5515044249

ROZPRAWY NAUKOWE

Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

2014, 45, 12-16

Michał Lenartowicz

AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W WARSZAWIE

UPOWSZECHNIENIE METODOLOGII JAKOŚCIOWEJ W BADANIACH SPOŁECZNYCH WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ

Abstract

Dissemination of qualitative methodology in social research on physical education and physical activity

The article discusses current methodological trends in social research on physical education (PE), physical activity (PA) and sport in research presented on AIESEP scientific meetings. Special attention was paid to the dissemination of qualitative research approach applied independently or parallel to the qualitative measurements. Such a mixed methodological compositions allow to obtain morę comprehensive and in-depth view of many scientific issues of PE, PA and sport. The article presents up-to-date research examples and some practical recommendations for further investigations.

Key words: research methodology, qualitative research, physical education, physical activity Słowa kluczowe: metodologia badań, badania jakościowe, wychowanie fizyczne, aktywność fizyczna

Udział w międzynarodowych konferencjach naukowych bywa bardzo wzbogacający. Zanurzenie się w gąszcz różnorodnych ujęć teoretycznych i metodologicznych oraz obszarów badawczych, które mogą się niekiedy wydawać całkowicie wyeksplorowane, pobudza intelektualnie aktywnych uczestników i skłania czasem do redefinicji własnych pozycji lub nawet bardziej ogólnych spostrzeżeń dotyczących tendencji teoretyczno-metodologicznych w danym obszarze nauki. Konferencja naukowa AIESEP¹ „Educating for active healthy citizens”, która odbyła się w 2014 r. (10-13.02) w Auckland w Nowej Zelandii, skłoniła mnie właśnie do refleksji na temat wyraźnej zmiany w rozwiązaniach metodologicznych stosowanych w badaniach empirycznych (głównie społecznych) poświęconych wychowaniu fizycznemu oraz aktywności fizycznej i zdrowotnej. Wnioski, które przedstawię poniżej, nie wynikają jednak wyłącznie z analizy prezentacji materiałów dotyczących tej konferencji. Wiążą się z moimi obserwacjami z wydarzeń naukowych AIESEP przynajmniej od roku 2006. Jedna z najbardziej zauważalnych zmian dotyczących badań realizowanych na świecie i przedstawianych na spotkaniach AIESEP to wzrost liczby badań wykorzystujących różne formy metodologii jakościowej. Jeszcze w roku 2008 podczas konferencji AIESEP w Sapporo prof. Jan Wright prowadziła warsztaty z metodologii badań jakościowych w kontekście wykorzystania teorii Pierre’a Bour-dieugo w pedagogice i socjologii sportu, które miały stanowić formę wsparcia dla nadal niedocenianego jakościowego modelu metodologicznego. W roku 2014 zaś badania jakościowe zdominowały wystąpienia konferencyjne. Badania wykorzystujące wywiady pogłębione, grupy fokusowe i obserwację uczestniczącą pojawiły się nawet w prezentacjach Azjatów (np. Ya-Wen Lin „The mo-

1

Association Internationale des Ecoles Superieures d’Education Physiąue/International Association for Physical Education in Higher Education (AIESEP) to międzynarodowa organizacja pozarządowa zrzeszająca uczelnie i instytucje kształcące profesjonalistów z zakresu kultury fizycznej. Do celów jej działalności należy umożliwienie wymiany wiedzy i doświadczeń, m.in. poprzez wspólne projekty badawcze, zarówno o charakterze teoretycznym, jak i stosowanym, czy też tworzenie bazy danych na temat badań dotyczących wychowania fizycznego (http://www.aiesep.ulg.ac.be/).