490574613

16

nia - w procesie podejmowania decyzji alokacyjnych (zasobowych), dotyczących zarówno aktualnych, jak i przeszłych przewag konkurencyjnych.

Rzadkość zasobów. Ta cecha zasobów rozumiana dosłownie jest warunkiem trwałości przewagi konkurencyjnej możliwej do stworzenia dzięki posiadaniu zasobów wartościowych strategicznie. Im rzadsze są zasoby tym trudniej konkurentom wejść w ich posiadanie, tym samym przedsiębiorstwa wyposażone w te zasoby mogą dłużej utrzymywać zdobytą przewagę konkurencyjną. Jak rzadkie powinny być zasoby aby gwarantowało to trwałość przewag konkurencyjnych przez dłuższy czas jest kwestią otwartą. Ogólnie można wskazać, iż tak długo dopóki liczba przedsiębiorstw posiadających zasoby strategicznie wartościowe jest mniejsza od liczby przedsiębiorstw poszukujących takich zasobów w celu podwyższenia własnej konkurencyjności, zasoby takie mają walor rzadkości.

Trudność imitacji zasobów. Zasoby wartościowe strategicznie i rzadkie mogą stanowić źródło przewagi konkurencyjnej dla przedsiębiorstw je posiadających jeżeli inne przedsiębiorstwa zabiegające o takie zasoby nie są w stanie ich pozyskać lub samodzielnie stworzyć.

Pierwszą z przyczyn trudności imitacji zasobów są zależności historyczne związane z tym w jaki sposób zasoby te były pozyskiwane lub tworzone w przeszłości przez ich obecnych posiadaczy. Przykładem tego typu utrudnień imitacji zasobów może być zjawisko niekorzyści kompresji czasu (time compression diseconomies) związane ze specyfiką procesu akumulacji (gromadzenia) konkretnych zasobów¹. Istota tego zjawiska sprowadza się do faktu, iż dany stan zasobów gromadzonych w dłuższym okresie czasu jako suma ich przeszłych strumieni nie zawsze jest możliwy do stworzenia w krótszym okresie czasu w rezultacie dodawania do siebie większych strumieni. Świadomość marki tworzona w przeszłości przez konkretny okres czasu jako rezultat inwestycji marketingowych prawdopodobnie trudna będzie do imitacji dzięki jednorazowej, intensywnej i kosztownej akcji promocyjnej. Podobnie, tworzona przez dłuższy okres czasu, sprawnie działająca sfera B+R trudna będzie do imitacji w drodze wydatkowania jednorazowo dużych kwot.

Kolejna bariera dla imitacji to niejasność związków przyczynowych. Jest to okoliczność sprowadzająca się do trudności identyfikacji zasobów i/lub ich kombinacji, dzięki którym możliwe było zbudowanie przewagi konkurencyjnej. Brak wiedzy o zasobowych uwarunkowaniach tej przewagi u kon-

1

W kwestii wpływu specyfiki procesu gromadzenia zasobów na możliwość ich imitacji por. Dietrickx I., Cool K., Asset stock accumulation and sustainability of competitive advantage, “Management Science”, 1989, vol. 35, no. 12, ss. 1504- 1511.