4736387612

I

Szczecin, 30 marca 2015 r.

Dr hab. inż. Marcin Ziółkowski

Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki

Wydział Elektryczny

Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Recenzja rozprawy doktorskiej pt.:

„Synteza elektronawigacyjnego układu sterowania statkiem z wykorzystaniem algorytmów mrówkowych"

autorstwa Pani mgr inż. Agnieszki Lazarowskiej

wykonana na podstawie uchwały Rady Wydziału Elektrycznego Akademii Morskiej w Gdyni (zlecenie z dnia 16 lutego 2015 roku)

1. Problematyka rozprawy i istotność podjętych zadań

Współcześnie szacuje się, że prawie 90% towarów na świecie transportowanych jest drogą morską. Według najnowszego raportu CNN światowa flota handlowa liczy około 55 tysięcy statków, które rocznie transportują ponad 8,4 miliarda ton ładunku (dane z 2014 roku). Co roku odnotowuje się znaczący wzrost ilości przewożonych towarów i nic nie wskazuje na to, aby w najbliższej przyszłości miało się to zmienić. Naturalną konsekwencją powyższych faktów jest zwiększający się ruch statków, szczególnie na akwenach ograniczonych, tzn. takich gdzie dostępna przestrzeń manewrowa jest zawężona między innymi poprzez uwarunkowania związane z lokalnymi przepisami i warunkami batymetrycznymi. Ograniczenia te mają charakter statyczny (w postaci cieśnin, kanałów, torów wodnych) i dynamiczny, którego składnikami są zjawiska hydrometeorologiczne (oddziaływanie fali, wiatru i prądów morskich) oraz inne poruszające się na rozpatrywanym akwenie statki. Tylko w ciągu ostatnich dwudziestu lat natężenie ruchu statków na świecie wzrosło czterokrotnie. Wzrosła nie tylko liczba statków, ale również ich rozmiary. Wymienione czynniki istotnie wpływają na problem bezpieczeństwa żeglugi w transporcie morskim. Od strony przepisów kwestie te regulują przyjęte w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku konwencje COLREGs, a także SOLAS i STCW (obowiązują obecnie z nieznacznymi zmianami). Mimo obowiązkowego wyposażania statków w coraz to nowszej generacji urządzenia elektroniczne (DGPS, ARPA, AIS, ECDIS), które wspomagają nie tylko proces obserwacji, ale również umożliwiają wykonanie symulacji zmiany kursu i/lub prędkości w warunkach zagrożenia bezpieczeństwa, ciągle dochodzi do wypadków morskich. Dane statystyczne informują, że przykładowo w 2008 roku tylko na wodach Unii Europejskiej (jest to wybrzeże Atlantyku włącznie z Morzem Północnym i Kanałem Angielskim, Morze Bałtyckie oraz związane z Unią Europejską części Morza Śródziemnego i Morza Czarnego, a także wody wokół Norwegii i Islandii) doszło do 61 zatonięć, 308 zderzeń i ponad 200 wejść na mieliznę. Około 80% z nich to skutki błędów ludzkich. Od kilku dekad publikowane są prace naukowe poświęcone wykorzystaniu różnych metod umożliwiających zautomatyzowane wyznaczenie tzw. bezpiecznej trajektorii statku w warunkach zagrożenia kolizją. Opracowuje się również pierwsze, prototypowe, komercyjne urządzenia analizujące w czasie rzeczywistym warunki nawigacyjne, a w