4742460146

Anita Chodkowska Warszawa

MATERIAŁY STANISŁAWA TOŁWIŃSKIEGO (1895-1969) [1970]

(III-185)

Stanisław Tołwiński urodził się 11 października 1895 r. w Strzemieszycach w powiecie będzińskim. Był synem Kazimierza, inżyniera technologa, mechanika, absolwenta Instytutu Technologicznego w Petersburgu, oraz Marii z Markowskich. W latach 1907-1912 uczęszczał do Szkoły Realnej w Ługańsku i Sławiańsku (Rosja), tam też uzyskał maturę w 1912 r.. następnie podjął studia w Instytucie Technologicznym w Petersburgu na Wydziale Mechanicznym (1912-1915), których nie ukończył. Na studiach związał się ze Związkiem Młodzieży Postępowo--Niepodleglościowej (Filarecja). W 1915 r. z ramienia Związku przyjechał do Warszawy, by nawiązać kontakt z Polską Partią Socjalistyczną (PPS) — Frakcja Rewolucyjna. W wy niku prowadzonej działalności, został aresztowany w lipcu 1915 r. i osadzony w Arsenale, a następnie w więzieniu w Twerze (obecnie Kalinin. Rosja), gdzie przebywał do 1917 r. Po uwolnieniu powrócił do Sławiańska. Uczestniczył w I Konferencji PPS w Piotrogrodzie i w II Konferencji Sekcji PPS w Kijowie. Kandydował w wyborach do Rady Delegatów Robotniczych w Sławiańsku i piastował tam funkcję komisarza ludowego do spraw narodowościowych.

13 maja 1918 r. przybył do Warszawy i z inicjatywy partii rozpoczął pracę w Robotniczej Spółdzielni Spożywców ..Promień”. Wkrótce został aresztowany w Lublinie podczas próby uzyskania dowodu osobistego jako repatriant z Ukrainy, na skutek informacji dotyczących jego działalności w Rosji przesłanych ze Sławiańska, i osadzony w więzieniu, które opuścił po kilkunastu dniach za poręczeniem stryja. Po powrocie do Warszawy kontynuował działalność spółdzielczą. W listopadzie 1918 r. Stanisław Tołwiński uczestniczył w Ogólnokrajowym Kongresie Stowarzyszeń Spożywców, który miał za zadanie m.in. zjednoczenie