614373398

Wybrane zagadnienia opiniowania sgdowo-informatycznego - Opiniowanie w innych szczególnych rodzajach spraw

Kolejną trudnością, którą należy wziąć pod uwagę przy omawianiu kwestii prawnoautorskich jest różnica pomiędzy rozumieniem, jakie pojęciu „utwór" nadaje PrAut, a rozumieniem potocznym, w tym zasadami niektórych etyk szczegółowych (np. etyki naukowej), w której przyjmuje się zazwyczaj że udział w stworzeniu koncepcji wystarcza do uznania kogoś za współautora dzieła⁴¹¹, podczas kiedy PrAut nie chroni idei, w szcze-twórczy jako immanentna cecha utworu w rozumieniu art. 1 ust. 1 PrAut jest przejawem intelektualnej działalności człowieka, jakkolwiek nie każdy proces intelektualny prowadzi do powstania rezultatu o cechach twórczych. Praca intelektualna o charakterze twórczym jest przeciwieństwem pracy o charakterze technicznym, która polega na wykonywaniu czynności wymagających jedynie określonej wiedzy i sprawności oraz użycia określonych narzędzi, surowców i technologii. Cechą pracy w charakterze technicznym jest przewidywalność i powtarzalność osiągniętego rezultatu. Proces tworzenia, w przeciwieństwie do pracy technicznej, polega na tym, że rezultat podejmowanego działania stanowi projekcję wyobraźni osoby, od której pochodzi, zmierzając do wypełniania tych elementów wykonywanego zadania, które nie są jedynie wynikiem zastosowania określonej wiedzy, sprawności, surowców, urządzeń bądź technologii. W tym ujęciu twórczość, jako angażująca wyobraźnię twórcy, ma charakter subiektywny. lak rozumiana twórczość powinna być odróżniona od podobnego znaczenia używanego w sferze własności przemysłowej, np. w odniesieniu do wynalazków. Twórczość jest tu bowiem pojmowana w sposób zobiektywizowany i oparty na kryterium wartości w ustaleniu określonej prawidłowości, zależności lub cech. Twórczością w zakresie wynalazków będzie np. dokonanie wynalazku w znaczeniu sformułowania nowej, czyli wcześniej nieznanej i nadającej się do zawodowego lub komercyjnego zastosowania procedury prowadzącej do osiągnięcia określonego rezultatu produkcyjnego.

Wymaganie nowości nie jest natomiast niezbędną cechą twórczości jako przejawu intelektualnej działalności człowieka. Jak wskazano, utworem może być nawet kompilacja wykorzystująca dane powszechnie dostępne pod warunkiem, że ich wybór, segregacja, sposób przedstawienia ma znamiona oryginalności".

⁴¹¹ „Minimalne kryterium wspólautorstwa stanowi udział w stworzeniu koncepcji badań, ich przeprowadzeniu, interpretacji lub przygotowania publikacji w obszarze specjalności współautora, co najmniej w takiej części, która wystarcza do tego aby podjął on za nią publiczną odpowiedzialność" {Stanowisko Zespołu ds. Lti/ki w Nauce z 16 listopada 2000 r., Komitet Badań Naukowych, http://kbn.icm.edu.pl/etvka/praktyka.html). Podobnie formułuje tę kwestię Kodeks etyki pracownika naukowego PAN, który w punkcie 4.1.3 stwierdza „Pla-giatowanie polega na przywłaszczeniu cudzych idei, wyników badań lub słów bez poprawnego podania źródła, co stanowi naruszenie praw własności intelektualnej" (Kodeks etyki pracownika naukowego PAN przyjęty 13 grudnia 2012 r. przez Zgromadzenie Ogólne PAN,

185