Zastosowanie nauk biologicznych w kryminalistyce
Możliwości zastosowania badań mikrobiologicznych w kryminalistyce i sądownictwie
Ryszard Koczura. Adam Kaznowski
Zakład Mikrobiologii, Wydział Biologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, e-mail: koczma@amu.edu.pl
Mikrobiologia sądowa jest nową, dynamicznie rozwijającą się dyscypliną z pogranicza mikrobiologii oraz kryminalistyki i sądownictwa, w dużej mierze wykorzystującą techniki biologii molekularnej. Jej zadaniem jest analiza dowodów zebranych w przypadku wystąpienia ataku bioterrorystycznego oraz w dochodzeniach mających ustalić m.in. źródło i drogi rozprzestrzeniania zakażeń szpitalnych i zatruć pokarmowych. Możliwa jest również identyfikacja podejrzanego na podstawie charakterystycznej flory bakteryjnej skóry.
Pierwszym etapem postępowania w mikrobiologii sądowej jest odpowiednie pobranie materiału w sposób umożliwiający wykorzystanie wyników dochodzenia w śledztwie. Techniki mikrobiologii sądowej cechuje większy stopień zaawansowania w porównaniu z klasyczną mikrobiologią i epidemiologią. Metody badań mikrobiologicznych mające zastosowanie w kryminalistyce i sądownictwie obejmują m.in: a) typowanie bakterii w oparciu o metodę PCR, b) elektroforezę genomowego DNA w zmiennym polu elektrycznym (PFGE), c) analizę sekwencji wielu loci (MLSA), d) sekwencjonowanie genomów bakteryjnych.
Klasycznym przykładem zastosowania mikrobiologii sądowej było dochodzenie, mające wyjaśnić źródło ataków bioterrorystycznych z użyciem spór Bacillus anthracis w USA we wrześniu i październiku 2001 r. Stwierdzono wówczas 22 przypadki wąglika inhalacyjnego u ludzi, w tym 11 zakażeń skórnych i 11 inhalacyjnych. Dwadzieścia osób, u których stwierdzono wąglik było pracownikami poczty. Obecność laseczek wąglika stwierdzono także w próbkach pobranych na terenie sortowni. Laseczki B. anthracis wyizolowane z proszku z kopert, wyhodowane z próbek materiałów pobranych od pacjentów oraz wzdłuż drogi jaką przebyły przesyłki nie wykazały zróżnicowania przy zastosowaniu molekularnych metod typowania. Izolaty miały również taki sam wzór oporności na antybiotyki. Przeprowadzone dochodzenie wykazało, że we wszystkich przypadkach użyto tego samego szczepu B. anthracis.
5
29 marca 2012, Wydział Biologii UAM