7513462843

DIAGNOSTYKA LABORATORYJNA Prof. dr hab. n. med. Jan Kanty Kulpa

Od szeregu lat obserwuje się tendencję do wzrostu liczby wykonywanych badań laboratoryjnych jak i znacznego rozszerzenia ich zakresu. Ten postęp jest pochodną z jednej strony rozwoju szeregu dziedzin medycyny dośw iadczalnej, takich jak biologia molekularna, immunologia, genetyka, efektem opracowania i wdrożenia do praktyki szeregu nowych, wysoce czułych technologii i metod pomiarowych, znacznego stopnia automatyzacji procesu analitycznego, ukształtowania się zasad dobrej praktyki laboratoryjnej (GLP), a z drugiej strony jest konsekwencją dynamicznego rozwoju medycyny klinicznej oraz wyraźnie zaznaczających się w szeregu jej dziedzinach tendencji do personalizacji metod terapii.

W Polsce działa ok. 2100 - 2200 medycznych laboratoriów diagnostycznych, o znacznym zróżnicowaniu pod względem zakresu oraz ilości wykonywanych badań jak i liczebności personelu fachowego. Informacje przekazywane przez niektórych konsultantów wojewódzki w dziedzinie diagnostyki laboratoryjnej pozwalają przypuszczać, że poza w/w rejestrami może pracować jeszcze ok. 2 - 3 % laboratoriów' diagnostycznych. Są to w przeważającej mierze placówki małe, zatrudniające 1 - 3 pracowników fachowych. Część z nich stanowią laboratoria organizowane przez lub we współpracy z lekarzami rodzinnymi.

Z pewnym prawdopodobieństwem można oszacować, że laboratoria „duże’' tj. zatrudniające ponad 20 diagnostów laboratoryjnych i techników analityki stanowią ok. 15- 20 % wszystkich zarejestrowanych laboratoriów'. Laboratoria „średnie” tj. zatrudniające 10-20 diagnostów laboratoryjnych i techników analityki stanowią ok. 25- 30 % wszystkich zarejestrowanych laboratoriów . Laboratoria „małe” tj. zatrudniające 2-9 diagnostów' laboratoryjnych i techników' analityki stanowią ok. 50 - 60 %. Stopniowo maleje odsetek laboratoriów małych niektóre z bardzo małych laboratoriów stają się tylko punktami pobrań materiału do badań. Wzrasta natomiast udział laboratoriów dużych i nawet bardzo dużych. Te przemiany wynikają m.in ze zmian w formie prawnej funkcjonowania laboratoriów'. Wzrasta liczba laboratoriów pracujących w niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej jak i przejmowanych przez różne korporacje na zasadach „outsourcing”, czy umów dzierżawnych. Efekty tych działań trudne są do jakiejś generalnej oceny, w szeregu przypadków przynosi to szpitalom, czy innym publicznym zakładom opieki zdrowotnej wymierne obniżenie kosztów badań, przy zachowanym lub nawet wyższym poziomie ich jakości, ale zazwyczaj te oszczędności mają miejsce głównie w pierwszym okresie po zmianie statusu prawnego, natomiast w późniejszym czasie często dochodzi do obniżenia jakości wyników badań i stopniowego w zrostu kosztów ich wykonywania. Poziom wyposażenia polskich medycznych laboratoriów diagnostycznych w zakresie aparatury pomiarowej jak i używanych w badaniach zestawów odczynnikowych nie odbiega zasadniczo od

1