządzenia księgach rachunkowych,
b) określeniu stopnia zgodności zachodzącej między tymi stwierdzeniami a przyjętymi kryteriami ich oceny (np. zawartymi w przepisach ustawy o rachunkowości czy też w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości),
c) zakomunikowaniu wyników tych badań zainteresowanym czytelnikom sprawozdania finansowego - w postaci opinii i uzupełniającego ją raportu".1
Na systemowy charakter rewizji sprawozdań finansowych zwraca również uwagę M. Gottlieb definiując ją jako „systemowy proces stosowania pewnych ustalonych procedur polegający na obiektywnym zbieraniu i ocenie materiału badawczego, którego przedmiotem są ekonomiczne transakcje, które nastąpiły w jednostce gospodarczej w danym okresie obrachunkowym.2 3
Analiza przytoczonych definicji rewizji sprawozdań finansowych oraz rysunku 1. prowadzi do wniosku, iż określenie to jest szersze niż badanie sprawozdań finansowych. Rewizja sprawozdania finansowego obejmuje, bowiem nie tylko jego badanie, ale również propozycje niezbędnych korekt informacji w nim zawartych oraz wydanie opinii o jego wiarygodności wraz z uzupełniającym ją raportem,' co przedstawiono ogólnie w tabeli 1.
Tabela 1. Relacja określeń „badanie sprawozdań finansowych" i „rewizja sprawozdań finansowych"
Rewizja sprawozdań finansowych | ||
Badanie sprawozdania finansowego |
Propozycje niezbędnych korekt |
Wydanie opinii wraz z raportem |
Źródło: opracowanie własne.
Badanie sprawozdania finansowego jest, zatem pojęciem węższym. Jest to obiektywne ustalenie prawdziwości i określenie stopnia zgodności z przyjętymi kryteriami oceny informacji przedstawionych w sprawozdaniu finansowym oraz stanowiących podstawę jego sporządzenia księgach rachunkowych.4 Argumentem uzasadniającym nie utożsamianie pojęć „rewizja finansowa" i „badanie sprawozdań finansowych" jest również kryterium celu przedstawione w dalej.
Historia rewizji sprawozdań finansowych zwanej też audytem, sięga połowy XIX wieku i wiąże się z powstaniem spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, a także ze wzrostem rozmiarów
Z. Fedak, Rewizja rocznych sprawozdań finansowych. Część I, SKwP, Warszawa 1996, s. 10, oraz Z. Fcdak, Metody i technika rewizji sprawozdań finansowych, SKwP, Warszawa 1998. s. 38, 39. Przez Międzynarodowe Standardy Rachunkowości rozumie się obecnie Międzynarodowe Standardy Rachunkowości, Między narodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej oraz związane z nimi interpretacje.
M. Gottlieb. Rola i obowiązki amciykańskiego biegłego rewidenta. „Rachunkowość" 1992. nr 4, s. 137. Sporządzenie raportu wynika z obow iązujących przepisów prawa na terenie danego kraju. W Polsce jest obow iązkiem ustawowym
Kiy teria oceny zaw arte są w obow iązujących badany podmiot przepisach praw a o rachunkow ości
D. Myddelton, Rachunkowość i decyzje finansowe, PWE, Warszawa 1996, s. 35.