6878601989

31

Przeprowadzone badania pozwoliły wydzielić w tym profilu trzy główne, różne pod względem genetycznym jednostki akumulacji lodowcowej. Oznaczono je literami a, b i c. Ponadto w granicach jednostek b i c, które swoimi cechami strukturalnymi i teksturalnymi wskazują na dalsze różnicowanie się głównych typów środowisk akumulacji lodowcowej, wydzielono jednostki niższego rzędu, oznaczając je symbolami cyfrowymi. Poszczególne jednostki będą omawiane w porządku alfabetycznym i liczbowym, który — należy to już na wstępie podkreślić — nie zawsze jest jednoznaczny z następstwem czasowym procesów ich akumulacji.

Jednostka a składa się z płasko warstwowanych mułków piaszczystych i mułków ze sporadycznie występującymi głazikami i konkrecja-mi żelazistymi oraz wkładkami mułkowatej gliny morenowej (ryc. 7 — 13-15, ryc. 8 — b₂, b,a), zapadających w kierunku N—105° pod kątem 10—12°. Miąższość tej jednostki dochodzi do około 50 cm. Jej kontakt z niżej leżącymi piaskami drobnoziarnistymi jest niezgodny, co uwidacznia zmiana tekstury osadów (ryc. 7 — 16). Piaski drobnoziarniste są warstwowane krzyżowo z upadem lamin przeciwnym do upadu warstewek nadległych utworów mułkowo-piaszczysto-gliniastych. Wkładki mułkowatej gliny morenowej mają formę nieciągłych warstw i zazębiających się z otaczającym osadem soczewek (ryc. 9 — a’) o zmiennej miąższości od kilku milimetrów do dwudziestu kilku centymetrów. Zawarty w nich materiał odznacza się bardzo drobną laminacją, podkreśloną przez wytrącenia związków żelaza, których intensywność wzrasta na ogół w kierunku stropu i spągu omawianej jednostki akumulacyjnej.

Podstawowego argumentu, który pozwala uznać jednostkę a jako element składowy profilu morenowego, dostarcza analiza ułożenia gła-zików występujących zarówno w glinie morenowej, jak i w osadach mułkowo-piaszczystych. Wykazała ona, że dłuższe osie wszystkich pomierzonych głazików zorientowane są poprzecznie do kierunku upadu (ryc. 9 — a, a”), ale zgodnie z dominującą orientacją dłuższych osi głazików w nadległym pokładzie gliny morenowej (ryc. 7 — b_lt ryc. 9 — bj). Fakt ten wyklucza możliwość powstania tych osadów w warunkach subaeralnych (np. w drodze procesów stokowych) wskazując jednocześnie na ich pochodzenie lodowcowe. Osady te niegdyś wypełniały prawdopodobnie płaszczyznę ślizgu lodowego, a następnie podczas topnienia lądolodu od spodu zostały odłożone na nachylonej poprzecznie do kierunku ruchu lądolodu powierzchni jego podłoża. W takim ujęciu osady te odpowiadają „bed limits” według K. Vir-kkali (1952).