5515044134

Wykłady z pedagogiki. Wypisy z lektur.

WYKŁAD II

Filozoficzno psychologiczne podłoże reformy systemu edukacji w Polsce. Edukacja monologowa a wpływ konstruktywizmu, psychologii rozwoju i psychologii humanistycznej- implikacje dla pedagogiki i dydaktyki. Edukacja poprzezprzedmiotowa i dialogowa w szkole

B.D.Golębniak , Szkoła -wspomagająca rozwój, w: Pedagogika. Podręcznik akademicki, (red.) Z.

Kwieciński, B.Sliwerski cz 2, str.99 -107 (wybrane fragmenty), PWN, Warszawa 2004 Szkoła wspomagająca rozwój

Nauczanie jako czynność podejmowana przez profesjonalistów ma na ogól miejsce w szkole. Przygotowując się do tego typu działalności, warto zatem zorientować się nie tylko w naturze składających się nań czynności, ale i miejscu ich podejmowania (kontekstów zewnątrz- i wewnątrzszkolnych). Szkoła masowa, choć uformowana stosunkowo niedawno, bo w XIX w., wydaje się jedną z tych instytucji społecznych, których sens istnienia nie podlega dyskusji. Zmuszeni jednak do odpowiedzi na pytanie: po co i dla kogo jest szkoła, czyim interesom służy rozwijającym się jednostkom czy społeczeństwu jako całości — nie potrafimy na ogól zająć jednoznacznego stanowiska. Warto zauważać, żc instytucja szkolna, we wszystkich społeczeństwach nowoczesnych nieustannie krytykowana — głównie za nieadekwatny do wymogów rozwijającego się społeczeństwa sposób pełnienia przez nią zadań edukacyjnych, podlega nieustannej zmianie. Zmiana ta, stymulowana także publikowanymi osiągnięciami nauk o edukacji, dotyczy głównie realizowanego modelu nauczania odzwierciedlającego próbę przezwyciężenia (...) dychotomii rozwój jednostki czy społeczeństwa? Czy analiza tej zmiany pozwala wyróżnić jakąś linię (kierunek) ewolucji szkoły współczesnej? Z jakim modclem/modelami szkoły mamy dziś do czynienia? Jaka koncepcja szkoły jest kreowana na tę, która będzie odpow iadać wyzwaniom XXI w.? Odpowiedzi na tak postawione pytania stanowią treść kolejnych podrozdziałów. Zachęcając czytelnika do odniesienia prezentowanych treści do własnych doświadczeń związanych ze szkolą, opowiedzenie się za konkretnym podejściem, modelem czy teorią pozostawiamy jego suwerennej decyzji.

Między adaptacją a emancypacją. Szkoła w XX wieku 1.1.1 Przesunięcie progresywistyczne

Historia szkoły jako instytucji społecznej dowodzi, że funkcję adaptacyjną, niezależnie od tego, za pomocą jakiej teorii dokonamy jej eksplikacji, uznawano „.od zawsze” za pierwszą i główną. Instytucje te ukonstytuowane zostały w takiej fazie rozwoju cywilizacyjnego społeczeństw nowoczesnych, kiedy to okazało się, że pełnienie w nim różnych ról wymaga umiejętności, których trudno nabyć w warunkach naturalnych, naśladując czynności dorosłych krewnych czy też przebywając w „domu obcym” na dworze czy w warsztacie rzemieślniczym. Od początku swego istnienia szkoły służyły też interesowi indyw idualnemu, czyli mówiąc językiem pedagogiki emancypacyjnej pełniły funkcję wyzwalającą. Osoby uczęszczające i/lub posyłające do niej własne dzieci oczekiwały od realizowanego w jej murach procesu edukacyjnego wsparcia w przygotowywaniu się do dorosłości, polegającym nie tylko na nabywaniu kompetencji naukowych, społecznych, obywatelskich, ale i ujawnianiu oraz rozwijaniu potencjału rozwojowego. Anna Brzezińska podkreśla za Richardem Rortym, że każda szkoła pełni w mniejszym lub większym stopniu obie te, pozostające na ogól w konflikcie, funkcje: adaptacyjną i emancypacyjną (wyzwalającą). Twierdzi, że ten rodzaj napięcia zdaje się być wpisany w funkcjonowanie szkoły jako instytucji Na przestrzeni dziejów, szkoły, uwzględniając zmieniający się kontekst swego funkcjonowania, różnic jednak radziły sobie z napięciem między spełnianiem oczekiwań społecznych a nastawieniem na realizację oczekiwań i aspiracji zarówno uczniów, jak i ich rodziców oraz nauczycieli. Rzadko mieliśmy do czynienia z wyważoną proporcją tych dwóch typów oddziaływań edukacyjnych. Najczęściej funkcjonowanie tej instytucji społecznej nacechow ane było zdominowaniem jednej z tych sfer przez drugą.

Zewnętrzna presja na adaptację Szkolnictwo, na początku swego istnienia w masowej skali, podlegało w znacznym stopniu wpływom z zewnątrz. Dziewiętnastowieczne wydarzenia w rodzaju: pojawienie się państw narodowych, rozwój nowoczesnego przemysłu wymuszały na szkole koncentrowanie się na realizacji programów wychowania narodowego czy państwowego, przygotowywaniu mas ludzi do pracy

Egzemplarz bezpłatny, do użytku wewnętrznego