5469091685

FARMAKOTERAPIA PRZEWLEKŁEGO ZAPALENIA ZATOK - ROLA FARMACEUTY

Cekala Eryk', Drągowski Paweł', Zadykowicz Rafał', Rapacz Dariusz¹, Michalski Tomasz¹, Prokop Izabela² 'Studenckie kolo naukowe Farmacji Społecznej przy Zakładzie Chemii Leków, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ²Zaklad Chemii Leków, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Zapalenie zatok to choroba błony śluzowej jednej lub kilku zatok przynosowych przebiegająca z zapaleniem błony śluzowej nosa. Wyróżniamy trzy podstawowe postacie zapalenia zatok: ostre, nawracające i przewlekle, różniące się czasem trwania, częstotliwością występowania i przebiegiem klinicznym choroby. U dorosłych najczęstszą przyczyną są zakażenia wirusowe, jednak w przebiegu choroby często dochodzi do nadkażeń bakteryjnych lub (znacznie rzadziej) grzybiczych.

0    przewlekłym zapaleniu zatok (Chronić Rhinosinusitis - CRS) mówimy, gdy proces zapalny utrzymuje się od 6 do 12 tygodni pomimo prawidłowego leczenia, lub w ciągu roku występują więcej niż cztery epizody trwającego powyżej 10 dni ostrego zapalenia zatok oraz w obrazie tomografii komputerowej widoczne są zmiany w błonie śluzowej. Pacjenci z CRS uskarżają się na utrzymujące się bóle głowy (nasilające się przy pochylaniu głowy'), uczucie rozpierania twarzy, upośledzenie lub utratę węchu. Częstym objawem jest też gęsty, uporczywy katar, uczucie zalegania nad oczodołami

1    w okolicach nosa oraz przewlekły kaszel i chrząkanie, spowodowane spływającą po tylnej ścianie gardła wydzieliną.

Leczenie zapalenia zatok to przede wszystkim leczenie zachowawcze mające na celu:

•    zwalczanie zakażenia (antybiotyki, leki przeciwwirusowe, leki immunostymulujące)

•    redukcję obrzęku tkanek (sympatykomimetyki, kortykosteroidy, niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki przeciwhistaminowe)

•    przywrócenie drożności ujść jam nosa (mukolityki i mukokinetyki, płukanie zatok i jam nosa)

Podstawową rolą farmaceuty w przypadku pacjenta zgłaszającego się do apteki z objawami przewlekłego zapalenia zatok jest pomoc w wyborze preparatów z grupy OTC ułatwiających usunięcie zalegającej wydzieliny (niejednokrotnie stanowiącej miejsce rozwoju i pożywkę dla chorobotwórczych patogenów). Niezmiernie istotne jest również przekazanie informacji dotyczących prawidłowej higieny jam nosa, doboru właściwych środków do płukania nosa oraz nawilżania i regeneracji błony śluzowej. Połączenie tych dw'óch elementów opieki farmaceutycznej może znacząco zmniejszyć dolegliwości związane z objawami dużymi i małymi towarzyszącymi przewlekłemu zapaleniu zatok, poprawiając samopoczucie pacjenta i skracając czas leczenia zaordynowanego przez lekarza.

5