Problematyka bezpieczeństwa w literaturze
Bezpieczeństwo odgrywa fundamentalną rolę w życiu człowieka, determinując jego myśli oraz dążenia. O tym, jak ważne jest ono dla ludzkiej egzystencji świadczy prosta, aczkolwiek wielce wymowna myśl K. Neymana: „Bezpieczeństwo nie jest wszystkim, lecz bez bezpieczeństwa wszystko jest niczym”.
Bezpieczeństwo, będące bardzo szerokim zagadnieniem, analizować można na wielu płaszczyznach ludzkiej działalności. Jedną z nich jest niewątpliwie oświata, borykająca się z trudnym do rozwiązania problemem agresji i przemocy w szkołach. Ze względu na szczególną rolę poczucia bezpieczeństwa lub jego braku na wczesnym etapie rozwoju i edukacji młodego człowieka, autor niniejszej pracy postanowił skupić swą uwagę na analizie problemu bezpieczeństwa w szkole podstawowej. Zabezpieczenie tej elementarnej potrzeby dziecka stało się w ostatnich latach jednym z najpoważniejszych wyzwań stojących przed współczesnymi placówkami oświatowymi. Przegląd dostępnej literatury umożliwił autorowi zapoznanie się z naukowym podejściem do wybranego zagadnienia oraz zrozumienie mechanizmów wszelkich patologii przekładających się na poziom zagrożeń w szkolnictwie. Analiza obowiązujących przepisów prawa oświatowego pozwoliła na określenie wymagań władz oświatowych w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa uczniom. Dotarcie do wyników badań empirycznych w tym obszarze naświetliło z kolei skalę omawianego problemu. Wiedza ta nie byłaby jednak wystarczająca dla zrozumienia całości poruszanych w pracy zagadnień bez przyjrzenia się funkcjonowaniu konkretnej placówki. Od jej specyfiki bowiem, od wypracowanego wspólnie w szkole podejścia do agresji i przemocy zależy zarówno dynamika omawianego zjawiska, jak i skuteczność w jego przezwyciężaniu.
Celem niniejszej pracy jest analiza problematyki bezpieczeństwa w szkole podstawowej ze szczególnym uwzględnieniem występujących na jej terenie zjawisk agresji i przemocy. Zawarte w pracy spostrzeżenia opierają się w dużej mierze na przytoczonej wiedzy teoretycznej, a także wynikach wielu interesujących badań dotyczących omawianego tematu. Ważnym elementem pracy są informacje dotyczące działań wychowawczych na rzecz podniesienia poziomu bezpieczeństwa, a tym samym samopoczucia uczniów w wybranej konkretnej szkole podstawo-
4