5097154292

Problematyka bezpieczeństwa w literaturze

wowanej opieki, wywieraniu na dziecku zbyt silnej presji bycia wzorowym i doskonałym oraz ostatnim błędnym traktowaniu, jakim jest zbytnia tolerancja na dotychczasowe wybryki, wynikająca z idealizowania dziecka.

W rodzinach, w którym dominują patologie (alkoholizm, przemoc), permanentnie głęboka bieda czy choćby silne rozchwianie emocjonalne rodziców może następować spadek gotowości do wychowania, brak konsekwencji wychowawczych przenoszące się na obniżony poziom bezpieczeństwa dziecka. Warto wspomnieć, iż istotna rolę w powstawaniu zachowań agresywnych odgrywa lęk, poczucie porzucenia wynikłe z niestałych relacji z rodzicami. Zachowania agresywne pierwotnie służą zwróceniu na siebie uwagi opiekuna, będącej w odczuciu dziecka synonimem miłości. Stopniowo utrwalane zostają przeniesione na teren szkoły i relacji rówieśniczych³⁵. Bez wątpienia główny czynnik generujący agresję stanowi doświadczanie przemocy i poniżenia w rodzinie. Teoria społecznego uczenia wyraźnie wskazuję na uczenie się społecznych zachowań, stylu bycia poprzez obserwację i powielanie obserwowanych zachowań. Dodatkowym czynnikiem wzmacniającym ten proces jest bezgraniczne zaufanie do autorytetu, jakim zwłaszcza w okresie dzieciństwa jest rodzic. Obserwacja agresywnego rozwiązywania konfliktów między samymi rodzicami oraz doświadczanie cielesnych kar i maltretowania nie pozostaje bez echa w psychice dziecka, wyrabiając w nim wzorce zachowań. Owe modelowanie agresji zostaje przeniesione na relacje rówieśnicze i aktywność poza domem.

Przemoc występuje na wszystkich szczeblach społecznych, jednak znacznie silniej odznacza się w rodzinach dotkniętych ubóstwem. W rzeczywistości dzieci doświadczają skutków biedy pośrednio, gdyż psychicznie oddziaływuje ona w znacznym stopniu na rodziców, doświadczających silnego stresu wynikającego z poczucia niemożności zapewnienia dzieciom godnych warunków życia. Owe permanentne nieprzyjemne uczucie wpływa destabilizująco na rodziców tracących zdolność właściwego kierowania wychowaniem dzieci i budowania prawidłowych relacji rodzinnych, co w efekcie prowadzi do silnych zaburzeń rozwojowych i większej chłonności negatywnych wzorców z otoczenia³⁶.

Dziecko zaniedbywane poza różnicami somatycznymi (nieadekwatne do wieku wzrost i waga, opóźnienie psychomotoryczne, pasożyty skóry) charakteryzuje się też różnicami poznawczymi, emocjonalnymi względem pozostałych dzieci. W konsekwencji prowadzą one do

³⁵    J. Danielewska, Agresja u dzieci - szkoła porozumienia, Warszawa 2002, s. 31.

³⁶    S. Guerin, E. Hennessy, Przemoc i prześladowanie w szkole. Skuteczne przeciwdziałanie agresji wśród młodzieży, Gdańsk 2004, s. 16.

19