5403760

134 RALF LISCH

4.2. Historia rozmówców

Istotnym elementem osobistego poradnictwa w programowaniu jest skumulowane doświadczenie z dotychczasowych porad, udzielanych tak danemu osobnikowi, jak i w ogóle. Ta wiedza o problemach ogólnych i specyficznych może poradnictwo wydatnie skrócić i ukierunkować bardziej celowo, tzn. korzystniej dla szukającego rady.

Na obecnym poziomie rozwoju LISBET może osiągnąć tylko bardzo ogólną „świadomość problemu”, stopniowo zmieniając słownik i związane z zapisami działania zgodnie z potrzebami użytkowników. LISBET nie może jednak dotychczas gromadzić żadnych doświadczeń o tym, jakimi typowymi problemami będzie zazwyczaj zaprzątany i przy jakich specyficznych problemach określony użytkownik będzie się konsultował z LISBET.

Usunięcie tego niedostatku jest następnym krokiem w rozwoju LISBET. Dla tego celu przewiduje się stworzenie kartoteki historii rozmówców: o każdym użytkowniku LISBET będzie się gromadziło pod jego numerem lub hasłem oceny dotąd przeprowadzonych dialogów między nim i LISBET, szczególnie dających pogląd o wybranych w przeszłości i zastosowanych modelach statystycznych, a także wskazówki o częstotliwości dialogów i typowych problemach. Kartoteka taka nie rodzi kwestii w sensie ochrony praw osobistych, gdyż służy wyłącznie celom naukowym, a użytkownikowi LISBET zwraca przy powitaniu uwagę na rejestrowanie określonych elementów dialogu.

Na podstawie informacji w kartotece historii rozmówców ma się rozróżnić 3 stopnie doświadczeń w posługiwaniu się modelami statystycznymi. Każdy użytkownik zaczyna na stopniu najniższym i osiąga — zależnie od częstotliwości dialogów, typowości ich przebiegu i opracowywanych obszarów — stopnie następne. Rozróżnienie to staje się ważne w odniesieniu do tego, jak obszernie lub zwięźle jest prowadzony dialog. Byłoby bez sensu i odstraszało potencjalnych użytkowników LISBET, gdyby się drogę od postawienia problemu do adekwatnego modelu statystycznego kształtowało zawsze jednakowo rozwlekle, niezależnie od doświadczeń użytkownika. Prowadzenie historii dialogów pozwala na decyzję, czy wobec użytkownika można wyjść od określonych wiadomości z jakiejś dziedziny, które umożliwiają bardziej zwięzłe, mniej redundantne prowadzenie dialogu.

Odpowiednio odnosi się to do zakresu i poziomu wskazówek metodologicznych i bibliograficznych. Wskazówka zbyt kompleksowa i zbyt trudna dla jednego użytkownika, może się innemu wydawać wręcz banalna. Aby i tu bardziej celowo odnosić się do danego użytkownika, do pojęć w słowniku mają być przewidziane zróżnicowane wskazówki, zależnie od dotychczas poznanych doświadczeń użytkownika — tak że w zasadzie powstałyby 3 słowniki ze specyficznymi wskazówkami.

Informacje z historii dialogów są też pomocne, gdy dialog się zacina. LISBET może wtedy, w oparciu o znajomość ważnych cech