Podstawy elektroniki i miernictwa na kierunku Informatyka, studia niestacjonarne
Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi miernikami elektrycznymi oraz metodyką pomiarów podstawowych wielkości elekttycznych: napięcia, prądu rezystancji i mocy. a także z komputerowym wspomaganiem obróbki danych pomiarowych.
2. Wprowadzenie 2.1. Mierniki magnetoelektryczne
W mierniku magnetoelektiycznym wykorzystuje się zasadę wzajemnego oddziaływania dwóch pól magnetycznych: pola magnesu trwałego i pola pochodzącego od prądu, przepły wającego przez przewodnik. Zgodnie z prawem Biota-Savarta-Laplace'a na przewodnik znajdujący się w jednorodnym polu magnetycznym o indukcji B, przez który przepływa prąd I. działa siła F. Jeżeli kierunek przepływu prądu i kierunek linii pola magnetycznego są wzajemnie prostopadle, to siła Fjest równa:
Zwój cewki w polu magnetycznym
(2)
F = BIa.
gdzie a jest długością przew odu znajdującego się pod działaniem pola magnetycznego.
Jeżeli zatem w stałym polu magnetycznym o indukcji B umieścić prostokątną cewkę o z zwojach i wymiarach axb (gdzie a - bok prostopadły do kierunku linii sil pola), przez którą przepływa prąd I (rys. 1), to na każdy zwój cewki będzie działała para sil F-F, określona wzorem (1). Jeśli oś obrotu cewki przechodzi w połow ie boku b, a <p oznacza kąt między' płaszczyzną cewki i kierunkiem linii sil pola magnetycznego, to para sil F' - F' stara się obrócić cewkę wokół osi. Powstaje moment napędowy:
Kf = F'- +F'~ =B-I-a-z-cosę>b.
Obwód magnetyczny miernika można tak ukształtować, że w kątowy m zakresie obrotu cewki ©injn + ©max (tys. 2) indukcja magnetyczna B i kąt cp są stałe. Jak wynika z tys. 2, kąt <p jest równy 0° i wobec tego moment napędowy powodujący obrót cewki wynosi:
(3)
i-b-z-I.
Ustalenie położenia cewki można uzyskać przeciwdziałając obrotowi momentem siły zwanym momentem zwrotnym. Moment zwrotny M/ jest proporcjonalny do kąta obrotu cewki 0: Mz=kzS. (4)
gdzie: kz - stała.
W stanie ustalenia położenia cewki moment napędowy jest równy momentowi zw rotnemu:
Mn = Mz
Rys. 2. Geometria nabiegunników magnesu pozw alająca kształtow ać promieniście skierow ane linie sil pola magnetycznego
Na podstaw ie (3), (4) i (5) uzyskuje się zależność:
kz
Odchylenie liniowe a końca wskazówki sprzężonej z cewką jest równe a = k•©.
gdzie: k - stała zależna od długości wskazówki.
(8)
= S-I,
Tak więc wskazanie przyrządu w granicach obrotu cewki o kąt ©mjn - ©Inax będzie liniową funkcją prądu k-B-a-b-z U~ kz