5600235334

Ze wskazaną cechą, tj. dwustronnym zindywidualizowaniem stron stosunku obligacyjnego, wiąże się inna, mianowicie względny charakter praw obligacyjnych. Prawa względne tym się charakteryzują, że są skuteczne wyłącznie przeciwko oznaczonej osobie lub oznaczonym osobom (inaczej mówi się, że są skuteczne inter parłeś, tj. wyłącznie między stronami danego stosunku prawnego). Korelatem uprawnienia jednej strony jest tutaj obowiązek wyłącznie oznaczonych osób pewnego zachowania, które może polegać na działaniu lub zaniechaniu.

W najprostszym przypadku w stosunku obligacyjnym występuje jeden wierzyciel i jeden dłużnik. Ale w praktyce nierzadko spotyka się bardziej złożone podmiotowo zobowiązania, gdy po jednej lub obu stronach występuje więcej niż jeden podmiot. Sytuację taką określa się mianem wielości wierzycieli lub dłużników. W ramach tej problematyki mieszczą się regulowane przez kodeks cywilny konstrukcje zobowiązań solidarnych oraz zobowiązań podzielnych i niepodzielnych.

Konstrukcja solidarności występuje w dwóch odmianach - jako solidarność wierzycieli (tzw. solidarność bierna) oraz solidarność dłużników (tzw. solidarność czynna).

Zgodnie z art. 367 § 1 k.c. kilku wierzycieli może być uprawnionych w ten sposób, że dłużnik może spełnić całe świadczenie do rąk jednego z nich a przez zaspokojenie któregokolwiek z wierzycieli dług wygasa względem wszystkich (solidarność wierzycieli).

Istotę solidarności dłużników oddaje przepis art. 366 § 1 k.c. Stosownie do tej regulacji kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych.

Z kolei kategoria zobowiązań podzielnych o tyle wiąże się z problematyką wielości wierzycieli lub dłużników, że w przypadku gdy świadczenie jest podzielne a po stronie wierzycieli lub dłużników występuje więcej niż jeden podmiot, zarówno wierzytelność, jak i dług dzielą się na tyle niezależnych od siebie części, ilu jest wierzycieli lub dłużników (art. 379 § 1 k.c.).

Uzupełnieniem powołanej regulacji jest definicja świadczenia podzielnego. Otóż, świadczenie jest podzielne jeżeli może być spełnione częściowo bez istotnej zmiany przedmiotu lub wartości (art. 379 § 2 k.c.).

Jeżeli świadczenie jest niepodzielne, tj. nie może być spełnione częściowo bez istotnej zmiany przedmiotu lub wartości, inaczej uregulowany został przypadek, gdy kilka podmiotów występuje po stronie dłużnika a inaczej, gdy po stronie wierzyciela.