5673850511

wyjątkiem jonów I grupy układu okresowego. Odkrycie przez Pedersena eterów koronowych i ich właściwości selektywnego kompleksowania jonów metali m.in. litowców umożliwiło opracowanie szczególnie selektywnych metod oznaczania jonów metali I grupy układu okresowego. Na przykład zaproponowano metodę oznaczania jonów potasu w surowicy krwi z wykorzystaniem 18-korony-6. Jako barwny odczynnik pomocniczy zastosowano zieleń bromokrezolową.

Wprowadzenie do cząsteczek eterów koronowych ugrupowań o charakterze chromoforowym dało początek nowej grupie związków określanych mianem chromojonoforów. Związki te posiadają zdolność selektywnego kompleksowania jonów metali, czemu towarzyszy określona zmiana barwy.

Ugrupowaniem często wprowadzanym do cząsteczek chromojonoforów jest grupa azowa. Może ona znajdować się poza obrębem makrocyklu bądź stanowić jego część. W ostatnim przypadku donorowe atomy azotu mogą uczestniczyć w procesie kompleksowania jonów. Proces selektywnego kompleksowania jonów metali, tak jak w przypadku wszystkich związków makrocyklicznych, jest uzależniony m.in. od wzajemnego dopasowania rozmiarów cząsteczki gościa i gospodarza.

CZĘŚĆ EKSPERYMENTALNA Aparatura i odczynniki:

Wszystkie pomiary zostaną wykonane przy pomocy spektrofotometru UV-Vis UNICAM 300 w kuwetach kwarcowych (lcm). Do dyspozycji będzie także odpowiednie szkło miarowe.

Ćwiczenie 1

Wyznaczanie stałej dysocjacji wskaźnika pH

Celem ćwiczenia jest wyznaczenie stałej dysocjacji wskaźnika pH - zieleni bromokrezolowej. Stała zostanie wyznaczona metodą spektrofotometryczną. W celu wyznaczenia stałej należy przygotować serię roztworów o określonym pH w tym także takie, w których badany związek występuje całkowicie w postaci zdysocjowanej oraz niezdysocjowanej. Następnie należy zmierzyć absorbancję odpowiednich roztworów i na podstawie uzyskanych wyników wyznaczyć wartość pK_a badanego wskaźnika. Wytyczne dotyczące sporządzania odpowiednich roztworów zostaną podane przez prowadzącego ćwiczenie (Załącznik 1).

3