4387641319

14

KS. KONRAD FEDOROWSKI

zowano następująco: „duchowni nie wspominają o projekcie konstytucji ani nie komentują projektu w rozmowach z ludźmi”. Z kolei informator „Z - A” stwierdził, że księża pozytywnie oceniają projekt konstytucji, przy tym wyrażają się przychylnie na temat zagadnień projektu dotyczących spraw religii³⁸. Natomiast w tajnym piśmie z datą 27 II 1952 r., skierowanym do Prezydium WRN, jest informacja, że po ogłoszeniu przez kurię oświadczenia episkopatu na temat projektu Konstytucji, „kler zajął wrogą postawę wobec projektu Konstytucji, szczególnie w miejscach dotyczących spraw kościelnych”³⁹.

Komunistyczne władze próbowały wykorzystywać ambonę do realizacji celów politycznych Polski Ludowej. Zabiegały, aby księża z ambony apelowali do wiernych o sumienne wywiązywanie się z obowiązków wobec państwa. Było to m.in.: branie udziału w obchodach świąt Polski Ludowej, czynach społecznych, regularne oddawanie artykułów rolnych do skupów, udzielenie Narodowej Pożyczki Rozwoju Sil Polski oraz innych akcjach organizowanych z inicjatywy władz PRL. Niektórzy księża ulegali naciskom władz i poruszali z ambony tematy przez nie wytyczone. Bezpieka takie wypowiedzi odbierała jako „pozytywne”. Tak wypowiedział się ks. Nowakowski w czasie kazania wygłoszonego 19 III 1946 r. na terenie gminy Staszów, zachęcając wiernych do wstąpienia do „partii, która jest jedynie demokratyczną partią w Polsce”⁴⁰. W taki sam sposób wypowiedział się ks. Józef Kuraś z parafii Samborzec, który w kwietniu 1951 r. nawoływał ludność z ambony do wzięcia czynnego udziału w uroczystościach związanych z Dniem Święta Pracy, obchodzonym w dniu 1 maja. Według raportu informacje odebrano pozytywnie, czego efektem był liczny udział wiernych z Samborca w uroczystościach⁴¹. Informator „Szofer” poinformował, że ks. Górski 18 VII 1954 r. podczas kazania w katedrze „pozytywnie” odnosił się do kwestii ówczesnego ustroju mówiąc: „10 lat Polski Ludowej, która wyzwoliła się spod jarzma hitlerowskiego dala nam duże osiągnięcia, musimy to zawdzięczać również Związkowi Radzieckiemu i winniśmy walczyć o pokój na całym świecie”. Ksiądz Górski także wiernych do wywiązywania się z obowiązków wobec państwa, nawiązał również do granicy na Odrze i Nysie, stwierdzając, iż są one słuszne i każdy powinien je pokochać jako własne”⁴². Do spełniania obowiązków wobec państwa nawoływali z ambon niektórzy księża w czerwcu 1951 r. Wówczas apelowali do wiernych o pozytywne ustosunkowanie się do Narodowej Pożyczki Rozwoju Sil Polski⁴³. W dniu 24 VI 1951 r. podczas kazania apel taki skierowali do wiernych księża: Łobodziński (Olbierzo-wice), Krysiński (Szczeglice), Choloński (Zawichost), Pawlik (Góry Wysokie), Drewnowski (Świątniki), Fornalski (Kleczanów), Madejski (Osiek). Ksiądz Garbacz z Wlostowa takie kazanie wygłosił 29 VI 1951 r. Niektórzy, oprócz zachęty

³⁸    AIPN Kr, sygn. IPN Kr 0258/932, t. 2, s. 151.

³⁹    Tamże, s. 155.

⁴⁰AIPN Ki, sygn. IPN Ki 018/88, s. 99.

⁴¹    AIPN Kr, sygn. IPN Kr 0258/932, t. 2, s. 117.

⁴²    AIPN Kr, sygn. IPN Kr 0258/832, t. 1, s. 124.

⁴³    Na temat pożyczki pisano w części 1 artykułu.