Wybrane zagadnienia opiniowania sgdowo-informatycznego - Opiniowanie w innych szczególnych rodzajach spraw
prawniczej tendencjach negowania twórczego charakteru programów komputerowych. Często używanym argumentem jest to, że funkcjonalny charakter programów komputerowych ogranicza bądź wręcz eliminuje swobodę twórczą, narzucając jedyne możliwe ich ukształtowanie, czego efektem jest ograniczenie, a nawet wyłączenia ochrony prawnoautorskiej406.
Jest to stanowisko z punktu widzenia informatyka często niezrozumiałe: o takiej sytuacji można byłoby mówić wyłącznie w przypadku, gdyby programista wykony wał jedynie czynności techniczne, mechaniczne, rutynowe (np. dostarczanie materiałów, informacji, finansowanie prac itd.407). Prace prawo autorskie. Swego czasu w doktrynie niemieckiego prawa autorskiego uważano, że aby program mógł być uznany za oryginalny i tym samym mógł być chroniony przez prawo autorskie, jego twórca powinien wykazać się umiejętnościami programistycznymi przekraczającymi przeciętną. Z podejścia takiego jednak zrezygnowano, ponieważ okazało się, że przy przyjęciu takiego restrykcyjnego kryterium prawie 80-proc. programów rozpowszechnianych na niemieckim rynku byłoby pozbawionych ochrony. (...) jedną z podstawowych zasad prawa autorskiego jest ochrona formy utworu, a nie idei w nim wyrażonych. Zasadę tę prawo autorskie podkreśla jeszcze raz już w odniesieniu do programów komputerowych. Zasada swobodnego dostępu do idei wyrażonych w utworze przy jednoczesnej ochronie jego formy ma na celu /. jednej strony umożliwienie swobodnego rozwoju nauki czy sztuki, a z drugiej zapewnienie twórcy utworu godziwego wynagrodzenia za jego pracę. Prawo autorskie za idee uważa między innymi koncepcje artystyczne, metody zastosowane przy tworzeniu dzieła, styl czy manierę artysty, jak również teorie naukowe, systemy ekonomiczne, prawne, polityczne, przepisy kucharskie, zasady gier, metody promocji i kampanii reklamowej. Idee zawarte w programie komputerowym to przede wszystkim spełniana przez program funkcja, algorytm (rozumiany jako sposób rozwiązania danego problemu), zasady komunikacji ze sprzętem, innymi programami czy użytkownikiem (interfejsy nazywane przez ustawę »łączami«). Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych dodatkowo podkreśla wyłączenie spod ochrony idei i zasad właśnie w odniesieniu do programu komputerowego (art. 74 ust. 2 zd. 2). Zasadą jest też, że prawo autorskie chroni tylko te elementy dzieła, które są oryginalne. Jeżeli więc oryginalność jakiegoś utworu, w tym i programu komputerowego, mieści się jedynie w zakresie idei w nim wyrażonych, natomiast forma pozbawiona jest tej cechy - utwór nie będzie chroniony. Jednocześnie z zasady tej wynika, że chroniony może być dowolnie krótki fragment utworu, jeżeli tylko jest oryginalny".
406 Zob. J. Barta [w:| System prawa prywatnego. Prawo autorskie, Tom 13, pod red. Z. Radwańskiego, Warszawa 2007, s. 859-860.
407 Wg I.. Widmański: Programy komputerowe i bazy danych jako samodzielne dobra na gruncie prawa polskiego - w szczególności w kontekście Internetu. Wybrane zagadnienia, praca magisterska
181