614373415

Wybrane zagadnienia opiniowania sgdowo-informatycznego - Opiniowanie w innych szczególnych rodzajach spraw badań danej dyscypliny czy aktualnego stanu techniki), o ile należy on do dziedziny wiadomości specjalnych. Dotarcie do prawdy (materialnej) jest nadrzędną zasadą zarówno sądu karnego, jak i organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze. W procesie cywilnym natomiast biegły nie wie, czy taktyką stron nie jest oparcie się na „prawdzie" formalnej, niekoniecznie odpowiadającej prawdzie (materialnej), albo, czy któraś ze stron nie jest zdecydowana - nawet za cenę ewentualnej przegranej w sporze sądowym - nie ujawniać publicznie jakichś faktów i okoliczności⁴²⁴. Jedna i druga sytuacja może mieć miejsce i - w świetle obowiązujących przepisów - taka postawa stron jest w pełni dopuszczalna, więc biegły musi działać w ten sposób, aby takiej ewentualnej taktyki nie zniweczyć⁴²⁵. Jak się wydaje, zakaz wnioskowania o uzupełnienie materiału dowodowego nie dotyczy sytuacji ewidentnych: można zaryzykować twierdzenie, że nie popełnia błędu biegły, który - poruszając się w ramach zakreślonego przez sąd zakresu opinii - zwróci się do sądu z informacją o konieczności „technicznego" uzupełnienia materiału dowodowego⁴²⁶. Na marginesie warto poruszyć też kwestię korzystania przez biegłego z informacji niedostarczo-nej przez stronę, ale będącej informacją publiczną, wobec której nie doko-⁴²⁴ Klasycznym przykładem takiego konsensusu, prowadzącego do wytworzenia „prawdy" formalnej, może być np. zgodne wnioskowanie małżonków o udzielenie rozwodu bez orzekania o winie (nawet jeśli jedna ze stron ponosi zań rzeczywistą winę) motywowane chęcią nie-upubliczniania szczegółów ich pożycia małżeńskiego.

⁴²⁵W cytowanym artykule (P. Kowalski, J. Skladzień: Opiniowanie..., op. cit.) opisano jako przykład działanie biegłego, który - bez związku z zakresem opinii - z własnej inicjatywy poinformował w opinii sąd i strony, jakie badania lekarskie należy wykonać dla udowodnienia twierdzeń jednej ze stron.

⁴²⁶ Z własnej praktyki autora można podać przypadek, w którym biegły miał wypowiedzieć się na temat programu komputerowego, którego kod źródłowy ani program wynikowy nie były umieszczone w przedstawionym materiale. Oczywiście formalnie możliwe było zapewne wydanie opinii nie rozstrzygającej z powodu braku przedmiotu badania natomiast rozsądniejszym z punktu widzenia ekonomii postępowania było zwrócenie się do sądu o uzupełnienie materiału dowodowego poprzez zwrócenie się do stron o dostarczenie tegoż przedmiotu badania. Trudno uznać taki wniosek za sugerowanie stronie taktyki dowodzenia swoich racji.

193