5910201961

EWOLUCJA MODELU RACHUNKOWOŚCI W POLSCE

Anna Buczkowska

Uniwersytet Szczeciński, Katedra Rachunkowości

1. Modele rachunkowości w świecie

W rozważaniach dotyczących modeli rachunkowości finansowej w literaturze prezentowane jest bardzo różnorodne podejście autorów zarówno co do ilości wyróżnionych modeli, kryteriów, które posłużyły jako podstawa ich wy odrębnienia, a także stopnia szczegółowości charakterystyk tych modeli. Jednakże, aby prawidłowo określić cechy systemu rachunkowości w danym kraju należy uwzględnić przynajmniej następujące czynniki¹:

•    kim są inwestorzy i kredytodawcy - główni użytkownicy informacji tworzonych w rachunkowości finansowej ?

•    jak liczna jest grupa inwestorów i kredytodawców ?

•    jak silne są związki między przedsiębiorstwem a grupami inwestorów i kredytodawców?

•    jaki jest w danym kraju poziom rozwoju rynku akcji i obligacji?

•    jaki jest zakres korzystania przez dany kraj z międzynarodowych rynków' finansowych?

•    jaki jest stopień rozwoju gospodarczego danego kraju?

•    jakie były historycznie uwarunkowane wpływy zagranicy na kształt rachunkowości danego kraju?

•    jaki jest stopień w olności w prow adzeniu działalności gospodarczej w danym kraju?

•    uwzględnienie wymienionych czynników pozwoliło na wyodrębnienie fakty cznie dwóch podstawowy ch modeli rachunkowości finansowej:

• modelu anglosaskiego (brytyjsko-ameiykańskiego),

•    modelu kontynentalnego.

Podstawowe cechy tych modeli ilustruje tabela 1.

Należy podkreślić, że model anglosaski stosują głównie kraje anglojęzyczne, przykładowo USA, Wielka Brytania, Irlandia, Holandia itp. Cechuje te kraje anglosaski model finansowania co wiąże się z odpowiednio wysoko rozwiniętym rynkiem kapitałowym. Model kontynentalny natomiast dominuje w krajach o niemiecko-japońskim ty pie systemu finansowania. Banki jako źródło finansowania działalności przedsiębiorstw silnie z nimi pow iązane także w lasnościowo, odgrywają w tych krajach pod-

1

G.G. Mueller, H. Gernon, G.K.Meek: Accounting- An International Perspective, Invin, Chicago 1997, s.7-75.