4558206970

Geologia gospodarcza 707

Geologia gospodarcza 707

ZP Mt rudy Ore

reserves Mt

20 -18 -16 -14 -12 -10 8 6 -4 -2 -

Zn ♦ Pb

Navan

Trzebionka

zawartość

średnia

%

Averago

content

-12

-11

■10

■9

-8

-6

-5

-4

“3

-2

zawartość brzeżna Zn ♦ Pb (%) cutoff Zn ♦ Pb (%)

Fig. 2. Wpływ zawartości brzeżnej na wielkość zasobów przemysłowych i średnią zawartość w złożach

Navan (N) i Trzebionka (T)

8

W warunkach transformacji gospodarczych, także w krajach kapitalistycznych, przejściowo wyróżnia się jeszcze jedną grupę złóż/kopalń dotowanych (ang. exceptional market minerał quantities - subsidized). Podobne pozarynkowe bodźce stosuje się w tych krajach (np. Rosji, Libii, Zambii, Australii, Kanadzie), w których eksport surowców mineralnych jest podstawowym źródłem dewiz, albo które prowadzą restrukturyzację zaopatrzenia w energię (np. RFN). W przeszłości wykorzystywano złoża pod wpływem oderwanych od ekonomiki potrzeb wojennych lub polityki społecznej. Zachowując dla nich pojęcie złoża, powinno się wskazać na okres i warunki adekwatności tego terminu, dziś bowiem wiele, a może

Fig. 2. Reservcs and averagc ore grade in Navan and    *    ■ ,    ,, ,    , ,    ..

Trzebionka mines as influeneed by different cut-off ^nawe^ większość dawnych kopalń me

8^radc    miałaby ekonomicznej racji bytu.

Na przykład w Polsce działało w przeszłości kilkadziesiąt kopalń rud żelaza, w latach 60. wydobycie wynosiło 2-3 min t rocznie, a zasoby udokumentowane w okresie PRL przewyższały 2000 min t. Dziś nic działa żadna kopalnia, a zasoby zostały skreślone z bilansu lub uznane za pozabilansowe.

Złoża kopalin należą do najważniejszych bogactw naturalnych każdego kraju i regionu. Poznanie ich i racjonalne wykorzystanie otwiera pole dla produkcji surowców mineralnych i gospodarki nimi. Są one niezbędne dla rozwoju podstawowych dziedzin życia: energetyki, przemysłu, budownictwa, rolnictwa i komunikacji. Rozwój gospodarczy krajów jest uzależniony od różnorodności i ilości potrzebnych surowców, choć w miarę globalizacji są one w coraz większej ilości importowane. Istnieje ścisła korelacja poziomu życia (PNB) i ilości zużywanych surowców. W skali świata górnictwo wydobywa i przemieszcza ponad 500 mld m³ skał rocznic, z czego użytkuje około 27 mld t surowców. Ilości te przyrastają w tempie szybszym od przyrostu ludności.