Geologia gospodarcza 705
wie Prawo geologiczne i górnicze (1994): „Złożem kopaliny jest takie naturalne nagromadzenie minerałów i skał oraz innych substancji stałych, gazowych i ciekłych, którego wydobywanie może przynieść korzyść gospodarczą”.
Doświadczenia Polski i innych krajów wskazują, że wiele dużym kosztem udokumentowanych i udostępnionych górniczo obiektów zamiast korzyści gospodarczych przynosi różne straty. W minionym okresie nic zawsze zwracano uwagę na wszystkie atrybuty złóż.
Mogą być one przedmiotem zagospodarowania, gdy spełniają cztery warunki:
1) ilość zasobów i warunki geologiczno-górnicze zapewniają rentowną eksploatację;
2) jakość kopaliny spełnia wymagania istniejących technologii przeróbczych i przetwórczych;
3) istnieje zapotrzebowanie i opłacalny zbyt na produkowany surowiec;
4) nic ma konfliktu z innymi formami korzystania ze środowiska lub wielkość konfliktu jest dopuszczalna ze względu na potrzeby i unikatowość wystąpienia.
Podejmując kosztowną i ryzykowną działalność od poszukiwań po produkcję i sprzedaż surowców powinniśmy patrzeć na złoże jako obiekt gospodarczy. Istotne znaczenie ma przełożenie czynników geologicznych na parametry techniczno--tcchnologicznc przyszłej kopalni i zakładu przeróbczego, a następnie na czynniki ekonomiczne.
Złoża i zasoby kopalin są zmiennymi w czasie pojęciami ekonomicznymi. Złoże jest tworem myśli ludzkiej (Bolewski (red.) 1992-94). Jego granice i wielkość zależą od aktualnych poglądów, ulegają zmianie wraz ze zmianą kryteriów bi-lansowości (fig. 1, 2). Zasoby kraju przyrastają w wyniku dokumentowania nowych złóż i ciał rudnych, wyczerpują się w trakcie wydobycia. Ich rodzaj, a także jakość i kierunki wykorzystania kopaliny określa się zgodnie z aktualnym poziomem nauki, techniki, technologii i prognozy rynku. Zmienność tych czynników zewnętrznych powoduje, że znaczenie pojęcia zasoby i ich wielkość ulega zmianie, nawet bez odkryć geologicznych i eksploatacji. Natomiast niejednolite podejście do kwalifikacji zasobów w różnych państwach sprawia trudność porównań międzynarodowych w zakresie prognozowania geologicznego oraz ryzyka geologicznego inwestycji górniczych.