zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych. Wyznaczanie obszaru następuje w drodze rozporządzenia wojewody.
Obszary NATURA 2000 to najnowsza (ujęta dopiero w ustawie z 2004r.) forma ochrony obszarowej w Polsce. Jej wprowadzenie związane jest z wejściem naszego państwa do Unii Europejskiej. Tryb tworzenia obszarów Natura 2000 wynika bezpośrednio z przepisów prawa wspólnotowego. Ogólnie można stwierdzić , że są to obszary specjalnej ochrony ptaków i obszary specjalnej ochrony siedlisk. Ich sytuacja jest swoista, gdyż mogą występować na obszarze już istniejącej innej formy ochrony przyrody lub być chronionym wyłącznie jako obszar Natura 2000. Specyficzne jest również samo wyznaczanie poszczególnych rodzajów obszarów Natura 2000. Obszary specjalnej ochrony ptaków, wyznacza samodzielnie polski minister ds. środowiska, przekazując listę tych obszarów Komisji Europejskiej. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 21 lipca 2004 roku w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków wyznacza 72 takie obszary o łącznej powierzchni 3312,8 tys. ha, w tym obszary lądowe na powierzchni 2433,4 tys. ha, co stanowi 7,8% terytorium kraju. Natomiast tryb wyznaczania specjalnych obszarów ochrony siedlisk jest odmienny. Minister ds. środowiska, po uzyskaniu zgody Rady Ministrów, przekazuje projekt listy takich obszarów Komisji Europejskiej. Dotychczas Polska zaproponowała 184 specjalne obszary ochrony siedlisk o łącznej powierzchni 1171,6 tys. ha, co stanowi 3,6% terytorium kraju. Jednak do Komisji Europejskiej zgłoszony został w ostatnim czasie również projekt dodatkowych obszarów siedlisk tzw. Shadow List (lista cieni).
Pomniki przyrody i stanowiska dokumentacyjne są to formy ochrony indywidualnej (obiektowej). Przy czym pomniki przyrody to pojedyncze elementy przyrody żywej lub nieożywionej albo ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej wyróżniającymi się od innych tworów,
np.: okazałe drzewa, krzewy, źródła, wodospady, wywierzyska, skały, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie. Natomiast stanowiska dokumentacyjne to ważne pod względem naukowym i dydaktycznym, miejsca występowanie formacji geologicznych, nagromadzeń skamieniałości lub elementów mineralnych, jaskinie lub schroniska podskalne wraz z namuliskami oraz fragmentów eksploatowanych lub nieczynnych wyrobisk powierzchniowych i podziemnych a także miejsca występowania kopalnych szczątków roślin i zwierząt.
Użytki ekologiczne i zespoły przyrodniczo-krajobrazowe zaliczane są również do indywidualnych form ochrony, chociaż ze względu na ich charakter mogłyby być zaliczone do form ochrony obszarowej. Użytki ekologiczne to pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej - naturalne zbiorniki wodne, kępy
3